علت عفونتهای ادراری
بهطورکلی، در هر فردی که به هر علتی سیستم ایمنی بدنش تضعیف شده باشد، عامل مساعدکنندهای برای رشد میکروبها و ایجاد عفونت وجود دارد. از عوامل موثر دیگر در ایجاد عفونت ادراری عادات بد بهداشتی در زنان است. مثلا وقتی که به دستشویی میروند و آب را با فشار به خود میگیرند و یا برای خشک کردن خود، دستمال کاغذی را با فشار به بدنشان میکشند، باعث انتقال میکروبهای این نواحی به داخل مجرای ادرار میشوند. از طرف دیگر، هرگاه در دستگاه ادراری توقف و رکود در مسیر جریان ادرار به وجود بیاید، شیوع عفونت بالا میرود. مثلا تنگی مادرزادی محل اتصال کلیه به حالب، تنگی محل حالب به مثانه، برگشت ادرار مثانه به کلیهها، تنگی مجرا و بودن جسم خارجی مثل سوند در سیستم ادراری. در این موارد معمولا پس از قطع آنتیبیوتیک بلافاصله عفونت عود میکند.
انواع عفونت ادراری
عفونت های ادراری اغلب ساده اند و با یک دوره آنتی بیوتیکی و مراقبت های معمولی درمان می شوند، ولی در عفونت های ادراری عارضه دار این عفونت بنابر شرایط بیمار، دارای اختلال آناتومیک( تشریحی) در سیستم ادراری، نقص تخلیه مثانه، وجود جسم خارجی در سیستم ادراری( سوند) یا دارای بیماری نقص ایمنی است که عفونت ادراری در این گروه، دیگر ساده تلقی نمی شود و همراه با عارضه است و هم مدت درمان آن طولانی تر است و هم امکان دارد به درمان های کمکی دیگری همچون جراحی، احتیاج پیدا کند.
عفونت کلیه
عفونت کلیهیکی از بیماری های سخت است. این بیماری معمولا در اثر هجوم باکتری به کلیه اتفاق می افتد.
عفونت کلیه دو نوع حاد و مزمن دارد.
عفونت کلیه یکی از اورژانس های پزشکی تلقی می شود و فرد نیازمند مراقبت های فوری پزشکی است.
این بیماری میتواند هر دو جنس را مبتلا سازد ولی در همه سنین در خانم ها شایع تر است. عفونت های حاد کلیه در مردان در هر سنی ممکن است حاکی از وجود یک بیماری زمینه ای مانند انسداد مجاری، سنگ کلیه، اختلالات پروستات یا تومور باشد.
پیلونفریت حاد نوعی عفونت باکتریال کلیه است که سبب التهاب بافت و لگنچه کلیه میشود. شایعترین علت ایجاد پیلونفریت حاد باکتری اشیرشیاکلی E.Coli میباشد (در ۸۰% موارد) از دیگر ارگانیسمهای عامل میتوان به میکروبهای کلبسیلا ، پروتئوس ، سودومونا ، انتروباکتر و … اشاره کرد. معمولا عامل عفونتزا از بخشهای پایینی دستگاه ادراری به بالا صعود میکند و سبب درگیری کلیه میشود. وجود ریفلاکس (برگشت ادراری به کلیه) موجب افزایش ریسک پیلونفریت حاد میشود. گسترش خونی عفونت معمولا به دنبال عفونت خون با استافیلوکوک (سپتی سمی) روی میدهد در این حالت بیشتر احتمال دارد که آبسه کلیه ایجاد شود.
عفونت مزمن کلیه
پیلونفریت مزمن با ایجاد اسکار و آتروفی (کوچک شدن) کلیه که به نارسایی کلیه میانجامد، مشخص میشود. و در صورتیکه عفونت حاد وجود نداشته باشد بیمار بدون علامت خواهد بود. و بعد از ایجاد نارسایی کلیه ، علایم مربوط به آن و افزایش فشار خون ظاهر خواهد شد. اختلال زمینهای (در ساختمان یا عملکرد) دستگاه ادراری باضافه عفونتهای مکرر مسئول ایجاد پیلونفریت مزمن هستند و عواملی مانند دیابت ، سنگ کلیه ، آسیب کلیه ناشی از داروها نیز گاهی دخالت دارند.
تشخیص پیلونفریت
درمانگرتان تاریخچه ی پزشکی شما را مرور خواهد کرد مخصوصا عفونت اخیر سیستم ادراری تحتانی را مورد بررسی قرار خواهد داد . همچنین شما معاینه ی فیزیکی می شوید که در آن درد در ناحیه کلیه چک می شود و یک نمونه ی ادرار مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
تشخیص عفونت کلیه
در آزمایش ادرار ، گلبولهای سفید و باکتری و گلبولهای قرمز و کست گلبولهای سفید و نوتروفیلهای درشت دیده میشود (زیر میکروسکوپ) کشت ادرار همواره مثبت است و معمولا رشد قابل توجه عامل بیماری را (در محیط کشت) نشان میدهد. کشت خون در ۳/۱ بیماران مثبت است.
در موارد مشکوک یا عارضه دار از سیتیاسکن و سونوگرافی استفاده میشود. در این بیماران بیشترین توجه به تشخیص انسداد سیستم ادراری بوسیله سنگ و … است و سونوگرافی برای این منظور مفید است.
در تشخیص عفونت مزمن کلیه ممکن است آزمایش ادرار کاملا طبیعی باشد در صورتیکه عفونت فعال باشد و باکتری در ادرار وجود داشته باشد کشت مثبت میشود. تشخیص با رادیوگرافی ساده شکم و با دیدن کلیههای کوچک شده و حدود نامنظم کلیه داده میشود. همچنین در اوروگرافی وریدی ، اختلال در ترشح ماده حاجب وجود دارد و اسکار کلیه مشاهده میشود.
در درجه اول آزمایش ادرار انجام می شود که نشان می دهد در ادرار چرک و باکتری های گرم منفی وجود دارند در زنانی که مشکوک به عفونت کلیه هستند، پزشک حتماً دستورمی دهد که کشت ادرار هم انجام شود. برای کسانی که در بیمارستان بستری هستند، انجام کشت خون نیز ضرورت دارد؛ زیرا در ۱۵تا۲۰درصد موارد، نتیجه آزمایش خون، وجود این بیماری را تأیید می کند.
منبع : پزشک متخصص آسیب به کلیه
آدرس: تهران، میدان توحید، ابتدای ستارخان، نبش کوثر یک

