آیا عمل سنگ شکنی خود منجر به آسیب کلیوی می‌گردد ؟
باید در نظر داشت که خود وجود سنگ و انسداد و یا عفونت عامل اصلی آسیب کلیه می‌باشد و در مقایسه، به طور کلی اثرات جانبی سنگ شکنی نسبت به عوارض خود سنگ ، ویا جراحی، بسیار محدود و ناچیز و نادر می‌باشد و اگر عمل سنگ شکنی بطور مناسب و با کیفیت خوب و با رعایت اقدامات احتیاطی انجام گیرد اثرات جانبی بسیار ناچیز می‌باشد.
آیا شانس سنگ‌سازی مجدد پس از سنگ شکنی یا جراحی متفاوت است ؟
اول باید در نظر داشت که فردی که دچار سنگ ادراری است پس از درمان با هر روشی شانس سنگ‌سازی مجدد را در آینده دارد و به اصطلاح کلیه فردی که سابقه‌ای از سنگ‌سازی دارد شانس سنگ‌سازی مجدد را خواهد داشت گرچه قدرت و استعداد سنگ‌سازی در بیماران مختلف متفاوت است.
پس در هر بیمار دارای سنگ سیستم ادراری که با هر روش درمان گردد اگر اقدامات پیشگیراننده را جهت ممانعت از سنگ‌سازی انجام ندهد در آینده شانس سنگ‌سازی مجدد را دارد ولی در مطالعات آماری دیده شده که در بیمارانی که با روش سنگ شکنی ESWL اقدام به درمان شده‌اند درصد کمی شانس سنگ‌سازی مجدد بیشتر خواهد بود که دلیل آن احتمال باقی ماندن ذرات کوچک سنگ در کلیه می‌باشد که خود هسته اولیه جهت رسوب، و ادامه تجمع کریستالهای ادراری بر روی این هسته می‌گردد.
در حالی که اگر با عمل جراحی سنگ کلیه بطور کامل تخلیه گردد شانس سنگ‌سازی کمی کمتر است ولی این اختلاف خیلی زیاد نیست لذا با توجه به کم خطر بودن و سالمتر بودن سنگ شکنی نسبت به جراحی باز، این اختلاف جزعی باعث ارجحیت جراحی به سنگ شکنی نمی‌گردد.
پس از درمان سنگ چه اقداماتی جهت پیش‌گیری از سنگ‌سازی مجدد لازم است انجام گیرد؟
همان‌طور که گفته شد بیماری که سابقه سنگ‌سازی سیستم ادراری دارد شانس سنگ‌سازی مجدد نسبت به سایر افراد جامعه بالاتر است و هر کسی سابقه‌ای از سنگ ادراری دارد باید مادام العمر اقدامات لازم را جهت جلوگیری از سنگ‌سازی مجدد انجام دهد.
اولین و مهم‌ترین اقدام در پیش‌گیری از سنگ‌سازی، جلوگیری از ایجاد و تجمع کریستال املاح، در ادرار می‌باشد و مهم‌ترین راه جلوگیری از ایجاد کریستال، رقیق کردن ادرار با مصرف زیاد مایعات و کاهش درصد املاح دارای قابلیت رسوب، در ادرار می‌باشد.
مصرف چند لیوان آب در روز برای جلوگیری از سنگ‌سازی کافی است؟
این سؤالی است که بسیاری از بیماران دارای سنگ ادراری می‌پرسند ولی جواب ثابتی ندارد چون براساس شرایط فردی و محیطی متفاوت است ولی به طور کلی بدین صورت می‌توان عنوان کرد که به مقداری باید مایعات مصرف گردد که رنگ ادرار بی رنگ و شفاف باشد لذا بسته به دمای محیط و شرایط فردی از نظر تعریق، میزان مایعاتی که چنین شرایطی را ایجاد کند متفاوت است و در زمستان ممکن است مقدار کمتر مایعات نیز کافی باشد ولی قطعاً در فصول گرم سال مقدار مایعات مصرفی مورد نیاز بسیار بیشتر است تا از سنگ‌سازی ممانعت به عمل آید.
آیا با مصرف دارو می‌توان از سنگ‌سازی پیش‌گیری کرد؟
بلی. داروهای مختلفی در این مورد کارآیی دارند که یا با افزایش حجم ادرار و یا با کاهش میزان کریستالیزه شدن املاح در این راستا کمک کننده است.
و یا با ممانعت در رسوب املاح و کریستاله شدن آن‌ها کمک به دفع آن‌ها از ادرار می‌کند. به عنوان مثال از این داروها هیدروکلروتیازید، آلوپورینول و دی پنیسیلامین و سیترات پتاسیم را می‌توان نام برد که بسته به جنس سنگ و بیماری زمینه‌ای ایجاد کننده سنگ، درمان انتخابی متفاوت است.
منبع: دکتر موسی نژاد
