احتباس ادرار،درمان سنگ هاي ادراري

درمان احتباس ادرار

در احتباس ادراری حاد باید با زدن سوند یا در صورت لزوم با واردن کردن سوزن از روی شکم (در قسمت بالای مثانه ی پر) به وسیله ی پزشک یا پرستار، مثانه تخلیه شود. سپس پزشک علت ایجاد احتباس ادرار را با معاینه و درخواست آزمایش های تشخیصی پیدا می کند و به درمان آن می پردازد. چنان چه احتباس ادراری در اثر آسیب های عصبی ایجاد شده باشد ممکن است استفاده از سوندهای دایمی (مثل سوند بادکنک دار فولی) یا سوند موقتی (مانند سوند نِلاتون) یا سوند فلزی ضرورت پیدا کند.

سونداژ مثانه باید در شرایط استریل انجام شود تا از ایجاد عفونت دستگاه ادراری پیشگیری به عمل آید. سوندهای دارای بادکنک، پس از عبور از پیشابراه (تحت بی حسی موضعی ناشی از ژل بی حسی مالیده شده بر روی سوند) وارد مثانه می شوند و سپس بادکنک کوچک انتهای آنها با تزریق مقداری هوا یا آب مقطر از طریق سرنگ، پر می شود تا در محل خود استقرار پیدا کند. انتهای بیرونی لوله ی سوند دایمی به کیسه ای متصل است که ادرار انتقال یافته از مثانه در آن جمع می شود.

عوارض احتباس ادرار

سنگ مثانه

سنگ مثانه تقریباً 80 درصد سنگ های مثانه از جنس کلسیم هستند و علت ایجاد آنها، متبلور شدن مواد زاید حاوی کلسیم در ادرار است.

پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه

-مصرف روزانه حدود ۳ لیتر مایعات و عمدتاً آب خالص

-اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های لبنی در صورتی که سنگ کلیه از نوع کلسیمی ـ فسفری باشد.

-خودداری از شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است .

عواقب  سنگ کلیه

سنگ های بزرگ معمولاً در کلیه مانده و بدون علامتند، هرچند که می توانند به کلیه آسیب بزنند. سنگ های کوچک به آسانی همراه ادرار از طریق حالب دفع می گردند. سنگ های بین این دو اندازه که از طرفی قابلیت ورود به حالب را داشته و از طرف دیگر به اندازه کافی کوچک نیستند تا عبور آنها از حالب به آسانی صورت گیرد باعث ایجاد درد شدید می گردند. این سنگ ها معمولاً در طی چند روز دفع می گردند. چنانچه حرکت سنگ متوقف شده و باعث انسداد ادراری گردد، برای پیشگیری از آسیب بیشتر کلیه باید خارج گردد.

درمان سنگ هاي ادراري

اولين راه درمان، پيشگيري از آن است که بهترين راه، استفاده فراوان از نوشيدن مايعات، بخصوص آب است. سنگ هاي دستگاه ادراري که در کليه تشکيل مي شود، يا در خود کليه باقي مانده و بزرگ مي شوند يا مي توانند از طريق لوله ي حالب پايين آمده و وارد مثانه وند. سنگ هايي که در حالب گير مي کنند، باعث دردهاي شديد در منطقه ي کليه مي شوند. که در بين افراد به درد سنگ کليه معروف است. سنگ هاي کمتر از شش ميلي متر، معمولاً با درمان دارويي يا خود به خود دفع مي شوند و سنگ هاي بزرگتر از آن که احتمالاً گير کرده باشند، با سنگ شکني برون و درون اندامي معالجه مي شود. سنگ هاي داخل کليه که بزرگ شده اند و احتمال افتادن آنها وجود ندارد، از طريق سنگ شکني برون اندامي (روش مرسوم به سنگ شکني) و با استفاده از لوله گذاري کليه (pcnl) معالجه مي شود و در نهايت اگر هيچ کدام از اينها امکان پذير نباشد، درصد بسيار کمي از بيماران با عمل جراحي باز درمان مي شوند.

اگر کلسیم ادرار زیاد باشد بیمار می تواند زیر نظر پزشک و با مصرف دارو از سنگ آوری دوباره کلیه جلوگیری کند.

متاسفانه در بعضی از موارد با تشخیص نادرست نوع سنگ، رژیم های غذایی نادرست به بیماران داده می شود، برای مثال برای پیشگیری از بروز سنگ کلیه به بسیاری از بیماران توصیه می شود شیر و لبنیات نخورند و این افراد پس از چند سال دچار پوکی استخوان شدید می شوند. این امر در حالی اتفاق می افتد که حتی بیماران دارای سنگ‌های کلسیمی کلیه نیز مجاز به مصرف کلسیم معمولی موجود در مواد غذایی از جمله لبنیات هستند.

بنابراین با توجه به تشخیص نوع سنگ کلیه، درمان هم فرق می کند. به این منظور افراد مبتلا به سنگ‌های اسیداوریکی باید جوش شیرین مصرف کنند تا ادرار آنها قلیایی شود.

در مبتلایان به سنگ‌های عفونی عمل جراحی تنها راه درمان است تا همه سنگ‌ها برداشته شود. همچنین این افراد پس از عمل باید تا مدتی آنتی بیوتیک مصرف کنند.

سنگ‌هایی که در قسمت تحتانی کلیه هستند و یا سنگ‌هایی که عرض کمتر از شش تا هفت میلیمتر دارند، نیاز به عمل جراحی ندارند. در عوض برای سنگ‌هایی که در ناحیه لگنچه قرار دارند و یا دارای عرضی در حدود شش میلیمتر تا دو سانتی متر هستند، از روش سنگ شکن استفاده می شود.

امروزه عمل باز برای سنگ‌های کلیه منسوخ شده است و لاپاراسکوپیو سنگ شکن از طریق پوست، تنها روش های جراحی سنگ‌های کلیه است.»

منبع : متخصص اورولوژی تهران