انسدادمجاری ادراری و بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار سرریز

بی اختیاری ادرار ناشی از سرریز ادرار(overflow incontinence )، در مواردی ایجاد می شود که مثانه پرادرار شده است.

علت بی اختیاری ادرار سرریز

ضعف عضلات مثانه یا انسداد پیشابراه می توانند منجربه این نوع بی اختیاری ادراری شوند. آسیب عصبی ناشی از دیابت یا بیماری های دیگر باعث ضعف عضلات مثانه و تومورها و سنگ های ادراری موجب انسداد پیشابراه می شوند. این نوع بی اختیاری ادرار در خانم ها نادر است. معمولاً ادرار خارج شده در این نوع بی اختیاری، حجم کمی دارد. در خانم ها اغلب بی اختیاری استرس و فوریتی همراه با هم روی می دهند که به آن«بی اختیاری مختلط» گفته می شود.

بی اختیاری زودگذر

بی اختیاری زودگذر(transientincontinence)از انواع بی اختیاری موقت است و در اثر مصرف داروها، عفونت های دستگاه ادراری، اختلال روانی،کاهش تحرک، و تراکم مدفوع(یبوست شدید) ایجاد می شود.

بی اختیاری ادرار کامل

در بی اختیاری ادرار کامل(incontinencetotal) که در اثر اختلالات عصبی مانند بیماری الزایمر، صدمه نخاع یا آسیب اعصاب مثانه به دنبال جراحی لگن روی میدهد، هیچ نوع کنترلی بر مثانه وجود ندارد.

بزرگی خوش خیم پروستات

بزرگی خوش خیم پروستات در آقایان، برداشتن کامل پروستات با عمل جراحی و رادیو تراپی خارجی پروستات، مشکلات عصبی(مانند آسیب اعصاب مثانه در اثر دیابت، سکته مغزی، بیماری پارکینسون، ام اس و مثانه بیش فعال) از علل ایجاد بی اختیاری ادرار در آقایان هستند.

بی اختیاری استرس

شایع ترین نوع بی اختیاری ادرار است و به صورت نشت ادرار در هنگام ورزش و فعالیت بدنی، سرفه، عطسه، خنده ف بلند کردن اجسام سنگین یا سایر حرکات بدنی که موجب فشار بر مثانه می شوند، تظاهر می یابد.**بی اختیاری عملکردی – نشت ادرار در اثر وجود مشکل برای رسیدن به موقع به توالت به دلیل وجود بیماری های جسمی مانند التهاب مفاصل است.**بی اختیاری ناشی از بیش ازحد بودن حجم ادرار – به نشت ادرار به دلیل بیشتر بودن ادرارموجود در مثانه از گنجایش آن گفته می شود.

درمان انسدادمجاری ادراری

برای درمان انسدادمجاری ادراری عارضه دار شده با عفونت باید هرچه زودتر انسداد را برطرف نمود که این کار اغلب با نفروستومی،اورِتِروستومی یا کانتریزاسیون از راه حالب، پیشابراه یا از بالای ناحیه عانه( بر روی مثانه) امکان پذیر است. در موارد وجود عفونت حاد ادراری تجویز آنتی بیوتیک به مدت ت3 تا 4 هفته ضروری است.

تنگی پیشابراه

تنگی پیشابراه(urethral stricture) عبارت است از تنگ شدن غیرعادی بخشی از مجرای عبور ادرار از مثانه به بیرون(پیشابراه) که معمولاً بهدنبال ایجاد زخم در دیواره پیشابراه و باقی ماندن بافت جوشگاهی حاصل به وجود می اید و موجب اشکال در ادرار کردن می شود.

سوند زدن مجرای ادرار ، سیستوسکوپی یا عمل جراحی برداشتن پروستات ممکن است موجب تنگی پیشابراه شوند.

علل تنگی پیشابراه

علل شایع بروز زخم پیشابراه عبارتند از: التهاب دایمی پیشابراه در اثر عفونت های مقاربتی(مانند سوزاک) و آسیب های دستگاه تناسلی(مثلاض در اثر شکستگی لگن).

علایم تنگی پیشابراه

علایم تنگی پیشابراه عبارتند ازک کاهش فشار ادرار، اشکال در ادرار کردن،ادامه ادرار به صورت قطره قطره، پس از پایان ادرار کردن، احساس عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار کردن،تکرر ادرار.

عوارض تنگی پیشابراه

تنگی پیشابراه در صورت عدم درمان ممکن است موجب انسداد کامل و در نتیجه احتباس ادرار شود. تخلیه ناقص ادرار از مثانه باعث التهاب مثانه( سیستیت) می شود و گاهی با افزایش غیر طبیعی فشار دستگاه ادراری و در نتیجه، آسیب دیدگی کلیه همراه است.

تشخیص تنگی پیشابراه

تشخیص تنگی پیشابراه از طریق رادیو گرافی(با تعیین اینکه آیا پس از ادرار، مثانه به طور کامل تخلیه می شود یانه) صورت می گیرد. با سیستوسکوپی می توان محل تنگی پیشابراه را مشخص نمود.

درمان تنگی پیشابراه

درمان تنگی پیشابراه به محل آن و سن بیمار بستگی دارد. ساده ترین روش درمان، گشادکردن پیشابراه با استفاده از سوند است که تحت بی حسی موضعی، هر هفته و به مدت چندماه وارد مجرای ادرار و پیشابراه می شود.

در تنگی های شدید می توان بافت زخمی پیشابراه را به وسیله سیستوسکوپی و باعمل جراحی برداشت و سپس با جراحی پلاستیک، قسمت مزبور را ترمیم نمود.

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار