فتق
فتق شامل بیرون زدگی یک ارگان، بافت یا بخشی از یک ارگان از طریق ساختاری که به طور طبیعی آن را در بر می‌گیرد، می‌باشد. اغلب فتق‌ها در خارج از محوطه صفاق ایجاد شده و همیشه دارای ساک و یا کیسه می‌باشد.
- فتق مغبنی (کشاله ران): این نوع فتق در مردان ۲۰ برابر زنان است و در جدار تحتانی شکم ایجاد می‌شود و بر دو نوع مستقیم و غیر مستقیم است. فتق مستقیم کشاله ران معمولاً بیشتر مخصوص آقایان است و در افرادی که سرفه‌های مزمن دارند، چاق هستند، دچار یبوست می‌شوند و در توالت زور می‌زنند، شایع‌تر است. این فتق بیشتر در دو طرف کشاله ران وجود دارد و باید جراحی شود زیرا در جدار شکم نوعی نقص آناتومی وجود دارد.
- در نوع غیر مستقیم که در زنان نیز ایجاد می‌شود، به صورت یک توده بر آمده در کشاله ران به ویژه در هنگام سرفه زدن مشاهده می‌شود و در کودکان و جوانان گاهی مادرزادی بوده و می‌تواند هیدروسیل ایجاد کند. درمان فتق کشاله ران نوع غیر مستقیم هم جراحی است. فتق کشاله ران در نوزادان را به محض تشخیص باید جراحی کرد.
- فتق کشاله ران غیر مستقیم: طریق حلقه اینگوئینال بیرون می‌زند و طناب اسپرمی را در کانال اینگوئینال دنبال می‌کند. این فتق به علت وجود فضایی که پایین آمدن بیضه‌ها را ممکن می‌سازد در مردها از زن‌ها شایع‌تر است. شیوع بالایی از فتق اینگوئینال غیر مستقیم در افراد جوان به چشم می‌خورد. این شیوع همچنین در بین افراد ۵۰ تا ۶۰ ساله، بالا می‌باشد و سپس در سن‌های بالاتر به تدریج کاهش می‌یابد. این فتق‌ها می‌توانند گسترش یابند و غالباً وارد کیسه بیضه‌ها شوند.
- فتق کشاله ران مستقیم: در آن روده از دیواره شکم، در جایی که ضعف عضلانی وجود دارد عبور می‌کند نه مانند اینگوئینال غیر مستقیم یا فمورال که از کانال اینگوئینال عبور می‌کنند. این نوع فتق، بیشتر در افراد مسن‌تر به چشم می‌خورد. فتق اینگوئینال مستقیم، به تدریج در یک ناحیه که به علت نقص مادرزادی در تعدادی از فیبرهایش، ضعیف است ایجاد می‌گردد.
- فتق فمورال (فتق رانی): از طریق حلقه رانی حادث می‌گردد و در زن‌ها نسبت به مردها شایع‌تر است. این فتق به شکل یک پلاک چربی در کانال رانی ایجاد می‌گردد که بزرگ می‌شود و به تدریج پریتوئن و تقریباً به ناچار مثانه را به داخل ساک می‌کشد. در این نوع فتق گرفتار شدن و محتقن شدن فتق بسیار شایع می‌باشد. این فتق در طرف داخل ران و بیشتر در زنان مشاهده می‌شود اما در مردان و کودکان نیز وجود دارد. درمان این نوع فتق هم جراحی است زیرا می‌تواند سبب اختناق روده‌ها شود.
- فتق نافی: در بالغین در زن‌ها شایع‌تر است و ناشی از افزایش فشار داخل شکم می‌باشد. این مشکل غالباً در افراد چاق و زنانی که چندین حاملگی داشته‌اند، اتفاق می‌افتد. به طور کلی این فتق در شیرخواران، بالغین مرد و زنان چاق و چند زا شایع‌تر است. در نوزادانی که کم کاری غده تیروئید دارند و یا نارس هستند نیز این فتق شایع است. درمان فتق نافی نیز جراحی است.
- فتق برشی (Incisional Hernia) یا ونترال: این گونه فتق در محل یک برش جراحی قبلی که به علت وجود مشکلی بعد از عمل مثل عفونت، تغذیه ناکافی، اتساع شدید یا چاقی به خوبی ترمیم نشده است، اتفاق می‌افتد.
- فتق‌های مخصوص دستگاه تناسلی زنان: این نوع فتق‌ها به سیستوسل (فتق دیواره مثانه به داخل واژن را سیستوسل می‌گویند که می‌تواند باعث بی‌اختیاری ادراری و تکرر ادرار شود)، رکتوسل (فتق رکتوم به داخل واژن را گویند) و آنتروسل (فتق روده به داخل واژن) مشهورند که درمان هر سه نوع فتق، جراحی است.
- فتق‌های کم شایع: فتق قسمت فوقانی معده (تحتانی مری)، فتق دیافراگمی (ورود روده‌ها به داخل ریه) و فتق جناغی دنده‌ای نیز به جراحی نیاز دارند. فتق‌های مغزی عبارتند از فتق مخچه و ساقه مغز و فتق دیسک بین مهره‌ها که به طرف کانال نخاعی رفته و دردهای دیسک و سیاتیک را به ویژه در هنگام سرفه کردن، خم شدن و کار کردن ایجاد می‌کند.
منبع:دکتر نظری
