انواع واريکوسل چیست

واریکوسل 

واریکوسل بیماری مادرزادی است و اکتسابی نیست. در این بیماری وریدهای دور بیضه متورم می شوند و اختلال اسپرم ایجاد می کنند. همانطور که گفتید واریکوسل بیماری نسبتا شایعی است و ۱۵ درصد مردان ممکن است به آن دچار شوند اما واریکوسل، تنها در یک تا ۲ درصد بیماران ایجاد اختلالات اسپرموگرام و ناباروری می کند. به عبارتی تمام واریکوسل ها ناباروری نمی دهند. واریکوسل با توجه به شدتی که دارد، دخالتش در ناباروری متفاوت است. هرچه شدت و اختلال ایجاد شده توسط آن شدیدتر باشد میزان دخالت آن در ناباروری بیشتر است.

 واریکوسل خود را در سن بلوغ نشان می دهد و گاهی بدون علامت است و فرد در یک معاینه اتفاقی یا بعدها برای درمان ناباروری متوجه آن می شود. در برخی افراد نیز واریکوسل با علامت هایی نظیر سنگینی و درد مختصر بیضه در یک طرف یا دوطرف بروز می کند.

انواع واريکوسل

بيماري واريکوسل از نظر شدت به سه درجه تقسيم بندي مي شود. در نوع درجه يک اتساع عروق فقط حين فشار شکمي در لمس توسط پزشک قابل تشخيص است. در نوع درجه دو با فشار شکمي، اتساع عروق، قابل مشاهده مي شود. و در نوع درجه سه حتي بدون فشار شکمي، اتساع عروق، در حالت ايستاده قابل مشاهده مي باشد. لازم به ذکر است نوع درجه سه از نظر قانون خدمت سربازي در ايران معافيت دايم و انواع درجه يک و دو معافيت از رزم خواهد داشت.

همان گونه که گفته شد ده درصد مردان پس از سن بلوغ، درجاتي از واريکوسل دارند، ولي همه ي آن ها احتياج به درمان ندارند. اگر واريکوسل براي فرد، عارضه يي ايجاد کند، لازم است درمان انجام شود در غير اين صورت احتياج به درمان نيست.

از این نظر به 3 درجه تقسیم بندی می‌شود در نوع درجه 1 گشاد شدن رگ‌ها فقط حین فشار شکمی در لمس توسط پزشک قابل لمس و تشخیص است نوع درجه 2 با فشار شکمی گشاد شدن رگ‌ها قابل مشاهده می‌باشد و در نوع درجه 3 حتی بدون فشار شکمی، گشاد شدن رگ‌ها در حال ایستاده قابل مشاهده است. گفتنی است: نوع درجه 3 از نظر قانون خدمت سربازی در ایران معافیت دائم و انواع درجه 1 و 2 معافیت از رزم خواهد داشت.

علايم واريکوسل 

بيمار ممکن است با شکايت بزرگي، يا عدم تقارن بيضه ها، درد بيضه، يا پس از ازدواج، با ناباروري مراجعه کند. ولي شايع ترين فرم آن، بدون علامت و بطور اتفاقي است و پزشک حين معاينه، متوجه آن مي شود. در معاينه، بزرگي و تورم عروق بيضه، بخصوص در سمت چپ مشهود است و در حالت ايستاده با افزايش فشار شکمي تشديد مي يابد و در حالت خوابيده از بين مي رود (در صورتي که تورم عروق در حالت خوابيده از بين نرفت، بايستي به نوع ثانويه ي آن شک کرد.

درمان واريکوسل ممکن است ضروري نباشد. اما اگر نابارور هستيد، يا واريکوسل شما باعث درد يا تحليل‌رفتگي بيضه‌ها شده است، ممکن است لازم باشد واريکوسل را ترميم کنيد. درمان، با هدف بستن وريدهاي آسيب‌ديده و هدايت جريان خون به وريدهاي طبيعي انجام مي‌گيرد.

گرچه واريکوسل معمولا در دوران نوجواني رخ مي‌دهد،‌ اما روشن نيست که آيا بايد واريکوسل را در همان زمان ترميم کرد يا نه. در صورتي که تحليل‌رفتگي پيشرونده بيضه،‌ درد يا نتايج غيرطبيعي در آزمايش اسپرم رخ دهد، ترميم در دوره نوجواني ممکن است ضرورت پيدا کند.

ترميم واريکوسل ممکن است با جراحي باز، يا جراحي از طريق لاپاراسکوپي، و يا بستن وريد با بالون يا فنر از راه پوست (آمبوليزاسيون از راه پوست) انجام گيرد.

بعضی مردان پس از سن بلوغ درجاتی از واريکوسل دارند ولی همه آنها احتياج به درمان ندارند. اگر واريکوسل برای فرد، عارضه‌ای ايجاد کند لازم است درمان انجام گردد. درغيراينصورت احتياج به درمانی نيست.

عوارض واریکوسل

درد، آتروفی (کوچک شدن سایز و نرم شدن قوام بیضه) و ناباروری است. درد ناشی از این عارضه احساس سنگینی است که با فعالیت تشدید یافته و با استراحت بهبود می‌یابد.

اگر واریکوسل عارضه‌ای ایجاد نکند احتیاج به درمان ندارد ولی لازم است بیمار به صورت ماهانه خود را بررسی کند و در صورت کوچک شدن سایز بیضه و یا تغییر در قوام آن لازم است توسط پزشک معاینه گردد همچنین اگر بیمار مبتلا ازدواج نکرده و یا خواستار داشتن فرزند دیگری در آینده است باید هر 6 ماه با آزمایش اسپرم، از نظر باروری بررسی شده و در صورت شروع تغییرات و ضعیف شدن نطفه درمان انجام شود.

 واریکوسل و ناباروری 

اثرات واریکوسل در ناباروری به ۲ گروه تقسیم می شود؛ اثرات درازمدت شامل تاثیر در رشد بیضه و اثر فوری شامل تاثیر بر اسپرم! اثر فوری با جراحی بازگردانده می شود. اگر واریکوسل توسط لاپاراسکوپی درمان شود، احتمال آنکه اختلال ناباروری تصحیح شود و اسپرم به وضعیت عادی برگردد زیاد است. در ۵۰درصد موارد در واریکوسل شدید درمان باعث بازگشت قدرت باروری تا حد کامل در فرد می شود اما در برخی موارد باروری طبیعی اصلاح نمی شود.

اگر واریکوسل خیلی شدید باشد و زود خود را نشان دهد، گاهی باعث کاهش اندازه بیضه می شود و درمان خود واریکوسل در این شرایط سلامت فرد را به طور کامل بازنمی گرداند و اثرات دائم آن ماندگار است. یکی از عوارض جراحی واریکوسل، هیدروسل یعنی تجمع آب دور بیضه است اما شایع نیست. در ۵ تا ۷ درصد موارد در افراد بروز می کند. هیدروسل یک عارضه وخیم نیست و در مواردی اصلا به درمان نیاز ندارد اما اگر شدید باشد با یک جراحی ساده برطرف می شود.

درمان دارویی واریکوسل

درمان این بیماری تنها اقدامات مداخله گرانه (غیر درمان خوراکی یا دریافت دارو از طریق تجویز) است. در ساده‌ترین روش تزریق مواد ایجاد کننده بسته شدن رگ‌ها از طریق پوست به داخل وریدهای بیضه مبتلاست که این روش درصد موفقیت کمتر و عارضه درد مزمن و یا هیدروسل بیشتری می‌باشد.

هر اقدام پزشکی احتمال عارضه‌ دارد همانطور که عدم درمان این بیماری نیز احتمال بروز عارضه خواهد داشت اما در مجموع عارضه‌های واریکوسلکتومی را می‌توان به 3 دسته تقسیم نمود:

1- احتمال عود بیماری که در روش معمولی و سنتی جراحی 25% – 5% ذکر شده و در روش میکرو سرجری (جراحی میکرو) نیم درصد می‌باشد

2- ایجاد هیدروسل (آب آوردگی بیضه) که احتمال آن در روش معمولی جراحی 15-5 در صد و در روش میکروسرجری (جراحی میکرو) بسیار نادر گزارش شده است

3- عارضه سوم احتمال آتروفی بیضه که در روش جراحی معمولی کمتر از 3% و در روش میکروسرجری (جراحی میکرو) بسیار نادر گزارش شده است. و اما پاسخ به پرسش دوم شما که بسیاری از بیماران نیز قبل از جراحی از ما می‌پرسند و در جواب باید گفت عمل واریکوسلکتومی جهت درمان یا جلوگیری از ناباروری انجام می‌گردد و خودش منجر به ناباروری نمی‌شود و پس از جراحی فرد می‌تواند به فعالیت‌های عادی روزمره ورزش و کار معمول قبل از جراحی باز گردد لذا معلولیتی ایجاد نمی‌کند.

منبع : پزشک واريکوسل تهران