[sbu_post_image]
بیماری سنگ کلیه
تشکیل سنگ های ادراری سومین مشکل شایع دستگاه ادراری است و اغلب بیماران مبتلا به سنگهای کلیه معمولاً در سالهای اولیه بلوغ مراجعه میکنند و حداکثر شیوع سنی آن در حدود ۲۸ سالگی است.
یک اوج دیگر شیوع سنگهای ادراری در ۵۵ سالگی است که تقریباً مختص به سنگهای عفونی و در زنان است. سنگهای کلیه در مردان ۴ برابر زنان است اما اگر تنها سنگهای عفونی را در نظر داشته باشیم نسبت مرد به زن ۲ به ۳است.
آب و هوای گرم و قرار گرفتن در موقعیتهایی که فرد را مستعد از دست دادن آب بدن میکند، میتواند ریسک سنگ سازی را افزایش دهد. همچنین سابقۀ خانوادگی تشکیل این سنگها، اهمیت فراوانی دارد. در افراد مبتلا به سنگ در مقایسه با افراد عادی، احتمال داشتن فامیل درجه اول مبتلا به سنگ کلیه، دو برابر است.
رژیم غنی از کلسیم – سدیم – پروتئین و همچنین عدم تحرک افراد مبتلا به هیپر کلسیوری، افراد مبتلا به بیماریهای گوارشی مثل التهاب روده یا ایلئوستومی، سابقه ابتلا به عفونت ادراری و بیماریهای متابولیک، نقرس، عدم تحرک در ابتلا به سنگ نقش دارند.
درد، خونی شدن ادرار و عفونت را از نشانههای سنگهای ادراریاست اکثر قریب به اتفاق سنگ های ادراری با شروع حاد درد بهعلت انسداد و اتساع ناگهانی سیستم ادراری فوقانی تظاهر میکنند. معمولاً شروع درد، ناگهانی و شدید است به گونهای که ممکن است بیمار را از خواب بیدار کند. مکانیسم اصلی ایجاد درد کلیوی، انسداد ادراری است. در کل، سنگهای غیر مسدودکننده، به صورت دورهای سبب درد عمقی و مبهم در پهلو یا پشت میشوند. اکثراٌ درد بیمار با تهوع و استفراغ نیز همراه است.
معمولاً بیماران دچار خونی شدن آشکار ادرار یا تغییر رنگ گهگاه ادرار (به رنگ چای) میشوند. عفونت میتواند در همراهی با انسداد در سنگهای قسمت فوقانی ایجاد شود. التهاب موضعی ناشی از عفونت، میتواند در ایجاد درد مشارکت داشته باشد. همراهی تب با علائم سنگ کلیه، یک اورژانس محسوب میشود.
حمام یا بخار آب گرم و مصرف مایعات در صورت عدم منع در درمان و دفع سنگ مفید است.
بیماران باید رژیم غذایی را رعایت کنند و در طول روز حداقل چهار لیتر آب بنوشند، از فعالیت زیاد بپرهیزند، با مشاهده نخستین عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنند، هر چند وقت یک بار آزمایش ادرار انجام دهند و مراقب افزایش میزان اوره و کراتیین خود باشند.
اکثر سنگهای حالب خود به خود دفع میشوند و به مداخله نیاز ندارند. احتمال دفع سنگهای 5-4 میلیمتری حالب، 540 تا 50 درصد است. معمولاً زمان دفع سنگها طی 6 هفته پس از آغاز علایم است. هر چه سنگ در قسمت پائینتر حالب قرار داشته باشد، احتمال دفع آن افزایش مییابد.
هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب کلیه است. هنگام ایجاد درد حاد (اغلب ناشی از گیرکردن سنگ در مجاری) مسکنهای مخدر و غیراستروئیدی مفید هستند. معمولاً در چنین مواقعی اساس درمان انتظار برای دفع سنگ از طریق جریان ادرار است.
جراحي بسته سنگ کليه PCNL
_ حداقل روزي 6 تا 8 ليوان مايعات مصرف کنيد. در صورتي که تکرر ادرار، شما را آزار مي دهد مصرف مايعات بعد از شام را کم کنيد.
_ دو روز بعد از ترخيص مي توانيد حمام نموده وپانسمان را برداريد. نياز به پانسمان مجدد نيست مگر که پزشک اورولوژی به شما بگويد.
_ از فعاليت شديد و سنگين تا زماني که پزشک اورولوژی به شما اجازه دهد بپرهيزيد.
_ شما مي توانيد قدم زده واز پله بالا برويد.
_ از فعاليت جنسي تا زماني که پزشک اورولوژی به شما اجازه بدهد بپرهيزيد.
_ در صورتي که براي شما دارو تجويز شده است دوره درمان آن را کامل کنيد.
_ ادرار شما ممکن است خوني باشد اين خون با مصرف مايعات وبه مرور زمان کم مي شود.
_ همانگونه که قبلاً ذکر شد ممکن است بين کليه و مثانه شما، لوله اي به نام ( دبل جي ) تعبيه شده باشد که موجب تسهيل دفع سنگ وادرار مي گردد. دبل جي گاهي باعث تکرر ادرار، سوزش ادرار و خون در ادرار مي شود که با مرور زمان و مصرف مايعات بهبود مي يابد اين لوله بايد يک ماه بعد خارج شود.
جراحي PCNL
_ بيمار 1 روز زودتر در بيمارستان بستري مي گردد. ( بيمار بايد تمامي آزمايشها و عکسهاي مربوط به بيماري را همراه داشته باشد.)
_ بيمار بايد از شب قبل از عمل ناشتا باشد.
_ بيمار بايد ناحيه تناسلي، پهلو، پشت وشکم خود را اصلاح نمايد.
_ به منظور کاهش خونريزي به هنگام عمل وبعد از آن معرف داروهايي مثل آسپرين وساير داروي ضدالتهاب از 10 روز قبل از عمل قطع گردد.
_ در صورت داشتن بيماري خاص مثل ديابت، بيماري قلبي، آسم، فشار خون، بيماري هاي خونريزي دهنده و… پزشک اورولوژی يا پرستار بايد مطلع گردند.
مراقبتهاي بعد از جراحي بسته PCNL سنگ در حين بستري
_ شما تا صبح روز بعد از جراحي اجازه خارج شدن از تخت و خوردن آب وغذا را نداريد. در صورتي که پزشک اورولوژی شما اجازه دهد مي توانيد از تخت خارج شده، مايعات وسپس غذا مصرف نماييد.
_ شما بعد از جراحي سوند فولي داريد. سوند فولي لوله اي است که از طريق مجراي ادرار شما تعبيه شده است وسر آن داخل مثانه بوده وادرار شما از طريق آن به داخل يک کيسه تخليه مي شود.
_ گاهي براي تخليه ادرار از کليه شما، که جراحي شده است لوله اي در آن تعبيه مي شود که از پهلوي شما خارج مي شود.
_ گاهي براي تخليه بهتر ادرار ودفع بهتر تکه هاي ريز سنگ، لوله اي بين کليه و مثانه شما درون بدن تعبيه مي شود ( دبل جي ) ويکماه يا بيشتر در بدن شما باقي مي ماند وشما آنرا نمي بينيد که بعد از مدت معيني ( يک تا دو ماه ) حتماً بايد توسط پزشک اورولوژی خارج شود.
_ به طور معمول شما روز دوم بعد از انجام جراحي پس از خارج کردن سوند فولي از بيمارستان مرخص مي شويد.
منبع : متخصص اورولوژی تهران
