علت عفونت كلیهها
كلیه به چند شكل ممكن است عفونی شود؛ اولین حالت این كه میكروب عفونتزا از قسمتهای پایینی دستگاه ادراری، به كلیه رفته و ایجاد عفونت كند. در صورت وجود انسداد در مسیر یا اختلال عملكرد دستگاه ادراری این مشكل زیاد اتفاق میافتد. انتشار از طریق خون نحوه دیگر ابتلای كلیه است كه معمولا در نوزادان شاهد آن هستیم.گاهی هم انتشار مستقیم عفونت از اعضای مجاور صورت میگیرد به عنوان مثال در بیماری التهابی لگنی، عفونت ممكن است به كلیه نیز منتقل شود.
پيلونفريت حاد نوعي عفونت باكتريال كليه است كه سبب التهاب بافت و لگنچه كليه ميشود. شايعترين علت ايجاد پيلونفريت حاد باكتري اشيرشياكلي E.Coli ميباشد (در 80% موارد) از ديگر ارگانيسمهاي عامل ميتوان به ميكروبهاي كلبسيلا ، پروتئوس ، سودومونا ، انتروباكتر و … اشاره كرد. معمولا عامل عفونتزا از بخشهاي پاييني دستگاه ادراري به بالا صعود ميكند و سبب درگيري كليه ميشود. وجود ريفلاكس (برگشت ادراري به كليه) موجب افزايش ريسك پيلونفريت حاد ميشود.
گسترش خوني عفونت معمولا به دنبال عفونت خون با استافيلوكوك (سپتي سمي) روي ميدهد در اين حالت بيشتر احتمال دارد كه آبسه كليه ايجاد شود.
التهاب مثانه (سيستيت)
التهاب مثانه در اثر عفونت ايجاد مىشود. باکترى معمولاً از طريق پيشابراه وارد مثانه مىشود. در نتيجه عفونت مثانه به علت کوتاهتر بودن پيشابراه در زنان بيسيار شايعتر است. بنابراين تعجبى ندارد که عفونت مثانه و معمولاً در اثر آميزش جنسى و بهدليل وارد شدن فشار به پيشابراه که ممکن است باکترىها را بهطرف بالا و مثانه براند، ايجاد شود. اين عارضه اغلب هنگام حاملگى بهدليل فشار جنين روى مثانه و ايجاد انسداد موقتى نيز بروز مىکند. عفونتهاى مثانه در مردان نادر هستند و در صورت بروز اغلب با عفونتهاى غدّه پروستات يا سنگهاى مثانه همراه هستند.
بیماری عفونت مثانه
سیستیت بینابینی عبارت است از یک نوع التهاب دیواره مثانه، سیستیت بینابینی علایمی شبیه سیستیت (عفونت باکتریایی مثانه) دارد، اما کشت ادرار از نظر باکتری در آن منفی است و دادن آنتیبیوتیک معمولاً کمکی نمیکند. سن متوسط شروع این بیماری حدود 40 سالگی است، اما این بیماری میتواند در زنان در تمام سنین بروز کند. علایم از خفیف تا شدید متغیرند.
تشخیص عفونت مثانه
بررسی اولیه عبارتند از آزمایش ادرار (که معمولاً طبیعی است) و معاینه لگنی. در هر حال باید بیماریهایی که علایم شبیه این بیماری را دارند (مثلاً عفونت مثانه، مشکلات کلیوی،
عفونتهای مجرای تناسلی، آندومتریوز و بیماریهای آمیزشی) رد شوند. اگر سایر بررسیها منفی باشند، اغلب توصیه به انجام سیستوسکپی میشود. در این روش از یک وسیله باریک که سر آن منبع نورانی قرار دارد برای دیدن داخل مثانه استفاده میشود. همراه با انجام آن نمونهبرداری نیز انجام میگیرد تا احیاناً اگر سرطان وجود داشته باشد مشخص شود. یک مزیت دیگر سیستوسکپی این است که با انجام آن غالباً علایم تخفیف مییابند. زیرا در سیستوسکپی، مثانه با آب پر و متسع میشود و ظرفیت آن افزایش مییابد.
نسبت به گروه سني 10تا15 سال بايد توجه بيشتري داشته باشيم و بخواهيم که پيگيري شود و خوشبختانه در اکثريت هم مشکل خاصي پيش نميآيد و بايد در آن تعداد اندک هم بتوانيم با آزمايش و تستهاي تشخيصي به تشخيص برسيم.»
فرم خانوادگي بيماري از يک والد ناشي ميشود (يک ژن واحد که از يکي از والدين به ارث برسد براي ايجاد اختلال کفايت مي کند.) اگر يک والد مبتلا به بيماري باشد، فرزند وي 50 درصد احتمال به ارث بردن بيماري را دارد در اين موارد معمولا اعضاي متعددي از خانواده گرفتار هستند.
«شيوع خون در ادرار در بعضي از خانوادهها به دليل ژنتيک وجود دارد يا به عبارتي در اين گروه خانوادهها که به اصطلاح هماچوري ايزوله ميگويند وجود دارد که ميتواند ناشي از بعضي بيماريهاي کليوي باشد. ولي الزاما به معني خطرناک براي بيماران نيست.
هماچوري عود کننده خوش خيم نسبتا در ميان قهرمانان ورزشي مخصوصا دوندگان مسافتهاي طولاني شايع است. علت حضورخون در ادرار روشن نيست ولي ميزان بروز هماچوري ناشي از ورزش نسبت مستقيم با شدت و مدت فعاليت ورزشي دارد.
معمولا هماچوري 24 ساعت بعد از قطع فعاليت ورزشي از ميان ميرود. کساني که بافت عضلاني زيادي دارند امکان دارد که کراتينين سرم آنها بالا باشد و نبايد به اشتباه به آن مارک نارسايي کليه چسبانده شود. «کساني که بيماري برگردارند اين افراد علائم شايعشان خون در ادرار است. اگر فقط خون در ادرار باشد کاري به مريض نداريم ولي اگر پروتئين در ادرار ظاهر شود آن موقع است که لازم ميشود يک سري درمانها انجام شود.»
منبع : متخصص ارولوژی تهران