بیماری كلیه،علل نارسایی حاد کلیه

[sbu_post_image]

بیماری كلیه

اگر چه كلیه ها، عضوهای كوچكی هستند ، ولی از وظایف حیاتی زیادی از جمله تصفیه نمودن مواد زاید و مایعات اضافی از خون را به عهده دارند كه در حفظ سلامتی عمومی بدن موثر است. بیماری شدید كلیه، ممكن است منجر به نارسایی كامل آن شود، كه نیازمند درمان با دیالیز یا پیوند كلیه برای جلوگیری از مرگ است . اگر چه درمانهای موثری برای بسیاری از بیماریهای كلیه وجود دارد ولی مردم هنوز نمی دانند كه بیماریهای كلیه قابل پیشگیری اند.

کلیه منفرد

کلیه منفرد(solitary kidney ) اکثر افراد دارای دو کلیه هستند که هریک از آنها در یک طرف بدن، بلافاصله زیر قفسه سینه و در کنار ستون مهره ها قرار گرفته است. اما در بعضی از افراد به جای دو کلیه، یک کلیه وجود دارد که ممکن است این وضعیت یا مادرزادی است یا در اثرعمل جراحی برداشتن کلیه(نفروکتومی،nephrectomy ) ایجاد شده   و یا اهدای کلیه عامل ان بوده است. نفروکتومی برای درمان بیماریهایی مانند سرطان کلیه، آسیب دیدی کلیه در اثر ضربه و یا بعضی از بیماری های کلیوی دیگرانجام می شود.

علل بیماری كلیه

معمولاً دو علت مهم برای نارسایی كلیه ها( یا مرحله نهایی بیماری كلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی كه این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های كلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان كاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند كم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است. نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشكلات مانند بیماری كلیه، بیماری كرونر قلب وسكته پیشگیری می كند. زمانی كه بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی كه بازدارنده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملكرد كلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری كلیه گلومرولونفریت( بیماریی كه به واحدهای تصفیه كننده كلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممكن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.برخی از بیماریهای دیگری كه ممكن است بر كلیه اثر بگذارند شامل عفونت ها، سنگ های كلیوی و بیماریهای ارثی، می شوند. استفاده بیش از اندازه قرص های ضد درد یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می تواند به كلیه ها صدمه بزند . برخی از این بیماریها قابل درمان هستند. برخی موارد، درمان می تواند سرعت پیشرفت بیماری را كاهش و طول عمر را افزایش دهد.
مرحله نهایی بیماری كلیه زمانی رخ می دهد كه حدود 90 درصد از عملكرد كلیه از بین برود. افراد مبتلا به نارسایی كلیه ممكن است دچارتهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی، مشكل در تمركز و از دست دادن اشتها شوند، نارسایی كلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل پیشگیری است.

علل نارسایی حاد کلیه

علل نارسایی حاد کلیه عبارتند از:* کاهش حجم خون(مثلاً در اثر شوک یا کم ابی بدن یا مصرف بیش از حد داروهای مُدِر)؛ نارسایی کبد( که موجب اختلال خون رسانی به کلیه می شود)؛مشکلات عروقی؛ عفونت های شدید و التهاب سیستمیک ناشی از عفونت.**سموم یا داروها( از جمله داروهای ضدالتهاب استروییدی مانند ایپوبروفن، آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی مثل جنتامایسین، ماده حاجب یددار رادیو گرافی، لیتیوم، فسفات سدیم مورد استفاده در کولونوسکوپی)؛ آزاد شدن میوگلوبین در اثر تجزیه بافت عضلانی، همولیز(تجزیه گلبول های قرمز خون، مثلاً در بیماری سلول داسی شکل یا بیماری لوپوس)؛ بیمای میلوم متعدد؛ گلومرونفریت حاد ناشی از علل مختلف.**مصرف داروهایی که با تخلیه طبیعی مثانه تداخل می کنند؛ بزرگی خوش خیم پروستات یا سرطانروستا؛ سنگ های کلیه؛ بیماری های بدخیم شکم ( مثلسرطان تخمدان و سرطان کولورکتال)؛ مسدود شدن کاتتر(سوند) ادراری.

تشخیص نارسایی حاد کلیه

تشخیص نارسایی حاد کلیهبا بالا بودن قابل ملاحظه ای کراتینین یا نیتروژن اوره خون(BUN)به ویژه در صورت کاهش حجم ادرارداده می شود. در صورت معلوم نبودن تشخیص، از تعدادی آزمایش های خونی و ازمایش ادرار، استفاده می شود. انجام سونوگرافی مجاری ادراری برای رد وجود انسداد ضروری است. تشخیص قطعی بیماری و تعیین پیش اگهی آن با استفاده از بیوپسی کلیه صورت می گیرد.

درمان نارسایی حاد کلیه

درمان نارسایی حاد کلیه معمولاً در بخش مراقبت های ویژه(آی .سی .یو) انجام می شود. طبیعی نمودنفشارخون و برون ده قلبی، کلید اصلی درمان است. چنانچه نارسایی حاد کلیه به طور سریع و مناسب درمان شود، قابل برگشت است. اسیدوز متابولیک و ازدیاد پتاسیم خون باید تحت درمان قرار بگیرند. استفاده از داروهای مهارکنندهACE (مثل بِنزاپریل) می تواند در نارسایی پیشرفته کلیه از عملکرد کلیه ها محافظت نماید. نکته* عدم بهبود علی رغم برقراری صحیح مایعات بدن، وجود اسیدوزمتابولیک و ازدیاد پتاسیم خون مقاوم به درمان، استفاده از درمان هایی مانند دیالیز یا تصفیه خون را الزامی می سازد.

در تعدادی از بیماران، هرگز عملکرد کلیه ها به طور کامل بهبود نمی یابد که در این موارد مرحله ی انتهایی نارسایی کلیه روی داده است و باید تا پایان عمر از دیالیز استفاده نمود و یا باید از پیوند کلیه استفاده شود.

منبع: درمان بیماری کلیه