کار كلیه ها
هر فرد در بدن خود دو كلیه به اندازه مشت فرد بزرگسال دارد كه در دو طرف ستون مهره ها و در قسمت زیرین قفسه سینه در پشت قرار دارند، اگر چه كلیه ها كوچكند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام می دهند كه كل بدن را متعادل نگه می دارند. برای مثال كلیه ها:- در دفع مواد زاید و مایعات اضافی كمك می كنند.
– خون را تصفیه، برخی از مواد را حفظ و برخی را دفع می كنند.
– تولید گلبولهای قرمز را تحت نظارت قرار می دهند.
– ویتامین های موثر در رشد را می سازند.
– هورمون های موثر در تنظیم فشار خون را تولید می كنند.
– در تنظیم میزان مواد مغذی ویژه در بدن مانند كلسیم و پتاسیم كمك می كنند.
خون از طریق یك سرخرگ از قلب به كلیه وارد می شود.2- خون با گذشتن از میلیون ها صافی كوچك، تمیز می شود.
3- مواد دفعی از طریق میزنای ( حالب) عبور كرده و به عنوان ادرار در مثانه جمع می گردد.
4- خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ ها به جریان خون بر می گردد.
5- هنگامی كه مثانه پر از ادرار می شود از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج می شود.
كلیه ها هر 24 ساعت جمعاً حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون بازمی گردانند حدود 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می شود در حالی كه باقیمانده یعنی حدود 98 لیتر به بدن باز می گردد. ادراری كه ما دفع می كنیم تقریباً ظرف مدت 1 تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است.
کلسیم برای استخوانها و تعادل شیمیایی طبیعی در بدن کمک می کند.
بیماری های کلیه
بیماری های کلیوی را عمدتا به دو دسته تقسیم میکنند. بیماری های مزمن کلیوی و آسیب حاد کلیه. عبارت بیماری های مزمن کلیوی یا به اختصار CKD به مشکلاتی اطلاق می شود که دائم کلیه ها را درگیر می سازد و ماهیتی پیش رونده دارد.
به عبارت دیگر این دسته از بیماری ها به مرور زمان ممکن است بدتر شوند. اگر این آسیب ها بیش از حد پیشرفت کند، خطر از کار افتادن دائمی کلیه بالا خواهد رفت.
در این صورت برای زنده نگهداشتن فرد بیمار به فراخور حال باید از دیالیز یا پیوند کلیه کمک گرفت. بروز بیماری های مزمن کلیوی روندی خاموش دارد و معلول بیماری های گوناگون دیگری است.
در این میان توجه به این نکته بسیار مهم است که مهم ترین علل بروز این دسته از بیماری ها دیابت و فشار خون است.
علت بیماری های کلیه
دسته دوم بیماری های کلیوی، آسیب حاد کلیه یا به اختصارAKI است. این بیماری پیش از این به نارسایی حاد کلیه معروف بود؛ اما سال 2005 از سوی جامعه نفرولوژی و سایر انجمن ها و سازمان های وابسته به مطالعات در زمینه کلیه و بیماری های آن عبارت نارسایی حاد کلیه عبارتی ناکافی و مبهم تشخیص داده شد.
به همین دلیل تصمیم بر این شد که برای پوشش تمامی طیف اختلالات عملکرد کلیه، این عبارت حذف و به جای آن از عبارت آسیب حاد کلیه استفاده شود. به این ترتیب، عبارت جدید شامل تغییرات خفیف در کارکرد کلیه تا شرایط وخیمی مانند نیاز به دیالیز می شود؛ البته در صورتی که تحت شرایط خاصی بروز کند.
سندرم نِفروتیک
*سندرم نفروتیک(nephrotic syndrome-NS ) عبارت است از وجود مقادیر بسیار زیاد پروتئین در ادرار(پروتئنوری)؛ کمبود مقدار پروتئین خون(هیپوپروتئینمی)؛ تورم نقاطی از بدن0 به ویژه اطراف چشم ها، دست ها و پاها)؛ بالابودن کلسترول خون.* سندرم نفروتیک در نتیجه اسیب گلومرول های کلیه ایجاد می شود و ممکن است در بسیاری از بیماری ها مانند دیابت شیرین، دیه شود ولی بعضی از موارد آن نیز بدون علت شناخته شده هستند.
مولکول های پروتئن که نمی توانند از گلومرول های طبیعی عبورکنند، پس از عبور از گلومرول های آسیب دیده وارد ادرار می شوند. نشت پروتئین ها به ادرار موجب کاهش پروتئین خون و در نتیجه تجمع آب در بافت های بدن می شود که این مسئله به تورم بدن(خیز یا اِدِم) می انجامد.* سندرم نفروتیک در کودکان در هر سنی ممکن است روی دهد ولی شایع ترین سن آن5/1 تا 5 سالگی و پسرها بیش از دخترها به آن مبتلا می شوند.
شایع ترین فرم سندرم نفروتیک در کودکان80% موارد) بیماری minimal change نامیده می شود که علت آن مشخص نیست.علت نامیده شدن این نوع از سندرم نفروتیک بهminimal changeآن است که در بیوپسی کلیه این بیماران، بافت کلیه طبیعی است و یا دچار تغییر بسیار کمی شده است. این نوع از سندرم نفروتیک با پردنیزون(نوعی کورتون) به خوبی درمان می شود.
منبع : پزشک متخصص کلیه
