[sbu_post_image]
بیماری های کلیه
بیماری های کلیوی را عمدتا به دو دسته تقسیم میکنند. بیماری های مزمن کلیوی و آسیب حاد کلیه. عبارت بیماری های مزمن کلیوی یا به اختصار CKD به مشکلاتی اطلاق می شود که دائم کلیه ها را درگیر می سازد و ماهیتی پیش رونده دارد.
به عبارت دیگر این دسته از بیماری ها به مرور زمان ممکن است بدتر شوند. اگر این آسیب ها بیش از حد پیشرفت کند، خطر از کار افتادن دائمی کلیه بالا خواهد رفت.
در این صورت برای زنده نگهداشتن فرد بیمار به فراخور حال باید از دیالیز یا پیوند کلیه کمک گرفت. بروز بیماری های مزمن کلیوی روندی خاموش دارد و معلول بیماری های گوناگون دیگری است.
در این میان توجه به این نکته بسیار مهم است که مهم ترین علل بروز این دسته از بیماری ها دیابت و فشار خون است.
علت بیماری های کلیه
دسته دوم بیماری های کلیوی، آسیب حاد کلیه یا به اختصارAKI است. این بیماری پیش از این به نارسایی حاد کلیه معروف بود؛ اما سال 2005 از سوی جامعه نفرولوژی و سایر انجمن ها و سازمان های وابسته به مطالعات در زمینه کلیه و بیماری های آن عبارت نارسایی حاد کلیه عبارتی ناکافی و مبهم تشخیص داده شد.
به همین دلیل تصمیم بر این شد که برای پوشش تمامی طیف اختلالات عملکرد کلیه، این عبارت حذف و به جای آن از عبارت آسیب حاد کلیه استفاده شود. به این ترتیب، عبارت جدید شامل تغییرات خفیف در کارکرد کلیه تا شرایط وخیمی مانند نیاز به دیالیز می شود؛ البته در صورتی که تحت شرایط خاصی بروز کند.
روند از کار افتادن کلیه ها
این روند کاملا بدون نشانه است و به آرامی رخ می دهد. معمولا بیمار با ضعف، بی حالی، خستگی مزمن، رنگ پریدگی و بوی بددهان (تجمع اوره و کراتینین در خون باعث بوی بددهان می شود)، ورم دست ها و پاها یا پف آلود شدن دور چشم ها و افزایش فشارخون مقاوم به درمان مراجعه می کند. در این مواقع، آزمایش خون و ادرار درخواست می کنیم و بالا بودن کراتینین، اوره، پتاسیم و دفع پروتئین از ادرار، ما را به انجام آزمایش های دیگری سوق می دهد تا از کارافتادن کلیه ها مسجل شود.
نارسایی مزمن کلیوی
نارسایی مزمن کلیوی به مرحلهای از نارسایی کلیوی گفته میشود که کلیهها دیگر قادر به عملکرد طبیعی و انجام وظایف خود شامل حفظ تعادل محیط داخلی بدن و دفع مواد زاید و سمی از طریق ادرار نیستند. در نتیجه این امر، مواد سمی در خون تجمع پیدا میکنند که سبب بروز اختلالاتی جدی در افراد میشود. دیابت و پرفشاری خون از مهمترین علل بروز نارسایی مزمن کلیوی هستند. کنترل نکردن این بیماری به از بین رفتن کامل عملکرد کلیهها منجر میشود که در این شرایط، انجام دیالیز و یا پیوند کلیه برای ادامه حیات بیمار ضروری خواهد بود.
التهاب مزمن لگنچه و کليه
حملات مکرر عفونت کليوى که طى چندين سال روى مىدهد مىتوانند بهتدريج منجر به بروز آثار نامطلوب و تخريب کليهها شوند. اين عارضه اغلب با پس زدن ادرار همراه است که در آن عمل دريچهاى طبيعى حالبها که باعث جلوگيرى از جريان رو به عقب ادرار از مثانه به کليهها مىشود، مختل مىگردد. در نهايت نارسائى کليه و فشار خون بالا ممکن است ايجاد شود.
التهاب گلومرول و کليه (گلومرولونفريت)
التهاب گلومرول و کليه عبارتى است که براى بيان بيمارىهاى گوناگون و متعددى که گلومرولها (واحدهاى تصفيهکنندهٔ کوچک مولد ادرار) را مبتلا مىکنند، بهکار مىرود. اين عارضه اغلب در اثر اتصال پروتئينهاى خون به گلومرولها ايجاد مىشود که باعث التهاب و ممانعت از عملکرد مناسب آنها مىگردد. اگر گلومرولها به تعداد کافى مبتلا شوند، عملکرد کلى کليهها مختل مىشود و نارسائى کليه و فشار خون بالا بروز مىکند. علائم بسته به شدت بيمارى متغير است. در خفيفترين شکل آن علامتى وجود ندارد. با پيشرفت بيمارى خستگى و احساس ناخوشى عمومى (بىحالي) بروز مىکند.
تشخيص التهاب گلومرول و کليه معمولاً توسط آزمايش ادرار و نمونهبردارى از کليه داده مىشود. براى نمونهبردارى يک سوزن داخل کليه مىشود و تکهاى از بافت کليه خارج مىگردد و توسط ريزبين (ميکروسکوپ) معاينه مىشود تا علت خاص بيمارى تعيين شود.
منبع :کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار، متخصص ارولوژی تهران