واریکوسل
درد کیسه ی بیضه ممکن است ناشی از واریکوسل باشد که معمولاً یک بیماری بدون درد است و تقریباً همیشه بیضه ی چپ را گرفتار می کند. اینگرفتاری ناشی از درست بسته نشدن دریچه ای در سیاهرگ بیضه است که باعث برگشت خون و تجمع آن در سیاهرگ می شود.
شرم و حیای اکثر بیماران مرد ایرانی در مراجعه به پزشکان اورولوژی جهت بیماریهای تناسلی متاسفانه باعث بروز مشکلات جبران ناپذیری مثل عقیمی میشود و بدنبال آن زندگی اکثر انها به خاطر مسایل بسیار ساده براحتی از هم میپاشد نمونه این بیماریها عبارتند از واریکوسل است .بیماری واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه در 10درصد مردان بالغ مشاهده می گردد و شایعترین عامل ناباروری مردان می باشد و تنها درمان قطعی آن جراحی می باشد. نوع شدید یا درجه 3 آن معافیت دائمی پزشکی از خدمت سربازی خواهد داشت.
تشخيص واريکوسل
از آنجايي که واريکوسل معمولا علامتي ندارد، اغلب در حين ارزيابي ناباروري يا معاينه جسمي کشف مي‌شود.
با اين حال اگر در اسکروتوم‌تان احساس درد يا تورم مي‌کنيد، بايد با پزشک تماس بگيريد. علل گوناگوني ممکن است باعث درد بيضه شوند، و برخي از اين عارضه‌ها نياز به درمان فوري دارند. پزشک شما مي‌تواند تعيين کند که کدام عارضه باعث درد بيضه شما شده است.
پزشک در معاينه جسمي شما، ممکن است توده غيردردناک کلاف‌مانندي را در بالاي بيضه شما لمس کند. برخي از افراد، اين توده را به صورت احساس “کيسه‌اي از کرم” وصف مي‌کنند. اگر اين توده به اندازه کافي بزرگ باشد، پزشک هنگامي که ايستاده‌ايد، مي‌تواند آن را لمس کند.
اگر واريکوسل شما کوچک تر باشد، پزشک ممکن است از شما بخواهد نفس عميقي بکشيد و چند ثانيه آن را نگه داريد و به پايين زور بزنيد (مانور والسالوا).
اين مانور به پزشک کمک مي‌کند، بزرگي غيرطبيعي وريدها را لمس کند. اگر معاينه جسمي نتيجه قطعي به دست ندهد، پزشک ممکن است درخواست سونوگرافي اسکروتوم کند. اين آزمون که در آن از امواج صوتي پرفرکانس براي ايجاد تصاوير دقيق از ساختار درون استفاده مي‌شود، براي اين مورد استفاده قرار مي‌گيرد تا اطمينان حاصل شود علائم شما به دليل ديگري رخ نداده است. يکي از علل چنين عارضه‌اي ممکن ست توموري باشد که بر وريد اسپرماتيک فشار مي‌آورد.
علت واريکوسل
بيماري واريکوسل با واريسي و گشاد شدن عروق وريدي (سياهرگ هاي بيضه)بروز مي کند و در دو گروه اوليه و ثانويه تقسيم بندي مي شود. در نوع اوليه، هيچ عامل ايجاد کننده ي مشخصي وجود ندارد، گر چه تئوري اشکال در دريچه هاي لانه کبوتري وريدهاي بيضه، طولاني بودن مسير اين وريدها و احتمال تأثير فشار ساير عروق و احشاي شکمي مطرح است، ولي هنوز علت مشخصي براي آن ثابت نشده است. بيماري واريکوسل نود درصد در بيضه ي سمت چپ ايجاد مي شود. نوع ثانويه که به دنبال وجود عامل مشخص ايجاد کننده انسداد در عروق داخل شکم ايجاد مي شود، در صد کمي از واريکوسل ها را شامل شده و علت ايجاد کننده ي آن غالباً توده هاي شکمي، بخصوص تومورهاي بدخيم بوده و تشخيص به موقع آن بسيار مهم و حياتي است.
عوارض واريکوسل
عوارض واريکوسل شامل ايجاد درد، آتروفی (کوچک شدن سايز و نرم شدن قوام بيضه) و ناباروری می باشد. درد ناشی از واريکوسل دردی با کيفت احساس سنگينی، که با فعاليت و ايستادن تشديد يافته و با استراحت بهبود می يابد.
رفع واريکوسل
اگر واريکوسل عارضه ای ايجاد نکند احتياج به درمان نيست. ولی لازم است بيمار بصورت ماهانه، خود را معاينه کند. و درصورت کوچک شدن سايز بيضه، و يا تغيير در قوام آن، لازم است توسط پزشک معاينه شود.
همچنين اگر بيمار مبتلا به واريکوسل ازدواج نکرده و يا خواستار داشتن فرزند ديگری در آينده می باشد، بايستی هر 6 ماه با آزمايش اسپرم، ازنظر باروری بررسی گردد و درصورت شروع تقييرات و ضعيف شدن نطفه احتياج به درمان دارد.
درمان واريکوسل فقط اقدامات مداخله گرانه (غيردرمان خوراکی يا دريافت دارو ازطريق تزريق) می باشد. در ساده ترين روش تزريق مواد ايجادکننده انسداد عروق از طريق پوست بداخل وريدهای بيضه مبتلاست که اين روش درصد موفقيت کمتر و عارضه درد مزمن و يا هيدروسل بيشتری می باشد.
درمان واریکوسل
درد ناشی از واریکوسل را معمولاً با مسکن های معمولی مثل استامینوفن تسکین می دهند. ممکم است عمل جراحی برای بستن سیاهرگ متورم لازم شود. پوشیدن لباس های زیر سفت تر یا لباس محافظ مخصوص ورزشی در پیشگیری از آن موثر است.
عمل جراحی واريکوسل
جراحی واريکوسل يا به اصطلاح پزشکی واريکوسلکتومی اقدام به بستن وريدهای بيضه مبتلا می باشد که پس از انسداد اين وريدها بتدريج بدليل عدم حرکت خون، وريدهای مسدود شده کوچک شده و از بين می رود و واريکوسل برطرف می گردد. اين اقدام از طريق برش کوچکی بر روی پوست شکم به طول 4-2 سانتيمتر قابل انجام است.
روشهای جديد جراحی واريکوسلکتومی
روشهای جديد واريکوسلکتومی يکی انسداد عروق از طريق کاتتريزاسيون وريدی و انسداد عروق مبتلا است. که هزينه آن بالاست و درصد موفقيت آن بالا نيست ولی بصورت سرپايي و با کمترين درد انجام می گردد.
لاپاروسکوپی واریکوسل
روش لاپاروسکوپی ( laparoscopic varicocelectomy ) که امتياز آن برش کوچکتر و بزرگنمايی حين جراحی، ولی بدليل عدم دسترسی جراح به وريدهای فرعی، احتمال عود واريکوسل بيشتر است و همچنين سه برش بر روی پوست بجای يک برش انجام می گيرد.
ميکروسرجری واریکوسل
روش ميکروسرجری ( microsurgical varicocelectomy ) که به عقيده بسياری بهترين روش جراحی واريکوسلکتومی می باشد. امتيازات آن بزرگنمايی حين جراحی و دسترسی به تمامی وريدهای فرعی می باشد ولی مدت زمان جراحی طولانی تر می گردد و ازنظر تکنيکی نيز مشکل می باشد.
آيا عمل جراحی واريکوسلکتومی منجر به معلوليت يا ناباروری می گردد ؟
اين سؤالی است که بسياری از بيماران قبل از جراحی سؤال می‌کنند و درجواب بايستی گفت که عمل واريکوسلکتومی‌جهت درمان يا جلوگيری از ناباروری انجام می‌گردد و خود منجر به ناباروری نمی‌گردد و پس از جراحی نيز فرد می‌تواند به فعاليتهای عادی روزمره و انجام ورزش و کار بطور معمول و قبل از جراحی بازگردد. لذا معلوليتی ايجاد نمیکند.
آنچه كه درخصوص واريكوسل اهميت دارد اين است كه اگرچه اين بيماري ريشه‌اي بس كمرنگ در ژنتيك بيمار دارد، اما نقش عوامل پيشگيرانه در جلوگيري از ابتلا به اين بيماري بسيار پررنگ است. از اين‌رو به توصيه‌هاي پزشكی توجه كنيد:
1 از پوشيدن لباس‌هاي زير بسيار تنگ اجتناب كنيد و سعي كنيد لباس‌هاي زير راحت باشند.
2 از ضربه‌زدن‌هاي مكرر همچون پدال زدن اجتناب كنيد.
3 شب‌ها بعد از رسيدن به منزل براي نيم ساعت پاها را بالا نگه داريد تا خون به پايين جريان پيدا كند.
4 از ايستادن به مدت طولاني اجتناب كنيد.
5 در صورت احساس درد مختصر در ناحيه مذكور سريعا به يك اورولوژيست يا متخصص مجاري كليه مراجعه كنيد و نگذاريد كه درد پيشرفت كند..
منبع : متخصص واریکوسل تهران
