تشخیص بی اختیاری ادرار،درمان شب ادراری

[sbu_post_image]

تشخیص بی اختیاری ادرار

روش های تشخیص بی اختیاری ادرار عبارتند از:معاینه ی فیزیکی، نوار مغزی(EEG )، نوار عضله(EMG )، سونوگرافی، آزمایش های اورودینامیک( که توانایی مثانه برای نگهداری ادرار و تخلیه یکنواخت و کامل آن و مکانیسم کنترل اسفنکترمثانه را مشخص می کنند)، تعیین مقدار باقی مانده ادرار در مثانه پس از ادرار کردن، تست استرس( که با سرفه شدید در حالت ارام بدن و بررسی خارج شدن ادرار در اثر سرفه انجام می شود)، آزمایش کامل ادرار( برای تشخیص عفونت، سنگ های ادراری یا سایر عوامل ایجادکننده بی اختیاری)،آزمایش خون، سونوگرافی،سیستوسکوپی.

علل بی‌اختیاری ادراری

یک سری عوامل بطور موقت در فرد ایجاد بی‌اختیاری ادراری می‌کنند مانند عفونتهای مجاری ادرار- تحریکات یا عفونتهای دستگاه تناسلی- یبوست- چاقی- سیگار کشیدن- تأثیر داروها- تمرینات ورزشی فشرده.
یک سری عوامل نیز بطور غیرموقت ایجاد بی‌اختیاری ادراری می‌کنند از جمله:
– افزایش سن
– ضعف در ماهیچه‌های نگهدارنده مثانه و همچنین بافت مثانه
– مصرف الکل- قهوه و داروها
– ضعف در ماهیچه‌های دریچه خروجی ادرار
– ضعف در ماهیچه‌های لگنی به دنبال زایمان طبیعی سخت
– بیش فعالی ماهیچه‌های مثانه
– انسداد مجرای خروجی ادرار (مثلاً به علت بزرگی پروستات در مردان)
– اختلالات هورمونی در خانمها
– اختلالات عصبی
– افتادگی رحم
– غیرطبیعی بودن ساختمان مجرا
– عدم تحرک به مدت طولانی
– دیابت
– بالا بودن سطح کلسیم خون
بی‌اختیاری به صورت شایع‌تری در زنان نسبت به مردان وجود دارد. این موضوع می‌تواند به علت زایمان‌های سخت واز دست دادن هورمونهای زنانگی بدنبال یائسگی باشد.

علت شب ادراری

شب ادراری به چه علت هایی می تواند ایجاد شود؟ تقریباً تمام وارد شب ادراری اولیه (95 درصد موارد) به علت کم بودن ظرفیت مثانه به دلیل اختلال در سیر تکاملی دریچه پیشابراه است که قادر به نگهداری مقدار زیاد ادرار در مثانه نیست. البته پریشانی و اضطراب والدین و کودک ممکن است باعث اضافه شدن یک علت عصبی روانی به این زمینه فیزیولوژیک شود و مدت آن را طولانی تر سازد. در 5 درصد موارد از شب ادراری اولیه دلیل ایجاد بیماری وجود یک علت عضوی است. درصد بیشتری از شب ادراری های ثانویه نیز به دلیل وجود یک علت عضوی می باشد. همچنین بر طبق آمارهای ارائه شده دیگری از هز 100 کودک بزرگ تر از 4 سال که دچار شب ادراری هستند 20 نفر به دلیل یک نقص عضوی زمینه ای به این امر مبتلا شده اند که اکثراً شب ادراری ثانویه دارند. بنابراین ضروری است که هر کودک مبتلا به شب ادراری به پزشک خود مراجعه نموده و تحت معاینه و آزمایشات لازم قرار گیرد. علل عضوی شایع که می توانند باعث شب ادراری شوند عبارتند از: عفونت دستگاه ادراری، ناهنجاری های مادرزادی، التهاب شیمیایی پیشابراه (مثلاً ناشی از کف صابون) یا التهاب پیشابراه توسط تحریک انگل (کرمک)، دیابت شیرین (مرض قند) یا دیابت بی مزه، وجود هر نوع عامل فشاری بر روی مثانه مثل تجمع مدفوع در راست روده، صرع (نوعی تشنج)، عوارض داروهای مصرف شده توسط بیمار، بیماری های روانی، خواب گردی و مسمومیت. به غیر از علل عضوی به طور کلی میزان تکامل سیستم عصبی، مسائل روحی روانی و هیجانات، توارث، میزان عمق خواب و ظرفیت مثانه از عوامل مؤثر در بی اختیاری اولیه هستند. لازم به ذکر است که مسائل روانی و توارث در هر دو نوع شب ادراری اولیه و ثانویه مؤثرند.

راههای درمان شب ادراری کودکان

داروهای درمان شب ادراری

چه داروهایی در درمان شب ادراری مورد استفاده قرار می گیرند؟ رایج ترین دارویی که در درمان شب ادراری مورد استفاده قرار می گیرد ایمی پرامین است. بیمار سریعاً با مصرف این دارو بهبود می یابد ولی میزان عود پس از قطع دارو بسیار بالاست. مقدار دارو برای بچه های 12-8 سال 50 میلی گرم و برای بچه های بزرگتر از 12 سال 75 میلی گرم یکساعت قبل از خوبا است که پس از یک ماه عدم وجود شب ادراری مقدار دارو در طی 2 تا 3 هفته به تدریج کم می شود. به این صورت که ابتدا یک شب در میان و سپس هر سه شب یکبار تجویز می شود. تا زمانی که بیمار این دارو را دریافت می کند باید هر دو تا سه هفته شمارش سلول های خونی (آزمایش خون) صورت گیرد. همچنین د مورادی که مدت زمان زیادی دارو مورد استفاده قرار گیرد بررسی ریتم قلب ضروری است که به همین دلیل بیمار تحت معاینه قلب و انجام نوار قلب قرار می گیرد. امروزه داروی دسموپرسین (مینرین) به صورت افشانه (اسپری) بینی و یا قرص نیز به طور رایج تری استفاده شده و مؤثر واقع گردیده است. داروی دیگری به نام اکسی بوتینین کلراید نیز در درمان شب ادراری به کار می رود. از داروهای گیاهی، بادرنجبویه و بومادران را برای درمان شب ادراری مؤثر دانسته اند که مقدار مصرفی حتماً باید با مشورت پزشک به بیمار خورانده شود. توجه: باز هم ذکر این نکته مهم است که تجویز نوع و مقدار دارو چه شیمیایی و چه گیاهی باید فقط به دستور پزشک و پس از رد کردن علل عضوی ایجاد کننده بیماری صورت گیرد.

دارو و شب ادراری

مصرف دارو در چه بیمارانی توصیه می شود؟ تجویز دارو در کودکان بالای هشت سال که با رعایت روش های ذکر شده در بالا بهبودی قابل توجهی نداشته اند مورد توجه قرار می گیرد. پزشک با دقت در خصوصیات فردی و پس از حصول اطمینان از عدم وجود علل عضوی و معاینه دقیق و انجام آزمایشات ضروری می تواند برای کودک مبتلا به شب ادراری دارو درمانی را شروع کند.

منبع : متخصص اورولوژی تهران