[sbu_post_image]
تشخیص بی اختیاری ادرار
روش های تشخیص بی اختیاری ادرار عبارتند از:معاینه ی فیزیکی، نوار مغزی(EEG )، نوار عضله(EMG )، سونوگرافی، آزمایش های اورودینامیک( که توانایی مثانه برای نگهداری ادرار و تخلیه یکنواخت و کامل آن و مکانیسم کنترل اسفنکترمثانه را مشخص می کنند)، تعیین مقدار باقی مانده ادرار در مثانه پس از ادرار کردن، تست استرس( که با سرفه شدید در حالت ارام بدن و بررسی خارج شدن ادرار در اثر سرفه انجام می شود)، آزمایش کامل ادرار( برای تشخیص عفونت، سنگ های ادراری یا سایر عوامل ایجادکننده بی اختیاری)،آزمایش خون، سونوگرافی،سیستوسکوپی.
علل بیاختیاری ادراری
یک سری عوامل بطور موقت در فرد ایجاد بیاختیاری ادراری میکنند مانند عفونتهای مجاری ادرار- تحریکات یا عفونتهای دستگاه تناسلی- یبوست- چاقی- سیگار کشیدن- تأثیر داروها- تمرینات ورزشی فشرده.
یک سری عوامل نیز بطور غیرموقت ایجاد بیاختیاری ادراری میکنند از جمله:
– افزایش سن
– ضعف در ماهیچههای نگهدارنده مثانه و همچنین بافت مثانه
– مصرف الکل- قهوه و داروها
– ضعف در ماهیچههای دریچه خروجی ادرار
– ضعف در ماهیچههای لگنی به دنبال زایمان طبیعی سخت
– بیش فعالی ماهیچههای مثانه
– انسداد مجرای خروجی ادرار (مثلاً به علت بزرگی پروستات در مردان)
– اختلالات هورمونی در خانمها
– اختلالات عصبی
– افتادگی رحم
– غیرطبیعی بودن ساختمان مجرا
– عدم تحرک به مدت طولانی
– دیابت
– بالا بودن سطح کلسیم خون
بیاختیاری به صورت شایعتری در زنان نسبت به مردان وجود دارد. این موضوع میتواند به علت زایمانهای سخت واز دست دادن هورمونهای زنانگی بدنبال یائسگی باشد.
روش های درمان شب ادراری
روش های درمان شب ادراری چیست؟ معمولاً قبل از 5 سالگی درمان توصیه نمی شود زیرا موارد زیادی ازاین ها خود به خود بهبود می یابند. حتی بعد از 6 سالگی نیز سالانه 5 درصد موارد به خودی خود بهبود می یابد.
سه شیوه رایج درمانی شامل بر
1) مشاوره روانپزشکی
2)استفاده از هشداردهنده شب ادراری
3) مصرف دارو
جهت درمان شب ادراری در کودکان بالی سه سال در مشاوره روانپزشکی روش های زیر توصیه شده است: 1) استفاده از جدول ستاره: این روش با تقویت مسئولیت پذیری کودک سبب درمان مؤثر و تقریباً دائم کودک خواهد شد. در تهیه این جدول خود کودک باید مشارکت فعال داشته باشد به طوری که هر شب که خشک بود را با علامت ستاره در آن مشخص نماید. روش کار به این صورت است که جدولی در دو ستون ترسیم می شود. ستون اول شب های ماه را نشان می دهد و ستون دوم محل چسباندن ستاره ای برای هر شب که کودک خشک بوده است می باشد. در آخر هر ماه طبق قراری که بین والدین و فرزند مورد توافق قرار گرفته است، بر حسب تعداد ستاره ای که کودک پاداش گرفته، جایزه ای در خور (نه کمتر و نه بیشتر) به وی تعلق خواهد گرفت. با بیشتر شدن تعداد ستاره ها در هر ماه نسبت به ماه قبلی پیشرفت کودک در کنترل ادرار برای پزشک و والدین مشخص می شود و خود بیمار نیز تشویق خواهد شد. پیشرفت کودک هر چند ناچیز در هفته های بعدی نسبت به هفته های قبل مستحق دریافت پاداش چه به صورت مادی و چه به صورت کلامی است. 2) محدود ساختن مایعات قبل از خواب: مصرف مایعات به اندازه کافی برای کودک ضروری است اما از خوردن مایعات اضافی قبل از خواب باید ممانعت به عمل آید، چرا که احتمال شب ادراری را بیشتر خواهد کرد. 3) بیدار کردن شبانه کودک برای دفع ادرار: در خیلی از موارد اگر کودک را در ساعت 11-10 شب بیدار کنند که ادرار کند ممکن است تا صبح دیگر ادرار نکند و لباسش خشک بماند. 4) استفاده از هشداردهنده ها (شب زنگ ها): هشدار دهنده ها در اصل زنگ های حساس به ادرار هستند و با خیس شدن بستر زنگ می زنند و بیمار را بیدار می کنند که خود را تمیز و خشک نماید و دوباره بخوابد. بعضی زنگ ها به قدری حساس هستند که با قطره های اول ادرار به صدا در می آیند. این روش که تحت نام درمان با رفلکش شرطی نیز نامیده می شود یکی از قاطع ترین و مؤثرترین درمان ها به شمار می رود. در ایران این هشداردهنده ها به صورت جداگانه و یا به همراه تشکچه وجود دارد. 5) رفتار درمان و روان درمانی: روش های خاص رفتار درمانی و روان درمانی وجود دارد که باید توسط روانشناس یا روانپزشک صورت گیرد. سه نمونه از روش های رفتار درمانی شامل تربیت مثانه، جدول ستاره و استفاده از هشدار دهنده است. رفتار درمانی نیاز به همکاری نزدیک والدین، کودک و پزشک دارد و در صورت موفقیت اثر پایدار و دائمی تر دارد و اغلب بدون عود است. 6) دارو درمانی: گاهی به علت مشکلاتی که شب ادراری ایجاد می کند پزشک ناچار به استفاده از داروهای خاصی خواهد شد .
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار