وظایف پروستات
غده پروستات ترشحاتی قلیایی و شیری رنگ را در خود ذخیره و ترشح میکند که معمولا 25 تا 30 درصد حجم منی را به همراه سلولهای اسپرم و مایع کیسههای منی تشکیل میدهد.
در یک مرد سالم پروستات اندکی بزرگتر از یک گردو است؛ در جلو و اندکی پایینتر از مثانه قرار دارد و پیشابراه را درست در زیر مثانه احاطه میکند و میتوان در حین معاینه مقعدی آن را لمس کرد. پیشابراه درون پروستات با نام «پیشابراه پروستاتی» با دو مجرای انزالی به هم میپیوندد.
اسپرم درون بیضهها تولید میشود و بعد وارد مجاری پیچدرپیچی روی بیضه به نام اپیدیدم میشود و در آنجا بالغ میشود. سپس از طریق دو مجرای کوچک عضلانی به نام «واز دفرانس» پس از پیچیدن به دور مثانه به کیسههای منی میرسد. در هنگام انزال عضلات جدار کیسههای منی و نیز پروستات منقبض میشوند و محتوای خود را به درون دو مجرای انزالی میریزند.
این دو مجرای انزالی با عبور از میان پروستات به پیشابراه پروستاتی میریزند و نهایتا این محتویات طریق آلت تناسلی از بدن خارج شود. مایع منی هم اسپرم را تغذیه میکند و هم خاصیت قلیایی آن اسپرم را در محیط اسیدی واژن زن حفاظت میکند.
پروستات از هزاران غده کوچک تولیدکننده مایع منی تشکیل شده است. به طور خاص پروستات یک غده برونریز است. از این لحاظ به آن یک غده برونریز میگویند که مواد ترشحی آن از راه مجاری به بیرون از بدن میریزد. غدههای عرقی نمونه دیگری از غدد برونریز هستند.
مایعی که پروستات تولید میکند یک سوم مایع منی را تشکیل میدهد. مایعی که اسپرم را حمل و آن را تغذیه میکند. این مایع تولید شده به همراه اسپرم در کیسههای منی ذخیره میشود. کیسههای منی (وزیکول سمینال) در میان راست روده و مثانه و چسبیده به مثانه قرار دارند و به مجاری انزالی باز میشوند.
ترشحات کیسه منی غنی از فروکتوز (یک قند به عنوان منبع انرژی اسپرم)، پروستاگلاندینها (شکلی از اسیدهای چرب) و پروتئینها هستند که باعث میشوند مایع منی در واژن زن منعقد شود. ترشحات پروستات غنی از کلسیم، روی، ویتامین C (اسید سیتریک)، اسید فسفاتاز، آلبومین و آنتیژن اختصاصی پروستات (PSA) هستند. ترشحات پروستات دارای بالاترین غلظت سیترات (ویتامین C) نسبت به هر بافت بدنی دیگر در انسان هستند. شاید این غلظت بالا نقشی در تولید مثل داشته باشد. روی (زینک) نیز در غلظتهای بالا در ترشحات پروستات یافت میشود. زینک یک ماده ضد عفونیکننده شناخته شده است و دانشمندان معتقدند نقشی در مقابله با عفونتهای باکتریایی پروستات داشته باشد.
تومور پروستات
سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطانها در مردان سالمند در کشورهای توسعهیافته است و یک علت مهم مرگ و میر در آنها به حساب میآید. انجام معاینه منظم معقدی (توش رکتال)، اندازهگیری آنتیژن اختصاصی پروستات معمولا برای مردان از بالای 50 سال توصیه میشود تا به تشخیص زودرس این سرطان کمک شود.
تشخیص تومور پروستات
مقداری از PSA که در پروستات تولید میشود، به داخل خون وارد میشود و میتوان میزان آن را در خون اندازه گرفت. همچنین میتوان میزانی از PSA را که در خون به سایر پروتئینها متصل است و مقداری از آن را که به صورت آزاد در خون گردش میکند، اندازه گرفت.
پزشکان اندازهگیری میزان PSA خون را با هدفهای متفاوتی انجام میدهند. این آزمایش از لحاظ تشخیص زودرس سرطان پروستات در مردانی که علایم بالینی یا ناهنجاریهای آزمایشگاهی احتمال ابتلا به این بیماری را مطرح کرده است، اهمیت زیادی دارد.
حتی از اندازهگیری PSA برای تخمین زدن شدت بزرگی خوشخیم پروستات (BPH) استفاده میکنند. در مورد این استفاده از آزمایش PSA اختلافنظری وجود ندارد اما در مورد استفاده گسترده از این آزمایش برای بیماریابی (غربالگری) برای سرطان پروستات در مردانی که علایمی از بیماری نشان نمیدهند، هنوز اتفاق نظر میان کارشناسان وجود ندارد.
منبع : بیتوته