اورولوژی چیست ؟

اورولوژی علمی است كه از بیماری و اختلالات و درمان سیستم ادراری در مردان و زنان و نیز اختلالات تناسلی و ناتوانی جنسی و ناباروری در مردان بحث می كند.

علائم بیماری های اورولوژی:

وجود خون در ادرار:

در صورتیكه مقدار آن زیاد باشد، با چشم غیر مصلح قابل رویت بوده و در مقادیر كم در آزمایش ادرار مشخص می شود.

سوزش ادرار:

 سوزش ادرار می تواد در ابتدا و یا انتها و یا در میانه ادرار كردن احساس شود.

تكرر ادرار:

تكرر ادرار می تواند روزانه و یا در شب باشد.

كاهش جریان ادرار:

می تواند همراه زور زدن در هنگام ادرار كردن و نیز طولانی تر شدن زمان ادرار كردن باشد.

 بی اختیاری ادراری:

تقسیم بندی های متنوعی دارد كه شامل
بی اختیاری در افراد مسن
بی اختیاری در زنان
بی اختیاری ادراری در اثر بیماری های نخاعی و عصبی
بی اختیاری در اثر اعمال جراحی
شب ادراری در اطفال
بی اختیاری در اثر مصرف بعضی داروها

درد كلیوی:

درد كلیوی معمولا در ناحیه پهلوها بوده و به پائین تر تیر می كشد.

دردهای مثانه:

در ناحیه زیر شكم بوده و با پر شدن مثانه تشدید و با خالی شدن آن كم می شوند.

درد بیضه:

درد بیضه می تواند ناگهانی شدید و یا خفیف و تدریجی بوده و معمولا به پهلو ها تیر می كشد.

درد آلت در مردان:

معمولا در هنگام نعوظ ایجاد می شود.

قطع جریان ادرار

كاهش حجم ادرار :

كاهش حجم ادرار می تواند به علت بیماری های كلیوی و یا كاهش مصرف مایعات باشد.

تورم بیضه:

تورم بیضه(هیدروسل) باید سریعا توسط پزشك معاینه شود.

احساس توده ای در بالای بیضه:

می تواند نشانه واریكوسل باشد.

كجی آلت:

كجی آلت چه به صورت مادرزادی و چه ثانویه دیده می شود و شدت آن متغیر می باشد.

وجود خون در منی:

وجود خون در منی معمولا باعث ترس شده ولی معمولا خوش خیم می باشد.

ناتوانی جنسی:

تعریف آن عدم امكان نزدیكی بوده كه میتواند اولیه و یا ثانویه در اثر بیماری های مختلف و نیز داروها باشد.

كاهش میل جنسی:

 می تواند ناگهانی و یا تدریجی باشد.

انزال زودرس:

انزال زودرس گاه میتواند بسیار شدید بوده و خیلی سریع باشد.

 شب ادراری اطفال:

تعریف و بررسی و درمان شب ادراری بعد از سن 6 سالگی است.

عدم لمس بیضه ها در محل طبیعی خود:

تشخیص زودرس و درمان سریع عدم نزول بیضه در سن مناسب بسیار اهمیت دارد.

پائین تر بودن سوراخ خروج ادرار:

هیپوسپادیاس یك بیماری مادرزادی بوده و باید در سن مناسب درمان شود.

بیماری های شایع اورولوژی:

سنگ های سیستم ادراری:

تقسیم بندی سنگ های سیستم ادراری میتواند بر اساس جنس، نوع سنگ، سن بیمار و نیز محل سنگ باشد.

جنس سنگ:

شایع ترین نوع سنگ های سیستم ادراری شامل اگزالات كلسیم،‌ فسفات كلسیم، اسید اوریكی،‌ عفونی و سیستئینی است.

محل سنگ:

به طور معمول محل تشكیل و ایجاد سنگ در كلیه ها بوده و سپس این سنگ در صورتیكه راهی برای خارج شدن از كلیه داشته باشد،‌ وارد حالب شده كه مجرای بین كلیه مثانه بوده و معمولا در این هنگام است كه دردهای شدید ایجاد شده و بیمار به پزشك مراجعه می كند و معمولا سنگ موقعی كه در كلیه است درد زیادی تولید نمی كند. در بیمارانیكه راه خروج ادرار از مثانه مشكل داشته باشد مثل افراد مبتلا به بزرگی پروستات،‌ سنگ می تواند در مثانه تولید شود .

سن بیمار:

 معمولا سنگ های سیستم ادراری در افراد بالغ تظاهر می كنند، هر چند در تمام سنین می تواند دیده شود.

درمان سنگ های سیستم ادراری:

درمان سنگ های سیستم ادراری بستگی تام به محل سنگ،‌ اندازه،‌ جنس سنگ، و مشخصات بیمار دارد. امروزه اكثر این بیماران بدون عمل جراحی باز درمان می شوند. درمان رایج و برتر در سنگ های كلیه زیر 2 سانتی متر سنگ شكنی برون اندامی بوده كه به صورت سرپائی و بدون بیهوشی انجام می شود.

درمان سنگ های حالب ( مجرای بین كلیه و مثانه):

در صورتیكه سنگ های حالب در طی دوره زمانی مشخص كه توسط پزشك معالج تعیین می شود،‌ دفع نشود، شامل سنگ شكنی برون اندامی (ESWL) و یا درون اندامی (TUL) و به صورت نادر جراحی باز است.

پیشگیری از ایجاد دوباره سنگ:

اكثر افرادیكه یك بار دچار سنگ كلیه می شوند مجددا دچار آن در طول عمر خود خواهند شد. درمان پیشگیری وابسته به جنس سنگ می باشد، ولی یك اصل مهم مصرف مایعات به خصوص آب می باشد.

جراحی های اورولوژی (ادراری- تناسلی)

نوشته های تاریخی از تقریبا سه هزار سال قبل از میلاد در مورد بیماری های ادراری صحبت می کنند. قدیمی ترین نمونه ی کشف شده ی سنگ مثانه در یک قبر مصری یافت شده که به چهار هزار سال قبل از میلاد برمی گردد. مردم هند به عنوان گروهی شناخته می شوند که از دو هزار سال قبل از میلاد از سنگ مثانه رنج می برده و آن را در آثار خود ثبت کرده اند. برداشتن سنگ مثانه از طریق برش، از ابتدایی ترین و قدیمی ترین فرایندهای شناخته شده است. این روش اغلب توسط افراد سنگ شکن دوره گردی انجام می شد که در زمان سقراط در اوایل قرن هجدهم گسترش یافتند اما خود سقراط با کار این افراد به دلیل عدم آموزش کافی و همچنین کار غیر اصولی موافق نبود. برای قرن ها این روش جراحی (لیتوتومی باز مثانه) به عنوان بخشی از اقدامات پزشکی در نظر گرفته نمی شد.

سوند های میزراهی و کتترهایی ازجنس برنز در ویرانه های “Pompeii” یافت شده اند که مربوط به قرن اول میلادی هستند. کتترهای فلزی تا اواخر قرن نوزدهم که انواع پلاستیکی آن ها تولید شد استفاده می شدند.

اولین اورولوژیست ها در واقع متخصصین بیماری های مقاربتی و سازندگان ابزارهای جراحی های میزراه بودند. اورولوژی همزمان با اختراع میکروسکوپ در قرن هفدهم پیشرفت کرد. تلاش ها در جهت معاینه ی داخل مثانه تا اوایل قرن نوزدهم به نتیجه ای نرسید و ابزارهای در دسترس ناکافی بودند. در سال 1877 ماکسی میلیان نیتز که یک اورولوژیست آلمانی بود، اندوسکوپ های نورانی الکتریکی را برای اعمال جراحی ساخت که اساس سیستوسکوپ ها و اندوسکوپ های پیشرفته ی امروزی اورولوژی را تشکیل می دهد. او به طور اصولی و بدون استفاده از مایعات واسطه برای انبساط مثانه، تومورهای مثانه را سوزاند (مانند کوتر). او همچنین در سال 1889 رساله ای منتشر کرد که در آن استفاده از سیستوسکوپی را در زمینه ی مراقبت از بیماران پیشنهاد کرده بود.

اورولوژیست ها در تکامل طب در حیطه ی عمومی آن سهم خاصی دارند؛ بدینگونه که استفاده از داروهای ضد باکتری توسط اورولوژیست ها، پزشکان طب داخلی را از درمان زمان بر بیماری های مقاربتی معذور داشته است.

اورولوژی یک تخصص حمایتی است که با به کار گیری داروها و ابزار جراحی با کمک سایر تخصص ها در جهت درمان بیماری ها و بهبود کیفیت زندگی عمل می کند. به عنوان تعریفی دیگر می توان گفت که اورولوژی شاخه ای از طب و جراحی است که به بررسی، تشخیص و درمان موارد غیر طبیعی و بیماری های دستگاه ادراری- تناسلی مردان و دستگاه ادراری زنان می پردازد. به دلیل تقسیم شدن مسئولیت در مراقبت از بیماران اورولوژی بین متخصصین طب کودکان، متخصصین زیبایی- ترمیمی و متخصصین غدد، وجود رابطه ای نزدیک بین این رشته ها ضروری می باشد.

دستگاه ادراری عملکردهای حیاتی حمایت کننده ی زندگی را با جذب مواد زائد از جریان خون و دفع آن ها از بدن تامین می کنند. اندام های این سیستم عبارتند از: کلیه ها و حالب ها در دو طرف بدن، مثانه و میزراه.

انسداد در مسیر جریان خون در شریان های کلیوی یا در هر قسمت دیگری ازسیستم ادراری می تواند سبب آسیب کلیوی شود؛ که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می تواند منجر به اورمی (نوعی عدم تعادل بیوشیمیایی) یا نارسایی کلیه شود.

فشار خون عروقی، تومورها، عفونت ها، تروما و سایر اختلالات سیستمیک یا نورونی از موارد دارای اهمیت برای اورولوژیست ها می باشند.

 ویژگی های اختصاصی جراحی اورولوژی

فرایندهای تشخیصی سیستوسکوپی و برخی از فرایندهای اورولوژیکی که از طریق مجرا اجرا می شوند در بخشی صورت می گیرد که اغلب با نام “cystoroom/unit” شناخته می شود و به شیوه ای خاص طراحی و تجهیز شده است.

این محل ممکن است در واحد اتاق عمل و یا در کلینیک اورولوژی قرار گیرد. اتاق های کنترل رادیوگرافی و واحدهای تکمیلی دیگر در مجاورت یا در داخل این منطقه قرار گرفته اند.

با توجه به اینکه در اغلب موارد از فرایندهای رادیوگرافی استفاده می شود، دیوارها و درب های اتاق بایستی با سرب پوشانده شوند و پرسنل از پیشبند سربی استفاده کنند. بیماران نیز تا حد امکان باید با شیلدهای غدد جنسی و تیروئید پوشانده شوند.

برای مراقبت از بیماران و پرسنل باید همه ی قوانین ایمنی تدوین شده برای سیستوروم در هر نقطه ای از مجموعه اجرا شوند.

تمامی ابزارهای نوری و تجهیزات الکتریکی قبل و بعد از هر بار استفاده باید از جهت داشتن عملکرد صحیح بررسی شوند.

همه ی پرسنلی که وارد اتاق عمل می شوند باید از لباس مناسب استفاده کنند. در صورت وجود احتمال پاشیده شدن یا آئروسولیزیشن باید از تجهیزات محافظتی مانند محافظ چشم و عینک استفاده شود. خیلی از اورولوژیست ها قبل از اسکراب شدن پیشبند ضد آب می پوشند. توصیه می شود افراد تا حد امکان از گان و دستکش استریل استفاده کنند. کلیه ی فرایندهای سیستوروم بایستی با رعایت اصول و محدوده ی استریل اجرا شوند. برای پیشگیری از ورود میکروارگانیسم ها به بدن بیمار و ایجاد عفونت سیستم ادراری باید سعی بر این باشد تا در همه ی مراحل کار به اصول و مقررات آسپتیک نزدیک شویم و مطابق با آن ها عمل کنیم.

فرایند های جراحی سیستم ادراری- تناسلی

افراد در سنین مختلف توسط اورولوژیست ها معاینه می شوند؛ اما بیشتر آن ها در دوره ی قبل از بلوغ و یا در گروه های سنی بالا قرار دارند. بیشتر مشکلاتی که سبب مراجعه ی افراد به اورولوژیست ها می شود اغلب در مردان بالای پنجاه سال رخ می دهند که یا مبتلا به بیماری های پروستات هستند و یا از بی اختیاری ادراری رنج می برند.

فرایندهای جراحی باز فقط پس از مواردی صورت می گیرد که درمان محافظه کارانه (دارویی، اندوسکوپی و اصلاح رفتار) موثر نبوده و یا معاینات دستگاه ادراری- تناسلی ثابت کنند که شرایط مورد بررسی به درمان پاسخ نخواهد داد.

خوشبختانه اغلب موارد اورولوژیکی می تواند از طریق محافظه کارانه و یا با استفاده از اندوسکوپ های اورولوژی و ملحقات آن تشخیص داده شده و درمان شوند.

برخی از فرایندهای لاپاروسکوپی برای دست یابی به گره های لنفاوی جهت نمونه برداری (بیوپسی )اجرا می شوند. زمانی که یک مورد مادرزادی یا اکتسابی به درمان های معمول پاسخ ندهد، اورولوژیست جراحی باز را برای درمان، اصلاح، بازسازی یا برداشتن اندام ها انجام می دهد. اختلالات انسدادی و عصبی- عضلانی از مشکلات شایع دستگاه ادراری- تناسلی هستند.

منبع: smartsurgeon و  eswl

بزرگ کردن آلت تناسلی (برای مشاهده فیلم کلیک کنید)

بزرگ کردن طول آلت(برای مشاهده فیلم کلیک کنید)