[sbu_post_image]
جنس سنگ کلیه
شايع ترين نوع سنگ کليه ، سنگ های کلسيمی هستند. شايد حدود 80 تا 85 درصد از انواع سنگ های کليوی سنگ های کلسيمی هستند. اين سنگ های کلسيمی هم عموما” به صورت نمک های کلسيم هستند. يعنی مثلا” اگزالات کلسيم يا فسفات کلسيم، بعد از سنگ های کلسيمی، سنگ های عفونی، اسيد اوريکی و ساير انواع سنگ ها شيوع دارند. ولی اکثر افرادی که گرفتار سنگ کليه می شوند، در واقع گرفتار سنگهای کلسيمی هستند.
درمان سنگ هاي ادراري
اولين راه درمان، پيشگيري از آن است که بهترين راه، استفاده فراوان از نوشيدن مايعات، بخصوص آب است. سنگ هاي دستگاه ادراري که در کليه تشکيل مي شود، يا در خود کليه باقي مانده و بزرگ مي شوند يا مي توانند از طريق لوله ي حالب پايين آمده و وارد مثانه وند. سنگ هايي که در حالب گير مي کنند، باعث دردهاي شديد در منطقه ي کليه مي شوند. که در بين افراد به درد سنگ کليه معروف است. سنگ هاي کمتر از شش ميلي متر، معمولاً با درمان دارويي يا خود به خود دفع مي شوند و سنگ هاي بزرگتر از آن که احتمالاً گير کرده باشند، با سنگ شکني برون و درون اندامي معالجه مي شود. سنگ هاي داخل کليه که بزرگ شده اند و احتمال افتادن آنها وجود ندارد، از طريق سنگ شکني برون اندامي (روش مرسوم به سنگ شکني) و با استفاده از لوله گذاري کليه (pcnl) معالجه مي شود و در نهايت اگر هيچ کدام از اينها امکان پذير نباشد، درصد بسيار کمي از بيماران با عمل جراحي باز درمان مي شوند.
اگر کلسیم ادرار زیاد باشد بیمار می تواند زیر نظر پزشک و با مصرف دارو از سنگ آوری دوباره کلیه جلوگیری کند.
متاسفانه در بعضی از موارد با تشخیص نادرست نوع سنگ، رژیم های غذایی نادرست به بیماران داده می شود، برای مثال برای پیشگیری از بروز سنگ کلیه به بسیاری از بیماران توصیه می شود شیر و لبنیات نخورند و این افراد پس از چند سال دچار پوکی استخوان شدید می شوند. این امر در حالی اتفاق می افتد که حتی بیماران دارای سنگهای کلسیمی کلیه نیز مجاز به مصرف کلسیم معمولی موجود در مواد غذایی از جمله لبنیات هستند.
بنابراین با توجه به تشخیص نوع سنگ کلیه، درمان هم فرق می کند. به این منظور افراد مبتلا به سنگهای اسیداوریکی باید جوش شیرین مصرف کنند تا ادرار آنها قلیایی شود.
در مبتلایان به سنگهای عفونی عمل جراحی تنها راه درمان است تا همه سنگها برداشته شود. همچنین این افراد پس از عمل باید تا مدتی آنتی بیوتیک مصرف کنند.
سنگهایی که در قسمت تحتانی کلیه هستند و یا سنگهایی که عرض کمتر از شش تا هفت میلیمتر دارند، نیاز به عمل جراحی ندارند. در عوض برای سنگهایی که در ناحیه لگنچه قرار دارند و یا دارای عرضی در حدود شش میلیمتر تا دو سانتی متر هستند، از روش سنگ شکن استفاده می شود.
امروزه عمل باز برای سنگهای کلیه منسوخ شده است و لاپاراسکوپیو سنگ شکن از طریق پوست، تنها روش های جراحی سنگهای کلیه است.»
انواع سنگ کلیه
سنگ کلیه دراثرکریستال حاصل از نمک و مواد موجود در ادرار به وجود می آید، که به تدریج اندازه ی آن بزرگ می شود. سنگ های کلیه علایم و جنبه های بالینی مشابهی دارند، ولی نوع بیماری ودرمان آنها متفاوت است. براساس مطالعات درازمدت، در بسیاری ازموارد احتمال عود مجدد وجود دارد، لذا سنگ دفع شده باید تجزیه شده و ارزیابی های لازم روی بیمار صورت گیرد.
افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.
سنگ کلیه و روشهای درمان سنگ کلیه
عوامل زمینه ساز بروز سنگ کلیه:
۱– کم تحرکی:
یکی از عوامل زمینه ساز بروز سنگ کلیه کم تحرکی است.کم تحرکی که مثلاً در هنگام بیماری یا ناتوانی رخ می دهد، می تواند سبب برداشت کلسیم بیشتری از استخوان شده ، لذا غلظت کلسیم در ادرار افزایش می یابد.
۲– پرکاری تیروئید:
پرکاری تیروئید اولیه، سبب افزایش دفع کلسیم می شود. حدود دوسوم افرادی که بیماری غد د درون ریز دارند، مبتلا به سنگ کلیه می شوند. در عین حال این اختلال تنها ۵% موارد سنگ های کلسیمی را در بر می گیرد.
۳– اسیدوز توبولی کلیه:
اسیدوز توبولی کلیه یکی دیگر از عوامل زمینه ساز در بروز سنگ کلیه است.در اثر نقص در تولید آمونیاک به وسیله ی کلیه، افزایش دفع کلسیم (توسط کلیه) ایجاد می شود.
۴– مصرف زیاد نمک :
براساس مطالعات، مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم درادرار می شود.
۵– افزایش کلسیم ادرار با علت ناشناخته :
برخی افراد حتی با مصرف رژیم غذایی کم کلسیم، به دلایل ناشناخته روزانه تا ۵۰۰ میلی گرم کلسیم دفع می کنند.
۶– افزایش اگزالات ادرار:
حدود نیمی از سنگ های کلسیمی به این ترکیب متصل می شوند. اگزالات به طور طبیعی تنها در چند ماده ی غذایی وجود دارد و دسترسی بدن به اگزالات به میزان جذب و دفع آن بستگی دارد، که در همه ی افراد این نسبت یکسان نیست.
۷– پروتئین حیوانی:
رژیم غذایی پر پروتئین همراه با افزایش دفع کلسیم، اگزالات و اورات است. در واقع مصرف زیاد پروتئین حیوانی با بار اسیدی آن (۱ میلی اکی والان هیدرژن در هر گرم پروتئین ) سبب افزایش دفع کلسیم می شود. لذا برخی محققان، رژیم های غذایی گیاهی را به افراد مستعد ابتلا به سنگ های کلیه توصیه می کنند.
۸– فیبر غذایی:
افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.
منبع: کتاب سنگ کلیه