[sbu_post_image]
درمان سنگ دستگاه ادراری
یک بیمار مبتلا به سنگ دستگاه ادراری چگونه درمان می شود؟ درمان سنگ های ادراری مجموعه از روش های جراحی و طبی است. درمان هر بیمار بسته به جزئیات نوع سنگ، محل آن، شدت انسداد، چگونگی عملکرد کلیه، وجود یا عدم وجود عفونت ادراری و پیشرفت عبور و حرکت سنگ متفاوت است. اکثریت قریب به اتفاق سنگهای حالب که قطری کمتر از 5 میلی متر دارند خودبخود دفع می شوند. بیماری که درد شدید پهلو (کولیک کلیوی) دارد معمولاً در حال دفع سنگ از حالب به مثانه و احتمالاً به محیط خارج بدن است. به بیمار توصیه می شود که مایعات زیاد بنوشد و یا با تجویز وریدی سرم رد جهت افزایش میزان دفع ادرار سعی در تسریع دفع سنگ صورت می گیرد. همچنین انجام فعالیت های بدنی و تحرک بیشتر توصیه می شود (اگرچه بیمار به خاطر دردی که دارد پیچ و تاب فراوان می خورد). جهت تسکین درد بیمار ابتدا مسکن های معمولی مانند هیوسین، دیکلوفناک و ایندومتاسین تجویز می شود که شکل تزریقی آن ها سریعتر و مؤثرتر است. چنانچه درد بیمار تسکین نیافت از داروهای مخدر تزریقی (ترکیبات مورفین) استفاده خواهد شد. داروهای دیکلوفناک و ایندومتاسین علاوه بر ضد درد بودن خود حرکات دودی حالب را مهار نمی سازند و دفع سنگ و لخته بهتر صورت می گیرد. عفونت همراه سنگ موجود را باید پس از نمونه گیری جهت کشت ادرار با آنتی بیوتیک های مناسب درمان کرد. به طور کلی در مواردی که سنگ باعث ایجاد انسداد یا خونریزی شدید در دستگاه ادراری شده است و یا عفونت و درد شدید و بدون پاسخ به آنتی بیوتیک و مسکن وجود دارد، باید سنگ را به طریقی برداشت.
سنگ شکنی درون اندامی یا TUL
به سنگ شکنی درون اندامی سنگ هایی که در لوله حالب (رابط بین مثانه و کلیه ها) گیر می کنند گفته می شود. وقتی سنگ از کلیه حرکت کرده و به لوله حالب می افتد باعث انسداد و تخریب کلیه و درد وحشتناکی می گردد که به صورت ناگهانی به سراغ بیمار آمده و او را زمین گیر می کند. در صورت عدم دفع خودبه خودی سنگ برای درمان آن از TUL استفاده می شود.
در این روش با بی حسی نخاعی با استفاده از دوربین بسیار باریک به نام یورتروسکوپ و عبور آن به حالب محل دقیق سنگ را مشخص و با دید مستقیم با استفاده از لیزر یا لیتوکلاست سنگ را کاملاً خرد کرده و با پنس خارج می کنیم. در بعضی از مواقع جهت تسهیل در عبور سنگ های خرد شده یا انجام سنگ شکنی برون اندامی یک عدد سوند باریک دابل جی در داخل حالب گذاشته شده و پس از 4 هفته به صورت سرپایی خارج می شود.
در این روش بدون شکاف یک وجبی روی شکم بیمار سنگ به صورت آندوسکوپی و به صورت سرپایی و بدون بستری درمان می شود.
در سنگ های حالب تحتانی و میانه بالای 95 درصد سنگ ها به این روش قابل درمان هستند. در سنگ های حالب فوقانی و نزدیک کلیه در صورت موفقیت بین 80 تا 75 درصد بوده و بزرگترین حسن کار TUL دفع انسدادی ناشی از سنگ و انجام سنگ شکنی برون اندامی می باشد.بسته به مهارت جراح این کار از 5 دقیقه تا 30 دقیقه طول می کشد.پس از رفع بی حسی نخاعی از 4 تا 5 ساعت بیمار از بیمارستان مرخص می شود.سنگ هایی که در حالب گیر می افتند اگر اندازه آنها زیر 4 میلی متر باشد 90 درصد خودبه خود دفع می شوند و سنگ های بین 4 تا 6 میلی متر تا 70 درصد دفع خودبه خودی دارند.
در صورت اندازه بزرگ سنگها بیش از 6 میلی متر، درد مقاوم به درمان، تب و لرز و افرادی که تک کلیه ای هستند، حتماً باید TUL اورژانس انجام شود.
اغلب نوع سنگ پس از سنگ شکنی خارج و جهت تجزیه فرستاده می شود و بر اساس نوع سنگ دستورات درمان برای بیمار داده می شود که در رأس آنها مصرف مایعات زیاد و مصرف کم نمک می باشد.
بسته به مهارت جراح زمان انجام عمل PCNL از 30 دقیقه تا 90 دقیقه طول می کشد. اکثر بیماران یک شب بستری می شوند ولی ممکن است تا 2 الی 3 شب نیز طول بکشد.
بیمار حتماً مصرف آسپرین و داروهای رقیق کننده خون را یک هفته قبل از عمل جراحی قطع کند.
عفونت ادرار فعال باید درمان شود.
در صورت وجود هر گونه بیماری خونی، قلبی و عروقی و ریوی با دکتر مربوطه مشاوره انجام شود.
1. استراحت نسبی و عدم انجام کارهای سنگین جهت جلوگیری از خونریزی احتمالی به مدت 10روز
2. مصرف مایعات زیاد
3. عدم زور زدن و برداشتن چیزهای سنگین
4. وجود خون در ادرار یک تا دو هفته پس از عمل طبیعی است.
پیشگیری از سنگهای ادراری
کسانی که سنگ و شن کلیه دارند کمتر اسفناج بخورند و از طرف دیگر باید گفت که جوشانده اسفناج با آب اگر میل شود دفع کننده سنگ کلیه است.
برای کسانی که ورم کلیه دارند و یا سنگ کلیه، خوردن بادمجان ممنوع است.البته با نظر پزشک
منبع : متخصص عمل سنگ کلیه