عفونت ادراری، یکی از بیماری های شایع در بین افراد است که البته می تواند جوانان و کودکان را نیز درگیر کند. جالب است که بدانید، علل اصلی ایجاد این بیماری نوعی باکتری به نام اشرشیاکلی است که با وجود اینکه باکتری ها و به ویژه این باکتری جزء باکتری های پاتوژن خطرناک نیستند، ولی در این مورد سبب بیماری زایی در قسمت های ادراری و کلیه ها می شوند. شاید سوال خیلی از دوستان این باشد که با وجود خاصیت اسیدی ادرار چرا باید باکتری ها در آن رشد کنند؟
در پاسخ باید بگوییم از نظر علمی، بهترین شرایط برای رشد بسیاری از باکتری ها در بدن همین شرایط اسیدی است. قرار گرفتن در شرایط اسیدی، سبب می شود تا پروسه ی تولید انرژی در باکتری ها با سرعت بسیار بالاتری اتفاق افتد و در نتیجه باکتری ها و به ویژه باکتری های پاتوژن به سرعت رشد و تکثیر پیدا کنند. حال اگر سیستم ایمنی هم به درستی کار نکند و جلوی رشد باکتری ها را نگیرد نتیجه وجود عفونت در نواحی ادراری و کلیه خواهد بود. در این مقاله قصد داریم تا در مورد این بیماری با تفصیل بیشتری صحبت کنیم. چنانچه تمایل دارید در این خصوص اطلاعات جامعی کسب کنید در ادامه مقاله با ما همراه باشید…
عوامل ایجاد عفونت ادراری و پیشگیری از آن
همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم، عامل اصلی این بیماری باکتری ها هستند، البته فقط باکتری ها نیستند بلکه وجود قارچ و ویروس ها می تواند سبب تشدید بیماری شود. این بیماری به صورت دو نوع مختلف ظاهر می شود که شامل:
سیستیت: در این نوع بیماری، مثانه درگیر است که نوع رایجی از این بیماری بوده و معمولا در بین خانم ها در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی و مقاربتی بروز می کند.
پیلونفریت: در این نوع بیماری، دستگاه ادراری فوقانی درگیر است و این نوع بیشتر در بین کودکان رایج تر است. البته شروع بیماری در این نوع هم از مثانه ها بوده و در صورت پیشرفت کلیه ها را نیز درگیر می کند.
علت اصلی این بیماری، باکتری اشرشیاکلی است که به صورت معمول از خارج وارد بدن می شود و سبب بروز بیماری می شود. اما در برخی موارد علل ایجاد این بیماری می تواند از طریق خون هم باشد. تشخیص این بیماری مخصوصا در افرادی که جوان و به ظاهر سالم هستند، تنها از طریق علائم عفونت قابل ردیابی است و در شرایط سخت تشخیصی، آزمایش کشت ادرار میتواند بسیار کمک کننده باشد.
علل ایجاد این بیماری در افراد مختلف متفاوت است و به طور کلی شامل موارد زیر می باشد:
رابطه جنسی: طبق مطالعات صورت گرفته عدم رعایت نکات بهداشتی در حین رابطه جنسی و پس از آن مهم ترین علت ایجاد عفونت ادراری در خانم ها است، به طوری که حدود 80 تا 90 درصد خانم های جوان مبتلا به این بیماری را شامل می شود. همچنین در خانم های یائسه هم به دلیل از بین رفتن باکتری های فلور واژن، احتمال ابتلا به این بیماری تا حد زیادی افزایش می یابد.
نگه داشتن ادرار: نگه داشتن ادرار در مثانه سبب افزایش رشد باکتری ها شده و همچنین به دلیل مهیا بودن شرایط مثانه امکان ایجاد جهش در آن ها و تبدیل باکتری های غیر بیماری زا به باکتری های پاتوژن وجود دارد.
استفاده از سوند های ادراری: سوند های اداری که در کودکان و یا در برخی موارد در بیماران بستری بخش های آی سی یو هم استفاده می شود مهم ترین علل ایجاد عفونت باکتریایی در این بیماران هستند. دلیل اصلی هم این است که این سوندها به عنوان ابزار خارجی وارد بدن شده و سیستم ایمنی به دلیل واکنش سبب افزایش التهاب در اطراف این سوند ها می شود. افزایش التهاب خود مهم ترین علل در افزایش رشد باکتری ها و ایجاد این بیماری می باشد.
علائم و نشانه های عفونت ادراری
مهم ترین و عمده ترین نشانه این بیماری، سوزش ادراری و تکرر ادرار می باشد. البته شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت می باشد. اما به طور کلی پزشکان توصیه می کنند در صورتی که در ناحیه درد در کمر به پایین و نزدیک نواحی ادراری را بیش از 2 یا 3 روز داشتید و همراه با آن سوزش ادرار نیز بود حتما به پزشک مراجعه کنید. حالت تهوع و استفراغ نیز از جمله علائم رایج این بیماری می باشد. این علائم در کودکان و بزرگسالان متفاوت بوده که در زیر به آن ها اشاره خواهیم داشت.
کودکان: در نوزادان و یا کودکان کمتر از 2 سال علائم معمولا به صورت تب بروز می کند. اما در کودکان بزرگتر معمولا تب همراه با حالت تهوع و استفراغ و در برخی موارد حالات یرقان هم وجود دارد.
سالمندان: در افراد سالمند معمولا علائم رایج عفونت ادراری مشاهده نمی شود. معمولا علائم بسیار مبهم بوده و همراه با بی اختیاری ادراری است.
درمان دارویی عفونت ادراری
برای افرادی که به صورت مکرر به این بیماری دچار می شوند، تجویز آنتی بیوتیک ها تا حد قابل قبولی می تواند از بروز مجدد بیماری جلوگیری کند. آنتی بیوتیک های رایج استفاده شده شامل: نیتروفورانتوئین و تریمتوپریم/سولفامتوکسازول می باشد که با توجه به نظر پزشک و شدت بیماری برای افراد تجویز می شود. در مواردی که علل بروز، عفونت مقاربتی است استفاده از آنتی بیوتیک ها پس از رابطه ی جنسی پیشنهاد می شود. درخانم های یائسه که دچار خشکی واژن باشند نیز استروژن درمانی راه حل موثری خواهد بود.
درمان های طبیعی برای درمان عفونت ادراری
همانطور که در مطالب قبل به آن اشاره کردیم، وجود محیط اسیدی سبب افزایش رشد باکتری ها می شود. به همین منظور استفاده از مواد گیاهی به علت کاهش فضای اسیدی بدن و محیط مثانه به صورت موثری سبب کاهش علائم بیماری و رشد باکتری ها می شود. استفاده از دمنوش های گیاهی و آب میوه ها بسیار موثر خواهد بود.
سخن پایانی
عفونت ادراری، یکی از بیماری های رایج در بین خانم ها و کودکان است. علت اصلی این بیماری باکتری ها هستند که البته در موارد نادری ویروس ها و قارچ ها نیز می توانند سبب بروز بیماری شوند. علائم اصلی این بیماری شامل تب و حالت استفراغ و تهوع دائمی همرا با تکرر ادرار است که البته علائم در افراد مختلف متفاوت می باشد.