دستگاه ادراری
دستگاه ادراری از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟ دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب ها و مثانه و پیشابراه است. به طور طبیعی هر فرد دو کلیه دارد که در عقب حفره شکم، پشت پرده صفاق و درست زیر پرده دیافراگم در طرفین ستون فقرات قرار گرفته اند. کلیه ها به صورت یک صافی عمل می کنند و خون را از مواد زاید پاک کرده و ادرار می سازند. ادرار در طی شبانه روز به تدریج در کلیه ها تشکیل شده از طریق حالب ها به مثانه منتقل می شود و در آن جا ذخیره می گردد که به وسیله مکانیسم دفع به صورت اختیاری و یا بی اختیار توسط پیشابراه از مثانه به خارج از بدن هدیات می شود. ظرفیت متوسط مثانه در فرد بزرگسال 300 تا 500 میلی لیتر است ولی در کودکان این ظرفیت کمتر است بنابراین کودکان مجبورند بارها بیش از بزرگسالان تخلیه ادرار کنند. وقتی مقدار کافی از ادرار در مثانه جمع شد این احساس از طریق نخاع به مغز می رسد و فرد از میل به تخلیه ادرار آگاه می شود.
علت عفونت مثانه
سابقه حساسیت یا آلرژی به داروها، غذاها، یا سایر مواد؛ تب یونجه یا آسم
آرتریت روماتویید یک نوع شایع التهاب مفاصل
سابقه درآوردن رحم
– میکروب‌ها از از بیرون بدن وارد پیشابراه شوند.
– این عفونت در زنان بسیار شایع است، زیرا مدخل پیشابراه با مخرج فاصله کمی دارد و عفونت به سادگی از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال می‌یابد.
– در زنان طول پیشابراه کوتاه‌تر است و عفونت به سادگی این مسافت کم را تا مثانه طی می‌کند.
– عفونت‌های کلیه می‌تواند پخش شود و مثانه را نیز مبتلا کند.
– آسیب به پیشابراه
– استفاده از کاتتر ادراری برای تخلیه مثانه، مثلاً پس از زایمان یا جراحی
– باکتری‌هایی که از راه پوست اطراف ناحیه تناسلی و مقعدی به مجاری ادراری راه می‌یابند.
استرس
مصرف الکل
افزایش فعالیت جنسی در زنان باعث آسیب رسیدن به پیشابراه می‌شود.
عفونت در سایر بخش‌های دستگاه ادراری ـ تناسلی
کاهش مقاومت بدن
پوشیدن لباس زیر تنگ و بدون تبادل هوا
نشستن در وان پر از آبی که آلوده باشد.
شل شدن و افتادگی اجزای دستگاه ادراری ـ تناسلی در زنان
نگه داشتن ادرار برای مدت خیلی طولانی
احتباس ادرار و سرطان مثانه
احتباس ادراري در بحث سرطان مثانه تاثيري ندارد مگر در کساني که عفونت مستمر ادراري دارند که سبب تحريک دايمي مثانه مي‌شود. اما نگه داشتن طولاني مدت ادرار در هر دو جنس مضر بوده و مي‌تواند به تدريج آستانه حس مثانه را کم کند و از طرفي موجب افزايش ظرفيت مثانه شود. در چنين شرايطي تخليه کامل مثانه صورت نمي‌گيرد و ادرار باقي‌مانده در مثانه سبب ايجاد عفونت يا سنگ مي‌شود.
تشخیص سرطان مثانه
راه‌های تشخیص سرطان مثانه در ابتدا آزمایشات روتین از لحاظ وجود خون در ادرار و سیتولوژی ادرار از لحاظ وجود سلول‌های بدخیم در ادرار است در ادامه انجام سیستوسکوپی و گرفتن بیوپسی (نمونه‌برداری) از تومور جهت تایید نهایی تشخیص انجام می‌شود.
برای تشخیص هماچوری ناشی از تومور مثانه انجام IVP انتخابی است.
ادرار نارنجی
غذاها و مکمل‌ها: سر دسته متهمان این تغییر رنگ، موادغذایی حاوی ویتامین C، هویج و آب آن و برخی سبزی‌ها هستند. این مواد علاوه بر نارنجی کردن ادرار، می‌توانند کف دست و پا را بی‌رنگ کنند.
داروها: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ریفامپین، وارفارین و فنازوپریدین رنگ ادرار را نارنجی می‌کنند. برخی داروها می‌توانند عوارض جانبی روی دستگاه ادراری داشته باشند مثل برخی مسهل‌ها و داروهای شیمی‌درمانی، از دست دادن آب (عرق، استفراغ، اسهال) و نوشیدن کم‌مایعات نیز باعث غلظت یوروکروم می‌شود و رنگ ادرار را تیره می‌کند.
منبع : پزشک متخصص آسیب به کلیه
