دلايل بروز سنگ كليه
سنگ کلیه چیست؟ چه کسانی مبتلا به این بیماری می شوند؟ چه کاری می توان برای بهبود آن انجام داد؟
در آمریکا هر ساله تعداد 300 هزار نفر به دلیل سنگ کلیه در بیمارستان ها بستری میشوند. این بیماری از سال های بسیار دور در بدن انسان وجود داشته. نمونه های سنگ کلیه حتی در مومیایی های مصر باستان نیز یافت می شود. خوب، سنگ کلیه چیست؟ و راه حل موثر در پیشگیری از آن چه می باشد.
سنگ کلیه از مواد مختلفی تشکیل می شود و و اشکال و سایزهای متفاوتی دارد (می تواند به صورت یک رشته موی میکروسکوپی باشد و یا آنقدر بزرگ شود که تمام کلیه را فرا بگیرد). در سه حال متفاوت شیمیایی موادی که در ادرار وجود دارند در هسته مرکزی کلیه جمع شده و باعث رشد سنگ می شوند. تقریبا در حدود 80% از سنگ های کلیه از طریق ادرار دفع می شوند. اما اگر سنگ بیش از اندازه بزرگ باشد در درون کلیه باقی مانده و محل خروج ادرار را مسدود می کند. برای بهبود حال بیمار باید از معالجات پزشکی کمک گرفت.
علت سنگ کلیه
خواب وبیداری درساختن سنگ موثرند،مثلا خواب در بین الطلوعین که هواسردومرطوب میباشد سنگ ساز است واز طرفی طبع خواب سرد است به جهت عدم تحرک به خصوص خوابی که شخص قبل از خواب ادرار نکرده باشد،گاهی از جهت ضعف در دافعه بدن رخ میدهد که غالبا این علت به خاطر مصرف مواد شیمیایی در خوراکیها مانند روغن های نباتی ، رنگهای حوراکی و .. رخ میدهد مصرف آبهایی که رسوبات زیادی دارند نیز در ساخته شدن سنگ تأثیر بسزایی دارند از این جهت برای تشخیص درست و ترکیب دقیق تر دارو باید شرایط بیمار هم از نظر شرایط جغرافیایی و هم سن و عادات غذایی بررسی شود.
کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ببينيد ، ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند.
مثلا” در بيماری هيپرپاراتيروئيدی ، برداشت کلسيم از استخوان ها افزايش می يابد و می رود که از کليه دفع شود و تبعا” غلظتش در ادرار افزايش يافته و باعث تشکيل سنگ می شود. در بعضی از موارد هم کلسيمی که به کليه می رسد زياد نيست ولی خود کليه به دليل مشکلی که دارد، بيش از حد کلسيم را دفع می کند.
حدود 95 درصد کلسيمی که در ابتدای واحدهای کليوی وارد ادرار می شود، دوباره در کليه باز جذب می شود. اگر کليه ای نتواند اين 95درصد کلسيم را باز جذب کند، مسلما” غلظت کلسيم ادرار بالا می رود و زمينه ساز تشکيل سنگ می شود.
تفکری که می گويد کسانی که کليه سنگ ساز دارند. نبايد لبنيات بخورند، کاملا” غلط است.
چون اولا برخی افراد هستند که بدنشان به کلسيم اضافه نياز دارد. مثلا” زنان باردار و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند.
ثانيا” در برخی موارد سنگ کليه ، ما به بيمار توصيه مي كنيم كه بيشتر كلسيم مصرف كند. مثلا” در سنگ های اگزالات کلسيم، اگر شما کلسيم بيشتری مصرف کنيد، اين کلسيم در روده به اگزالات متصل می شود و اصلا” از روده جذب نمی شود و به اين ترتيب ، يون اگزالات که افزايش آن در ادرار باعث تشکيل اگزالات کلسيم در کليه شده و رسوب می کرد و سنگ اگزالات کلسيمی تشکيل می داد، اصلا” وارد بدن نمی شود.
تقريبا” تنها چيزی که ما توصيه می کنيم که بيماران سنگ کليه از آن پرهيز کنند، نمک است . ببينيد، يکی از مواد غذايی که باعث توليد سنگ در کلیه می شود، نمک است. البته ما سنگ نمک که نداريم ولی نمک عاملی است که به ساخته شدن سنگ های کلسيمی کمک می کند. نمکی که از روده جذب می شود، از طريق کليه بايد دفع شود. اما مشکل همين جاست چرا که وقتی نمک می خواهد از کليه را وارد ادرار شود، با خودش کلسيم را وارد ادرار می کند و به اين ترتيب غلظت کلسيم ادرار افزايش می يابد. بنابراين همان نمکی که هنگام پختن غذا به آن زده می شود کافی است و افرادی که کليه سنگ ساز دارند، نبايد سرسفره به غذايشان نمک بزنند و مواد شور مثل خيار شور را مصرف نکنند.
در ابتدا گفتيم که اگر غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه های تشکيل سنگ کليه فراهم می شود. حالا می گوييم که برای جلوگيری از تشکيل سنگ کلیه بايد اين غلظت مواد را کم کنيم. به عبارتی بايد ادرار را تا می توانيم، رقيق کنيم. يعنی فردی که کليه سنگ ساز دارد، بايد آب و مايعات زيادی مصرف کند.
بهترین درمان سنگ کلیه
یکی از روش های درمان بیماران مبتلا به سنگ های کلیوی،سنگ شکنی برون اندامی است. در این روش بیمار جهت سنگ شکنی به مدت ربع تا 20 دقیقه در زیر دستگاه سنگ شکنی می خوابد و با مشخص کردن سنگ در سیستم ادراری به وسیله سونوگرافی یا اشعه X ، امواج سنگ شکنی را روی آن متمرکز می کنند و در نتیجه این امواج صوتی باعث خرد شدن سنگ می گردد.
سنگ های کليوی امروزه اکثرا يا با استفاده از سنگ شکن برون اندامی (ESWL) و يا از طريق نفروستومی پوستی درمان می شوند. اين مطالعه به منظور مقايسه بين ميزان تاثير و عوارض سنگ شکنی يورتروسکوپيک رتروگريد با ليتوتريپتور ليزری و پنوماتيک همراه با سنگ شکنی برون اندامی با سنگ شکنی برون اندامی به تنهايی برای درمان سنگ های 2 تا 3 سانتی متری لگنچه کليه، انجام گرفت.
درمان سنگ کلیه
– هنگام ادرار کردن از کاغذ صافی یا گاز استفاده کنید تا دفع سنگ مشخص شود؛ یا داخل یک ظرف شیشه ای ادرار کرده ، وجود سنگ را بررسی کرده و در صورت وجود آن را جدا کرده ، ادرار را دور بریزید. برای مشخص شدن ترکیب سنگ ، آن را نزد پزشک ببرید.
درمان خانگی سنگ کلیه
خوشبختانه سنگ کلیه از آن بیماری هایی است که با درمان های خانگی قابل پیشگیری است و از این طریق شدت درد کاهش یافته و روند بهبود سریع تر می شود. مصرف مایعاتی مانند آب به دفع سریع تر سنگ کمک قابل توجهی می کند. نوشیدن روزانه 8 تا 10 لیوان در طول روز برای فرد مبتلا به سنگ کلیه باعث رقیق شدن ادرار و خروج سنگ از مجاری ادراری می شود. در این میان آب معدنی به دلیل نداشتن ناخالصی و رسوبات، مناسب تر بوده و باعث کاهش تجمع کلسیم و اسیداوریک از ادرار شده و نیز از افزایش اندازه سنگ جلوگیری می کند.
منبع : متخصص اورولوژی تهران