راه پیشگیری از آسیب های کلیوی چیست

 [sbu_post_image]

درد کلیه

نوع حاد قولنج کلیوی را دردناک‌ترین حس تجربه‌ شده توسط انسان توصیف کرده‌اند. درد کلیه در اثر عفونت کلیه یا آسیب رسیدن به آن ایجاد می‌شود، اگر پشت یا پهلوی فردی آسیب ببیند مثل برخورد ضربه، افراد تصور می‌کنند که کلیه‌هایشان درد می‌کند اما اغلب اوقات اینطور نیست و کلیه‌ها مشکلی ندارند. کلیه‌ها در قسمت پشت بدن و بالای کمر (درست پایین دنده ها) واقع شده‌اند، اغلب افراد تمایل دارند که بدانند درد کمر مربوط به ایجاد مشکلی در کلیه‌ها است یا خیر، راه قطعی برای این کار وجود ندارد، اما با شناخت برخی علائم و انجام برخی آزمایش‌ها که توسط پزشک توصیه می‌شود، می توان مشکلات احتمالی کلیه ها را بررسی کرد.

وجود درد شدید در قسمت بالایی کمر و درد یک طرفه خصوصا اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می تواند نشان دهنده درد واقعی کلیه ها باشد.
درد می‌تواند در اثر عفونت کلیه ها (پیلونفریت) ایجاد شود. وجود سنگ در کلیه نیز باعث بروز درد کلیه می‌شود. حرکت سنگ در کلیه نیز باعث ایجاد درد می شود، وقتی سنگ کلیه شروع به حرکت می کند و از قسمت میزنای (حالب) عبور می‌کند و به سمت مثانه می رود، دردهای شدید و متناوبی را ایجاد می‌کند که قولنج کلیوی یا قولنج میزنای نامیده می شود. قولنج کلیوی نوعی کولیک است که در اثر سنگ کلیه ایجاد می‌شود،این درد معمولاً از ناحیه کلیه یا زیر آن آغاز می‌شود و تا مثانه ادامه می‌یابد. درد قولنج کلیوی به صورت اسپاسمی است، بدین معنی که تیر می‌کشد و موج‌های ناگهانی دارد. این درد در دو نوع خفیف و حاد بروز می‌کند. نوع حاد آن را دردناک‌ترین حس تجربه‌ شده توسط انسان توصیف کرده‌اند.

عفونت‌های ادراری از علل شایعی است که موجب ایجاد دردهای کلیوی می شود، برخی مشکلات باعث انسداد تدریجی جریان ادرار می‌شود (انسداد ناگهانی جریان ادرار در سنگ کلیه دیده می شود) در این حالت نیز کلیه‌ها کش می‌آیند و درد شدیدی بروز می‌کند.

پیشگیری از آسیب کلیوی

برای پیشگیری از این مساله با هر روشی که امکان پذیر باشد باید فشارخون را کنترل کرد. پرفشاری مزمن خون یکی از شایع‌ترین علل نارسایی کلیه در مردان و زنان است. اگر فردی سیگاری است، باید آن را ترک کند. مصرف سیگار علاوه بر خطرهای دیگری که برای سلامت دارد، خطر نارسایی کلیه را هم افزایش می‌دهد. با ترک سیگار، فشارخون هم کاهش خواهد یافت و این مساله خود عامل مهم دیگری در کاهش خطر نارسایی کلیه است. پرهیز از مصرف بی‌رویه داروها و نوشیدن آب به اندازه کافی، از عوامل دیگر موثر در کاهش آسیب به کلیه‌ها هستند.

متاسفانه رعایت نکردن اصول تغذیه مناسب و عدم کنترل قند یا فشارخون یا توجه‌نکردن به علایم تغییر تعداد دفعات ادرار یا حجم ادرار و… به مرور زمان می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه، مرحله نهایی بیماری کلیوی است و هنگامی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها دیگر قادر به انجام کاری که به عهده‌شان است، نیستند. این اتفاق موقعی می‌افتد که 85 تا 90 درصد بافت هردو کلیه از بین رفته باشد. در چنین وضعیتی باید دیالیز انجام شود. عملیات دیالیز جایگزینی برای بسیاری از وظایف و مسوولیت‌های طبیعی کلیه‌ است. این روش درمانی به فرد امکان می‌دهد با اینکه کلیه‌هایش به خوبی کار نمی‌کند، بتواند به حیات خود ادامه دهد. یادمان باشد که دیالیز باعث بهبود بیماری کلیوی نمی‌شود و فقط جایگزینی برای کلیه از دست رفته است.

 بیماران سنگ کلیه

کلیه ها مسئول تنظیم آب و املاح بدن هستند و اینکار را به دقت تمام انجام می دهند. حتما شما متوجه شده اید که اگر شما حتی چند لیتر مایعات پشت سر هم مصرف کنید، کلیه ها بلافاصله میزان زیادی آب را دفع می کنند و گرنه ما توسط آب زیادی که مصرف می کنیم غرق می شویم. همین موضوع در مورد املاح نیز صدق می کند.

مثلا یون پتاسیم که در میوه جات به مقدار زیادی وجود دارد، اگر از طریق کلیه ها دفع نشود، میزان آن در خون بالا رفته و سبب ایست قلبی می شود. هر ملحی به میزان مشخصی در آب محلول است. مثلا اگر شما به یک لیوان آب شروع به اضافه کردن شکر کنید، شکر در ابتدا در آب حل می شود. حال اگر شما به اضافه کردن شکر به آب ادامه دهید، موقعی می رسد که دیگر شکر قابل حل در آب نیست و به اصطلاح می گوئیم که آب از شکر اشباع شده است.

در نقطه اشباع، شکر شروع به کریستالیزه شدن می کند و به شکل جامد در می آید. در این نقطه ما برای اینکه شکر را به حالت محلول در آوریم باید میزان آب را افزایش دهیم ولی باز در این میزان آب افزایش یافته ما به نقطه ای می رسیم که آب از شکر اشباع شده و شکر به شکل کریستال در می آید. همین مکانیسم در مورد سنگ سازی کلیه ها نیز صادق است.

شایعترین نوع سنگ کلیه به ترتیب اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم هستند. اگر اگزالات کلسیم به شکل محلول در بیاید، کریستالیزه نشده و با ادرار دفع می شود، ولی کافی است که میزان آن در ادرار به نقطه ای برسد که دیگر قابل حل نباشد که در اصطلاح می گوئیم که به نقطه اشباع رسیده است. در این حالت کریستال اگزالات کلسیم تشکیل می شود. این کریستالها در ابتدا در حد میکرون هستند و اگر حجم ادرار به مقدار کافی زیاد باشد از راه ادرار دفع می شوند، و گرنه در کلیه رسوب کرده و کم کم بزرگ شده و به شکل سنگ کلیه در اندازه های متفاوت در می آید.

منبع : متخصص سنگ کلیه