روشهای بررسی وضعيت مثانه در آسیبهای نخاعی

روشهای بررسی وضعيت مثانه در آسیبهای نخاعی :

بعضی از روشهای بررسی مثانه که ممکن است مورد نياز باشد شامل موارد زیر است:

1-آزمايشات ميکروسکوپی ( MSU):

برای انجام آزمايشات ميکروسکوپی، هر هفته (در بيمارستان ) يک نمونه ی ادرار گرفته می شود. اين نمونه برای بررسی وجود عوامل عفونی تحت عنوان ( bugs) آزمايش خواهد شد. اگر عوامل عفونی در ادرار ديده شوند، علامت درجه ای از عفونت است، که اگر لازم باشد، آنتی بيوتيکها برای مقابله با آن مورد نياز است. نتايج آزمايشات گرفته شده ارزيابی خواهند شد و اگر نياز باشد پزشک شما آنتی بيوتيکهايی را تجويز خواهد کرد.

بعد از ترخيص از بيمارستان توصيه می شود که 3 تا 5 بار در سال ( يا هر زمانی که شما فکر می کنيد ممکن است عفونت مثانه داشته باشيد ) ادرارتان را آزمايش کنيد تا وجود هر گونه عفونتی تشخيص داده شد. پزشکان محلی هم می توانند اين نمونه آزمايشات را تجويز و بررسی نمايند.

2-آزمايشات اوروديناميک: ( اين آزمايش نياز نيست بعد از ترخيص بيمارستان بطور مرتب اجرا شود. ولی اگر تغييراتی در روال عادی تخليه ادرار شود، ممکن است اجرای اين آزمايشات توصيه شود ). معمولا” اين آزمايش در اتاق اوروديناميک که در واحدهای مرکز نخاعی قرار دارند اجرا می شود. و طی آن، تعيين می شود که مثانه چطور کار می کند.

در آزمايش اوروديناميک :

پرستار بوسيله يک سوند متناوب مثانه فرد را خالی خواهد کرد (اگر فرد IDC داشته باشد، نيازی به آن نمی باشد ).

سپس بوسيله يک سوند دو خطه ،مثانه فرد مجددا” سونداژ خواهد شد. که يکی از آنها فشار داخل مثانه را اندازه خواهد گرفت ( فشار عضله detrusor) و ديگری برای پر کردن مثانه با مايعات بکار می رود.

همچنين يک بالن کوچک در داخل مقعد قرار می گيرد تا فشار شکمی را اندازه گيری کند.

تمام اين وسايل بعد از انجام آزمايش برداشته خواهند شد وفرد برای تخليه مثانه مجددا” سونداژ می شود.

روش اوروديناميک موارد زير را نشان خواهد داد.

اندازه يا ظرفيت مثانه– مقدار ادراری که می تواند انباشته شود.

شکل مثانه

نحوه کار اسفنکتر و قدرت تحمل آن

نحوه تخليه ادرار از مثانه يا مجرای خروج ادرار

روش اوروديناميک ممکن است تحت شرايطی انجام گيرد که امکان پرتونگاری با اشعه X نيز فراهم باشد. اين روش ويديو- اوروديناميک ناميده می شود. معمولا” اين روش در بيمارستان QE II انجام می شود ( اگر فرد در بيمارستان بستری باشد و اجرای اين آزمايشات لازم باشد، وقت آزمايش وتسهيلات حمل و نقل بوسيله پرسنل بخش مذکور سازماندهی خواهد شد).

اگر فرد نسبت به ماهی يا يد آلرژی دارد بايد به پرسنل مربوطه اطلاع دهد، چرا که ماده حاجب مورد نياز برای اين فيلمها حاوی مقداری از اين مواد است.

اين روش نشان می دهد که آيا بازگشت ادرار به کليهها وجود دارد. حرکت معکوس ادرار يعنی از مثانه به طرف ميزنای ها می تواند به ناراحتی های کليوی از جمله نارسائی کليه ها منجر شود.

3-پيلوگرام داخل وريدی ( IVP ):

اين روش نشان می دهد که چگونه ادرار توسط کليه ها تشکيل و از طريق ميزنای ها به داخل مثانه سرازير می گردد. در اين روش مقداری جزئی ماده حاجب به درون يک وريد تزريق می شود. بعد از يک دوره زمانی 45 دقيقه ای همينطور که ماده حاجب در داخل کليه ها تجمع و به درون مثانه سرازير می گردد يکسری عکسبرداری X گرفته می شود. اين روش يکی از مفيدترين آزمايشات برای بررسی کارکرد کليه ها است، به همين دليل اين آزمايش اغلب در معاينات ساليانه توصيه می شود.

4-ماوراء صوت:

برای بررسی اندازه کليه ها از روش ماوراء صوت کليه ها می توان استفاده نمود. همچنين از اين روش می توان جهت جلوگيری از بزرگ شدن کليه ها، ميزنایها يا مثانه استفاده کرد. مطالعه با اين روش بسيار آسان است بدليل اينکه از تزريق مواد حاجب استفاده نمی شود. اين روش برای مواقعی توصيه می شود که نياز است نحوه کار کليه ها و مثانه را بررسی نمايند. ممکن است اصطلاح ” KUB ” را شنيده باشد. “KUB” ( کليه ها، ميزنای ها و مثانه ) يک روش عسکبرداری از شکم است که همزمان با روش ماوراء صوت انجام می شود.

4-روش MCG = سيستوارتروگرام دفع ادرار :

( اين روش جزو آزمايشات روتين انجام نمی شود، ولی در بيمارستان يا بعد از ترخيص بر اساس نيازهای خاص اجرا می گردد ). در اين روش ماده حاجب بوسيله يک سوند به داخل مثانه وارد می شود. هدف اصلی در اين روش، بررسی حرکت ماده حاجب از ميزنای ها به سمت کليه ها است ( برای بررسی بازگشت ادرار) معمولا” 350 ميلی ليتر از ماده حاجب بکار برده می شود و بعد از آن عکسبرداری با اشعه X صورت می گيرد و از بيمار خواسته می شود که سعی کند ادرار را تخليه نمايد. ( بمقدار کم ) عکسهائی که در اين شرايط گرفته می شوند، شکل مثانه را نمايش می دهند و ممکن است ناحيه دهانه باز مثانه و نحوه عبور ادرار را نيز نشان دهد.

5-سيستوسکوپی :

( اين روش برای همه افراد مورد نياز نيست ولی در بيمارستان يا بعد از ترخيص بيماران در موارد خاصی اجراء می گردد ). معمولا” اين روش در بخش اورولوژی و تحت بيهوشی عمومی اجرا می شود. هدف از اين روش، ديدن داخل مثانه با تجهيزاتی است که در انتها دارای نور هستند و جراح را قادر خواهند ساخت هر گونه ناهنجاريهای مثانه (نظير سنگها يا تومور ) را مشاهده نمايد. همچنين می توانند راههای خروجی ميزنای ها و مثانه را مشاهده نمايند. ( برای اينکار از وسايلی برای اسفنکتروتومی خارجی استفاده می شود که باعث بازشدن دهانه مثانه و تخليه آزاد ادرار می گردد).

منبع: مرکز آسیب نخاعی