[sbu_post_image]
سندروم فانکونی (به انگلیسی: Fanconi syndrome)، بیماری لوله های پروکسیمال نفرونهای کلیوی می باشد که در آن گلوکز، اسیدهای آمینه، اسید اوریک، فسفات و بیکربنات به جای بازجذب، از طریق ادرار دفع می شوند. لوله های پروکسیمال اولین بخش نفرون پس از فیلتر شدن گلومرولی مایعات هستند که در سندروم فانکونی این لوله ها دچار اختلال می شوند. این سندروم ممکن است به ارث برسد یا داروها و فلزات سنگین عامل ایجاد آن شوند. اشکال مختلف سندروم فانکونی می توانند اثرات متفاوتی روی لوله های پروکسیمال داشته باشند و در نتیجه عوارض مختلفی را ایجاد کنند. در سندروم فانکونی نوع دوم، کاهش بیکربنات (اسیدوز توبولهای پروکسیمال کلیوی) و کاهش فسفات را داریم که کاهش فسفات حتی در صورت کافی بودن کلسیم و ویتامین D سبب نرمی استخوان می گردد. زیرا فسفات برای رشد استخوان ها ضروری است.
این بیماری از نام یک متخصص اطفال سوییسی به نام گیدو فانکونی گرفته شده است. سندروم فانکونی را نباید با کمخونی فانکونی اشتباه گرفت.
علائم سندروم فانکونی
ویژگی های بالینی اسیدوز لوله پروکسیمال کلیوی شامل:
- پرادراری، عطش و کم آبی بدن
- نرمی استخوان در بچه ها و استئومالاسی در بزرگسالان
- اختلال در رشد
- اسیدوز
- کاهش پتاسیم
- افزایش کلر
دیگر ویژگی های کلی اختلال عمل لوله های پروکسیمال در سندروم فانکونی عبارتند از:
- کاهش فسفات خون / وجود فسفات در ادرار
- وجود گلوکز در ادرار
- وجود پروتئین در ادرار / وجود اسید آمینه در ادرار
- افزایش اسید اوریک در ادرار
علل سندروم فانکونی
این بیماری به دو صورت ارثی و اکتسابی بروز می کند . بر خلاف بیماری هارت ناپ و شرایط مربوط به لوله های کلیوی، سندروم فانکونی روی انتقال مواد مختلف اثر می گذارد و بنابراین نمی توان نقص در یک کانال بخصوص را در نظر گرفت بلکه نقص کلی در عملکرد لوله های پروکسیمال وجود دارد. بیماری های زمینه ای مختلفی در سندروم فانکونی وجود دارد که می تواند موروثی، مادرزادی و یا اکتسابی باشند.
علل ارثی سندروم فانکونی
سیستینوزیس شایع ترین عامل سندروم فانکونی در کودکان است. دیگر عوامل شناخته شده عبارتند از: بیماری ویلسون (یک بیماری موروثی در رابطه با متابولیسم مس در بدن)، سندروم لاو (بیماری نادر ژنتیکی وابسته به جنس که چشم، مغز و کلیه را درگیر می کند)، تیروزینمی نوع یک، گالاکتوزمی، بیماری های ذخیره گلیکوژن و بیماری عدم تحمل فروکتوز.
علل اکتسابی سندروم فانکونی
عواملی که ممکن است باعث اکتساب این بیماری در مراحل بعدی زندگی شوند شامل:
- خوردن تتراسایکلین تاریخ گذشته
- داروی tenofovir با نام تجارتی viread
بیماران مبتلا به HIV (ایدز) به علت استفاده از داروهای ضد رتروویروسها مثل Tenofovir و Didanosine به طور ثانویه به سندروم فانکونی مبتلا می شوند . مسمومیت با سرب نیز به سندروم فانکونی منجر می شود. گاموپاتی های منوکلونال ناشناخته هم شرایط ایجاد این بیماری را دارند. مولتیپل مایلوما نیز عامل شناخته شده ای برای ایجاد این سندروم است.
درمان سندروم فانکونی
درمان در کودکان مبتلا به سندروم فانکونی عمدتا شامل جایگزینی مواد از دست رفته از طریق ادرار است (مایعات و بیکربنات).
منبع: فروم
