[sbu_post_image]
سنگ کلیه
بررسی های صورت گرفته نشان می دهد آمار آمریکایی های مبتلا به سنگ کلیه از سال 1994 به بعد، حدود دو برابر شده و بسیاری از محققان دلیل آن را افزایش روزافزون چاقی و دیابت می دانند. به عبارت دیگر، از هر 11 آمریکایی، یک نفر از سنگ کلیه رنج می برد. از آنجا که چاقی با مصرف کلسیم بیشتر در ارتباط است، استفاده بیشتر از این ماده باعث رسوب آن در ادرار و تولید سنگ کلیه می شود. از سوی دیگر، مصرف بالای پروتئین و سدیم نیز از عوامل ایجاد سنگ های کلیوی است. مطالعات نشان می دهد وجود بیش از حد مواد معدنی غیرقابل حل در ادرار از عوامل اصلی ایجاد سنگ های کلیوی به شمار می رود. در این حالت مواد معدنی فراوان موجود در ادرار متبلور شده و سنگ تولید می کند. سنگ کلیوی معمولا گوشه های تیز و نامنظمی دارد؛ از این رو زمان عبور از کلیه به سمت مثانه و سپس خروج به سمت مجاری ادراری ممکن است باعث برش بافت های مجاور شود. این قبیل سنگ ها از ترکیب اسید اگزالیت و کلسیم ایجاد می شوند که هر دو غیرقابل حل هستند. کم آبی بدن جریان ادرار را کند کرده و به این دو ماده مجال ترکیب و تولید سنگ های کلیوی را می دهد. علاوه بر این مواد، گاه سنگ های کلیه از اسید اوریک و فسفر موجود در ادرار نیز ایجاد می شود. سایر دلایل بروز این بیماری، مصرف بیش از حد ویتامین D و کلسیم، متعادل نبودن مواد معدنی داخل بدن، کم آبی و رژیم غذایی نامناسب است.
تحقیقات نشانمي دهد که بي تحرکي و ورزش نکردن و يا مشاغلي که نياز به نشستن طولاني دارد درابتلا به سنگ کليه بسيار موثر است.
ميزان بروز سنگ کليه در کشور 3.5 در هر 100 هزار نفر است و با اين شرايط ايرانبالاترين ميزان بروز سنگ کليه را در دنيا را دارد. وي، بي تحرکي، نشستن طولاني مدت،مصرف مواد غذايي نامناسب و مصرف مايعات کم را در ابتلا به سنگ کليه موثراست.
8 تا 10درصد از جمعيت ايران به نوعي درگير مشکل سنگ کليه هستند، شيوع اين بيماري درکشور بسيار بالا است. بصيري گفت: بررسي ها نشان داده است، افرادي که سنگ کليه خودرا درمان نمي کنند، دچار عود مجدد اين بيماري پس از پنج سال مي شوند.
در مردان را شايع ترين بيماري در رشته اورولوژي است . 30 درصدمراجعه کنندگان به متخصصان اورولوژي، بيماري مرتبط با پروستات دارند. دامنه اين بيماريپروستات متنوع است و مي تواند شامل بزرگي پروستات و عفونت پروستات ياسرطان پروستات باشد و حدود 10 درصد از بيماران مبتلا به پروستات نياز به عمل جراحيدارند.
انواع سنگ کلیه
سنگ کلیه دراثرکریستال حاصل از نمک و مواد موجود در ادرار به وجود می آید، که به تدریج اندازه ی آن بزرگ می شود. سنگ های کلیه علایم و جنبه های بالینی مشابهی دارند، ولی نوع بیماری ودرمان آنها متفاوت است. براساس مطالعات درازمدت، در بسیاری ازموارد احتمال عود مجدد وجود دارد، لذا سنگ دفع شده باید تجزیه شده و ارزیابی های لازم روی بیمار صورت گیرد.
افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.
سنگ کليهبيماری جدیدی نيست. حتی می گويند، فرعون هم به بيماری سنگ کليه مبتلا بوده و يکی از ويژگی های طبيب مشهورش، سينوهه، توانايی درمان درد سنگ کليه بوده است. با پيشرفت علم پزشکی، درمانهای پيشرفته تری برای بيماری سنگ کليه کشف و ابداع شده که سنگ کليه را جزو بيماری های ساده دنيا کرده است.
اما هنوز هم درد سنگ کليه اگر نگوييم طاقت فرساترين دست کم يکی از وحشتناک ترين دردهايی است که تاکنون بدن انسان تحمل کرده است. به همين دليل درباره چگونگی پيشگيری و درمان درد سنگ کليه با دکتر سيد کاظم فروتن، جراح و متخصص کليه و مجاری ادرار صحبت کرديم .
سنگ کليه می تواند بدون علامت باشد تا زمانی که کليه را از کار بيندازد. يعنی ممکن است کليه سنگ بسازد، علائم هم ندهد و کسی هم متوجه نشود و در نهايت روزی کليه را نارسا کند. اما يکی از مهم ترين علائم سنگ کليه درد است.
سنگ شکنی درون اندامی یا TUL
به سنگ شکنی درون اندامی سنگ هایی که در لوله حالب (رابط بین مثانه و کلیه ها) گیر می کنند گفته می شود. وقتی سنگ از کلیه حرکت کرده و به لوله حالب می افتد باعث انسداد و تخریب کلیه و درد وحشتناکی می گردد که به صورت ناگهانی به سراغ بیمار آمده و او را زمین گیر می کند. در صورت عدم دفع خودبه خودی سنگ برای درمان آن از TUL استفاده می شود.
در این روش با بی حسی نخاعی با استفاده از دوربین بسیار باریک به نام یورتروسکوپ و عبور آن به حالب محل دقیق سنگ را مشخص و با دید مستقیم با استفاده از لیزر یا لیتوکلاست سنگ را کاملاً خرد کرده و با پنس خارج می کنیم. در بعضی از مواقع جهت تسهیل در عبور سنگ های خرد شده یا انجام سنگ شکنی برون اندامی یک عدد سوند باریک دابل جی در داخل حالب گذاشته شده و پس از 4 هفته به صورت سرپایی خارج می شود.
در این روش بدون شکاف یک وجبی روی شکم بیمار سنگ به صورت آندوسکوپی و به صورت سرپایی و بدون بستری درمان می شود.
در سنگ های حالب تحتانی و میانه بالای 95 درصد سنگ ها به این روش قابل درمان هستند. در سنگ های حالب فوقانی و نزدیک کلیه در صورت موفقیت بین 80 تا 75 درصد بوده و بزرگترین حسن کار TUL دفع انسدادی ناشی از سنگ و انجام سنگ شکنی برون اندامی می باشد.بسته به مهارت جراح این کار از 5 دقیقه تا 30 دقیقه طول می کشد.پس از رفع بی حسی نخاعی از 4 تا 5 ساعت بیمار از بیمارستان مرخص می شود.سنگ هایی که در حالب گیر می افتند اگر اندازه آنها زیر 4 میلی متر باشد 90 درصد خودبه خود دفع می شوند و سنگ های بین 4 تا 6 میلی متر تا 70 درصد دفع خودبه خودی دارند.
در صورت اندازه بزرگ سنگها بیش از 6 میلی متر، درد مقاوم به درمان، تب و لرز و افرادی که تک کلیه ای هستند، حتماً باید TUL اورژانس انجام شود.
اغلب نوع سنگ پس از سنگ شکنی خارج و جهت تجزیه فرستاده می شود و بر اساس نوع سنگ دستورات درمان برای بیمار داده می شود که در رأس آنها مصرف مایعات زیاد و مصرف کم نمک می باشد.
بسته به مهارت جراح زمان انجام عمل PCNL از 30 دقیقه تا 90 دقیقه طول می کشد. اکثر بیماران یک شب بستری می شوند ولی ممکن است تا 2 الی 3 شب نیز طول بکشد.
بیمار حتماً مصرف آسپرین و داروهای رقیق کننده خون را یک هفته قبل از عمل جراحی قطع کند.
عفونت ادرار فعال باید درمان شود.
در صورت وجود هر گونه بیماری خونی، قلبی و عروقی و ریوی با دکتر مربوطه مشاوره انجام شود.
1. استراحت نسبی و عدم انجام کارهای سنگین جهت جلوگیری از خونریزی احتمالی به مدت 10روز
2. مصرف مایعات زیاد
3. عدم زور زدن و برداشتن چیزهای سنگین
4. وجود خون در ادرار یک تا دو هفته پس از عمل طبیعی است.
منبع : متخصص اورولوژی تهران
