سیستوسکوپی و آندوسکوپی

مشاهده اندوسکوپیک دستگاه ادراری تحتانی نیاز به شستشو، نور کافی ( فیبروپتیک) و عدسی ها و سیستم نوری می شوند. برای انجام معاینه کامل به بهترین وجه باید اندوسکوپ غیرقابل انعطاف چرخانده

شود و ممکن است عدسی های صفر، 30، 70 و 120 درجه لازم باشد. فشار روی قسمت سوپراپوبیک مشاهده قله مثانه را تسهیل می کند که اکثرا حاوی حبابی از هوا است. در ارزیابی پیشابراه، پروستات، جدارها، قله، و گردن مثانه، و مدخل های حالب (که شامل محل ، تعداد، شکل مدخلها و خصوصیات مایع خروجی) باید روشی سیستماتیک داشت. مثانه باید در سطوح مختلف پرشدن معاینه شود.

فقط بعد از اتساع کامل مثانه است که گلومرولاسیونها و اکیموزهایاختصاصی سیستیت بینابینی مشاهده می شوند. معاینه رکتال در حالی که اندوسکوپ در محل قرار دارد اطلاعاتی به ما می دهد که به خصوص در ارزیابی اندازه پروستات و طول پیشابراه پروستاتی کمک می کند.

انتخاب نوع ماده شستشو دهنده در حین دستکاری اورولوژیک اهمیت دارد. مواد شستشو دهنده هادی و غیرهادی وجود دارند. مواد هادی مثل محلولهای سالین و رینگر لاکتات در جراحی اندوالکتریک مناسب نیستند. آب و گلیسین از مواد غیرهدایتی می باشند. آب این مزیت تئوریک را دارد که قدرت شاهده را افزایش می دهد، و از آنجا که هیپوتونیک است می تواند سلولهای تومور را لیز کند. اگر احتمال افزایش جذب داخل عروقی وجود داشته باشد، محلولهای ایزوتونیک یا سایر محلولهای غیرهمولیز کننده به محلولهای هیپوتون نرجیح داده می شوند.

اندوسکوپی غیر قابل انعطاف باعث ناراحتی بیمار می شود که می توان این ناراحتی را با مصرف لیدوکائین 1% به داخل مجرا به عنوان بی حس کننده موضعی به حداقل کاهش داد. اندوسکوپهای انعطاف پذیر ناراحتی بیمار را کاهش می دهند و امکان آن را فراهم می آورند که اندوسکوپی به جای وضعیت روتین دورسال لیتوتومی، در وضعیت خوابیده به پشت انجام شود، و به همین دلیل استفاده از آنها رایج شده است. امروزه از این اندوسکوپها به طور روتین در مطب و به خصوص برای بررسی هماچوری و تومور و بیرون آوردن استنت دبل-جی استفاده می شود. ویدئواندوسکوپی با اسکوپهای انعطاف پذیر به بیمار این امکان را می دهد که آناتومی طبیعی و غیرطبیعی را مشاهده کرد و لذا در درک پاتولوژی به وی کمک کند.

برای مشاهده مخازن ادراری یا قوس های مرسوم ایلئومی می توان از وسایلی که برای مشاهده پیشابراه و مثانه بکار می رود استفاده کرد.

عوارض سیستوسکوپی

وجود خون (به مقدار کم) در ادرار پس از انجام عمل، طبیعی است و پس از سه بار ادرار کردن، رفع می‌شود. عوارض بالقوه مانند سپسیس، خون‌ریزی از صدمات وارده به پیشابراه یا تومورها، پارگی مثانه و دفع دردناک ادرار پس از عمل نیز وجود دارند و بهتر است مدنظر قرار داشته باشند. پارگی رکتوم نیز در آقایان گزارش شده، به خصوص اگر پیشابراه بلند و پیچ و خم‌دار داشته باشند و یا به وسیله پروستات، باریک شده باشند.

اگر روش انجام سیستوسکوپی با دقت و مهارت بالایی انجام شود و از انجام آن در خانم‌هایی که عفونت فعال ادراری دارند، پرهیز شود، عوارض آن به حداقل ممکن می‌رسد. خانم‌های بدون علامت که نشانه‌هایی به نفع عفونت در سیستوسکوپی دارند، پس از انجام روش باید با آنتی‌بیوتیک‌های مناسب درمان شوند.

منبع:دکتر محسن وریانی   پزشکی