عامل اصلی بیماری کلیه،علت کليه سنگ ساز

[sbu_post_image]

عامل اصلی بیماری کلیه

معمولاً دو علت مهم برای نارسایی کلیه ها (یا مرحله نهایی بیماری کلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی که این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های کلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان کاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند کم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است.

نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشکلات مانند بیماری کلیه، بیماری کرونر قلب وسکته پیشگیری می کند. زمانی که بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی که بازدارنده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملکرد کلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری کلیه گلومرولونفریت( بیماریی که به واحدهای تصفیه کننده کلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممکن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.يکي از پيشرفتهاي شگرف، ابداع دستگاه سنگ شکني برون اندامي براي درمان سنگهاي ادراري بود. اين دستگاه از خارج از بدن امواج شوکي جهت شکستن سنگ به سنگ مي تاباند، بدين علت اسم آنرا دستگاه سنگ شکن برون اندامي گذاشته اند، که در مقابل دستگاه سنگ شکن درون اندامي است که موضوع فعلي بحث ما نيست. اختراع دستگاه سنگ شکن انقلابي در درمان سنگهاي ادراري ايجاد کرد و جايگزين روش جراحي شد که خيلي پر عارضه بود. دستگاه سنگ شکن در دهه 1980 در کشور آلمان ساخته شد و پس از آن استفاده از آن در دنيا عموميت پيدا کرد. اکنون درمان با سنگ شکن شايعترين روش درمان سنگهاي کليه در سرتاسر دنيا شده است. مراکزي که دو دهه قبل نسبت به تهيه اين دستگاه اقدام کردند، نسل قديمي دستگاه را دارند. نسلهاي جديدتر دستگاه هم موثرتر بوده و هم درد کمتري ايجاد مي کنند. مکانيسم عمل اين دستگاه بر اين استوار است که دستگاه با کمک يک تکنسين، سنگ ادراري را پيدا کرد و امواج شوکي را از خارج از بدن به سنگ شليک مي کند و منجر به خرد شدن سنگ مي گردد. امواج شوکي که به سنگ داده مي شوند داراي شدتهاي مختلف هستند که از ولتاژ پائين شروع شده و رفته رفته ولتاژ افزايش مي يابد تا سنگ خُرد شود. ممکن است براي خُرد شدن سنگ 3000-2000 شوک لازم باشد. اگر جنس سنگ سفت نباشد، به راحتي مي شکند. اگر جنس سنگ خيلي نرم باشد تبديل به پودر مي شود. اگر جنس سنگ سفت باشد، سنگ يا نمي شکند و يا اينکه به قطعات درشت مي شکند. عمل سنگ شکني نيازي به بيهوشي و بستري شدن ندارد و سرپائي انجام مي شود. نسلهاي جديد دستگاه سنگ شکن هم اندازه کوچکتري دارند و هم اينکه سنگ را بطور موثرتري مي شکنند.

علت کليه سنگ ساز

اينکه چرا سنگ کليه ايجاد می شود؟ چرا در يک کليه بيشتر از ديگری سنگ توليد می شود؟ چرا بعضی بيشتر و بعضی کمتر سنگ کليه دارند؟ سئوالاتی هستند که هنوز بطور مشخص جواب آنها پيدا نشده است. اما در اين زمينه نظريه هايی وجود دارد. مثلا” اگر غلظت مواد داخل ادرار زياد شود، می تواند زمينه ساز سنگ کليه شود يا در برخی موارد زمينه های ارثی برای تشکيل سنگ مطرح است که استعداد فرد را در ابتلا به سنگ کليه افزايش می دهد.

وقتی غلظت موادی در داخل يک محلول بيش از حد شود، در نهايت به حالت فوق اشباع در می آيند و به کريستال تبديل شده و رسوب می کنند، مثل اتفاقی که موقع توليد نبات رخ می دهد. نبات رابا همين روش توليد می کنند. ابتدا محلول شکر و آب را غليظ می کنند، و سپس داخل اين محلول غليظ نخ آويزان می کنند تا کريستال های شکر دور اين نخ جمع شوند و نبات توليد شود. اين همان اتفاقی است که هنگام تشکيل سنگ کليه می افتد. وقتی غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه تشکيل هسته سنگ در ادرار فراهم می شود. وقتی هم که اين هسته اوليه ايجاد شد، ساير مواد دور اين هسته رسوب می کنند و سنگ بزرگ می شود.

درد سنگ کلیه

معمولا” سنگ وقتی می خواهد دفع بشود، درد ايجاد می کند و وقتی جايش ثابت شد، درد از بين می رود، به عبارتی وقتی درد سنگ کليه از بين رفت، مفهومش دفع سنگ نيست. يعنی وقتی درد شروع شد و بعد تسکين پيدا کرد، بايد تکليف سنگ مشخص شود و نبايد بيمار فکر کند که چون ديگر درد ندارد پس همه چيز خوب شد و سنگ از بين رفت. بايد به کمک سونوگرافی و عکس راديولوژی مخصوص کليه و مجاری ادرار، اين سنگ پيگيری شود و اگر پيدا نشد آن وقت بگوييم که سنگ افتاده است و يک نفس راحت بکشيم.

علایم سنگ کلیه 

-دوره های درد شدید و پیچشی (متناوب ) به فاصله هر چند دقیقه . درد معمولاً ابتدا در ناحیه پشت ، درست پایین دنده ها، ظاهر می گردد. در طی چند ساعت یا چند روز، ناحیه درد از مسیر حرکتی سنگ از حالب به طرف کشاله ران پیروی می کند. با دفع سنگ درد بیمار متوقف می گردد.

-یکی دیگر از علائم سنگ کلیه تهوع مکرر است.

-دفع مقادیر اندک خون در ادرار نیز از دیگر علائم سنگ کلیه است. ادرار ممکن است کدر یا تیره به نظر برسد.

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار