عفونت‌های ادراری،عوارض احتباس ادرار

[sbu_post_image]

چه کسانی بیشتر به عفونت‌های ادراری مبتلا می‌شوند؟

در پاسخ باید گفت بروز عفونت‌های ادراری، به سن و جنس افراد بستگی دارد. اگر بخواهیم از دیدگاه جنسی موضوع را بررسی کنیم باید بگویم عفونت ادراری در زنان شایع‌تر از مردان است، زیرا مجرای ادراری در زنان کوتاه‌تر بوده و باکتری راحت‌تر وارد پیشابراه می‌شود. این باکتری‌ها اغلب از ناحیه دستگاه گوارش یعنی مقعد به دستگاه ادراری تحتانی ورود پیدا می‌کنند.

همچنین میزان شیوع در زنان متاهل بیش از زنان مجرد است، چون با ازدواج، فلور نرمال واژن زن تغییر کرده (واژن فاصله اندکی با پیشابراه دارد) و این نیز عاملی برای بروز عفونت در زنان است. اما اگر بخواهیم از نظر سنی بررسی کنیم، در صورتی که در کودک پسری یک بار عفونت ادراری دیده شود این علامت برای ما هشداردهنده خواهد بود، زیرا می‌تواند به دلیل نقص مادرزادی در مجرای ادراری او باشد.

 اما در کودکان دختر که دچار دو یا چند بار عفونت شوند، گرچه پیگیری ضروری است و علت دقیق آن باید مشخص شود، ولی عفونت ادراری آنها به اندازه عفونت ادراری در کودکان پسر اهمیت ندارد. مورد بعدی شیوع عفونت ادراری در مردان میانسال است. غده پروستات در همه مردان به طور فیزیولوژیک شروع به رشد می‌کند و حجیم‌تر می‌شود. این افزایش حجم، اجازه تخلیه کامل مثانه را نمی‌دهد. ادرار احتباس یافته و محیط غیراستریل احتمال عفونت ادراری را بالا می‌برد. بنابراین در مردان میانسال نیز عفونت ادراری شیوع بیشتری دارد.

عفونت مجاري ادراري به واسطه باکتري ها ايجاد مي شود و البته باکتري مي تواند هر بخشي از دستگاه ادراري را آلوده سازد. بروز اين نوع عفونت در بين زنان 10 بار بيشتر از مردان است. بيش از نيمي از زنان حداقل يک بار در طول زندگي، عفونت مجاري ادراري را تجربه مي کنند. براي درمان اين عفونت بايد باکتري ها از بين بروند و به اين منظور بايد مصرف غذاهاي اسيدي باز شود، زيرا محيط اسيدي باکتري هاي مضر را از بين مي برد. از مهم ترين علايم اين بيماري عبارتند از:
درد يا سوزش به هنگام دفع ادرار
تکرر ادرار
وجود خون در ادرار
درد در قسمت زير شکم
تب به ويژه در نوزادان و کودکان
از عوامل خطر به وجود آمدن عفونت مجاري ادراري، مي توان ديابت، بارداري، باکتري اشريشياکلي، استفاده از محصولات قوي پاک کننده پوست، استفاده از قرص هاي ضد بارداري، مصرف زياد آنتي بيوتيک و انسداد مجاري ادراري به دليل تومور يا توده بدخيم را نام برد.
براي درمان، از چندين نوع آنتي بيوتيک معمولاً به مدت 10-7روز استفاده مي شود که به دستور پزشک معالج صورت مي گيرد، ولي درمان هاي جايگزين هم مي توانند به بهبود علايم کمک کنند. مهم ترين توصيه هاي تغذيه اي که در اين رابطه مي توان به آنها اشاره نمود، عبارتند از:
در طول روز مايعات زياد مانند چاي و آب بنوشيد. از مصرف نوشيدني هاي شيرين و آبميوه هاي شيرين شده پرهيز کنيد. روزانه 8-6 ليوان آب تصفيه شده بنوشيد.
عصاره قره قاط و زغال لخته حاوي موادي هستند که به علت محتواي پروآنتوسيانيدين، پيوستن باکتري ها به بافت مثانه را مهار مي کنند. نوشيدن آب قره قاط شيرين نشده به طور منظم به کاهش خطر عفونت مجاري ادراري کمک مي کند، هر چند نوشيدن اين عصاره ها عفونتادراري را درمان نخواهد کرد و دقت کنيد که اگر داراي علايم عفونتادراري هستيد، بايد به پزشک مراجعه کنيد و آنتي بيوتيک دريافت نماييد.
درمان احتباس ادرار

در احتباس ادراری حاد باید با زدن سوند یا در صورت لزوم با واردن کردن سوزن از روی شکم (در قسمت بالای مثانه ی پر) به وسیله ی پزشک یا پرستار، مثانه تخلیه شود. سپس پزشک علت ایجاد احتباس ادرار را با معاینه و درخواست آزمایش های تشخیصی پیدا می کند و به درمان آن می پردازد. چنان چه احتباس ادراری در اثر آسیب های عصبی ایجاد شده باشد ممکن است استفاده از سوندهای دایمی (مثل سوند بادکنک دار فولی) یا سوند موقتی (مانند سوند نِلاتون) یا سوند فلزی ضرورت پیدا کند.

سونداژ مثانه باید در شرایط استریل انجام شود تا از ایجاد عفونت دستگاه ادراری پیشگیری به عمل آید. سوندهای دارای بادکنک، پس از عبور از پیشابراه (تحت بی حسی موضعی ناشی از ژل بی حسی مالیده شده بر روی سوند) وارد مثانه می شوند و سپس بادکنک کوچک انتهای آنها با تزریق مقداری هوا یا آب مقطر از طریق سرنگ، پر می شود تا در محل خود استقرار پیدا کند. انتهای بیرونی لوله ی سوند دایمی به کیسه ای متصل است که ادرار انتقال یافته از مثانه در آن جمع می شود.

عوارض احتباس ادرار

سنگ مثانه

سنگ مثانه تقریباً 80 درصد سنگ های مثانه از جنس کلسیم هستند و علت ایجاد آنها، متبلور شدن مواد زاید حاوی کلسیم در ادرار است.

پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه

-مصرف روزانه حدود ۳ لیتر مایعات و عمدتاً آب خالص

-اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های لبنی در صورتی که سنگ کلیه از نوع کلسیمی ـ فسفری باشد.

-خودداری از شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است .

منبع : متخصص اورولوژی تهران