عفونت مثانه
نوعی عفونت باکتریایی است که در مثانه ایجاد التهاب می کند . این حالت سیستبت نامیده می شود.
شايد تا حالا پيش آمده باشد كه زمان زيادى را براى رفتن در تاريكى شب به طرف دستشويى صرف كنيد، ولى وقتى به آن جا مى رسيد اتفاق خاصى نمى افتد و فقط دچار كمى سوزش مى شويد.
ما درباره ى چه چيزى، صحبت مى كنيم؟ مشكلى كه زنان زيادى را مبتلا مى كند. از هر ده نفر، پنج نفر در طول زندگى خود با عفونت مثانه رو به رو مى شوند. مردان نيز دچار اين عفونت مى شوند، اما به ندرت؛ اين بيمارى كه به نام عفونت مجارى ادرارى هم شناخته شده است، به عنوان يك بيمارى زنانه در نظر گرفته مى شود. تقريبا پنجاه درصد زنان، حداقل يك بار و بيش از بيست درصد آنها دچار عفونت هاى مكرر مى شوند.
ابتلا به اين بيمارى، يك يا دو بار در سال، زياد عجيب نيست.
بیماری عفونت مثانه
سیستیت بینابینی عبارت است از یک نوع التهاب دیواره مثانه، سیستیت بینابینی علایمی شبیه سیستیت (عفونت باکتریایی مثانه) دارد، اما کشت ادرار از نظر باکتری در آن منفی است و دادن آنتی‌بیوتیک معمولاً کمکی نمی‌کند. سن متوسط شروع این بیماری حدود 40 سالگی است، اما این بیماری می‌تواند در زنان در تمام سنین بروز کند. علایم از خفیف تا شدید متغیرند.
علل عفونت مثانه
معمولاً توسط باکتریهایی که در اندام گوارشی،محبل و اطراف ناحیه تناسلی ما وجود دارند ، بوجود می آید. غالباً این باکتریها از طریق مجرای ادرار به مثانه و کلیه راه پیدا می کند ولی در بیشتر مواقع توسط بدن دفع می گردند و بدن هیچ علائمی نشان نخواهد داد.
*زنان و افراد مسن درمعرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت مثانه قرار دارند.
اين عفونت توسط يك باكترى به نام )E.COLI( كه در واژن زنان وجود دارد، ايجاد مى شود. اين باكترى در واژن، مشكلى ايجاد نمى كند ولى هنگامى كه به مجارى ادرار وارد مى شود اين مشكلات به وجود مى آيد. بعضى از باكترى هاى به طور معمول، در بدن همه ى زنان وجود دارند و زنانى كه دچار UTI »بيمارى هاى عفونى دستگاه ادرار« مى شوند از نظر آناتوميكى )ساختمان بدنى( با زنان سالم فرقى ندارند؛ اما بنابر دلايلى كه نمى دانيم، اين زنان به عفونت حساس ترند. شما مى توانيد كارهاى زيادى براى كاهش اثرات UTI انجام دهيد.
رنگ طبیعی ادرار، از زرد کمرنگ تا زرد تیره کهربایی متفاوت است. این رنگ با میزان غلظت رنگدانه‌ای به نام یوروکروم رابطه مستقیم دارد، اما رنگ ادرار همیشه طبیعی نیست. گروه ویتامین «B» می‌تواند رنگ ادرار را به سبز تغییر دهد به طوری که حتی با چشم نیز قابل‌تشخیص باشد. آب هویج ادرار را به رنگ نارنجی درمی‌‌آورد و نام بیماری پورفریا (بیماری ژنتیکی که روی پوست و سیستم اعصاب اثر دارد) نیز نام خود را از تغییر رنگ ادرار به شراب‌پورت گرفته است. اغلب تغییر رنگ ادرار بی‌ضرر و گذراست. گاهی تغییر رنگ می‌تواند در اثر مصرف برخی موادغذایی خاص، رنگ مو، مکمل‌ها یا داروهای تجویزی به وجودآید. هر چند گاهی رنگ ادرار غیرعادی نشان‌دهنده عفونت یا بیماری جدی است.
تشخیص عفونت مثانه
بررسی اولیه عبارتند از آزمایش ادرار (که معمولاً طبیعی است) و معاینه لگنی. در هر حال باید بیماری‌هایی که علایم شبیه این بیماری را دارند (مثلاً عفونت مثانه، مشکلات کلیوی،
عفونت‌های مجرای تناسلی، آندومتریوز و بیماری‌های آمیزشی) رد شوند. اگر سایر بررسی‌ها منفی باشند، اغلب توصیه به انجام سیستوسکپی می‌شود. در این روش از یک وسیله باریک که سر آن منبع نورانی قرار دارد برای دیدن داخل مثانه استفاده می‌شود. همراه با انجام آن نمونه‌برداری نیز انجام می‌گیرد تا احیاناً اگر سرطان وجود داشته باشد مشخص شود. یک مزیت دیگر سیستوسکپی این است که با انجام آن غالباً علایم تخفیف می‌یابند. زیرا در سیستوسکپی، مثانه با آب پر و متسع می‌شود و ظرفیت آن افزایش می‌یابد.
نسبت به گروه سني 10تا15 سال بايد توجه بيشتري داشته باشيم و بخواهيم که پيگيري شود و خوشبختانه در اکثريت هم مشکل خاصي پيش نمي‌آيد و بايد در آن تعداد اندک هم بتوانيم با آزمايش و تست‌هاي تشخيصي به تشخيص برسيم.»
فرم خانوادگي بيماري از يک والد ناشي مي‌شود (يک ژن واحد که از يکي از والدين به ارث برسد براي ايجاد اختلال کفايت مي کند.) اگر يک والد مبتلا به بيماري باشد، فرزند وي 50 درصد احتمال به ارث بردن بيماري را دارد در اين موارد معمولا اعضاي متعددي از خانواده گرفتار هستند.
«شيوع خون در ادرار در بعضي از خانواده‌ها به دليل ژنتيک وجود دارد يا به عبارتي در اين گروه خانواده‌ها که به اصطلاح هماچوري ايزوله مي‌گويند وجود دارد که مي‌تواند ناشي از بعضي بيماري‌هاي کليوي باشد. ولي الزاما به معني خطرناک براي بيماران نيست.
هماچوري عود کننده خوش خيم نسبتا در ميان قهرمانان ورزشي مخصوصا دوندگان مسافت‌هاي طولاني شايع است. علت حضورخون در ادرار روشن نيست ولي ميزان بروز هماچوري ناشي از ورزش نسبت مستقيم با شدت و مدت فعاليت ورزشي دارد.
معمولا هماچوري 24 ساعت بعد از قطع فعاليت ورزشي از ميان مي‌رود. کساني که بافت عضلاني زيادي دارند امکان دارد که کراتينين سرم آنها بالا باشد و نبايد به اشتباه به آن مارک نارسايي کليه چسبانده شود. «کساني که بيماري برگردارند اين افراد علائم شايعشان خون در ادرار است. اگر فقط خون در ادرار باشد کاري به مريض نداريم ولي اگر پروتئين در ادرار ظاهر شود آن موقع است که لازم مي‌شود يک سري درمان‌ها انجام شود.»
علائم عفونت مثانه
– درد و سوزش در هنگام دفع ادرار
– درد در قسمت تحتانی شکم
– تکرر ادرار
– فوریت ادرار
– خون در ادرار
– درد به هنگام مقاربت
پيشگيرى از عفونت مثانه
زنان بايد بعد از اجابت مزاج، خود را از جلو به عقب تميز کنند تا از تماس مواد مدفوعى با مهبل جلوگيرى کنند. زنان بعد از آميزش جنسى فوراً مثانهخود را خالى کنند تا باکترى‌هائى که ممکن است وارد پيشابراه شده باشند، با جريان ادرار شسته شوند.
تاثیر زغال اخته در درمان عفونت مثانه و ادرار
پزشکان حتی در تلاش برای به تصویب رساندن مصرف این میوه به همراه داروهای رایج به عنوان یک راه حل درمانی بدون عارضه جانبی هستند.
پزشکان به افرادی که از عفونت مثانه و مجاری ادراری رنج می برند خوردن میوه خاصی را توصیه می کنند.این میوه خاص که از قدیم پزشکان طب سنتی مصرف آن را برای جلوگیری از مشکلات مجاری ادراری توصیه کرده اند، میوه زغال اخته است. با بررسی ترکیبات شیمیایی موجود در میوه زغال اخته مشخص شد که در این ترکیبات نوعی مواد وجود دارد به نام PACS که می تواند قدرت و توان باکتری های مولد عفونت مثانه را از بین ببرد و مانع تکثیر و تجمع آنها در مثانه شود.
بررسی ها نشان می دهند: پزشکان حتی در تلاش برای به تصویب رساندن مصرف این میوه به همراه داروهای رایج به عنوان یک راه حل درمانی بدون عارضه جانبی هستند.
همینطور پزشکان به افراد سالم نیز توصیه می کنند تا از این میوه در صورت عدم داشتن منع پزشکی استفاده کنند، زیرا این میوه حتی باعث پیشگیری از بروز عفونت مجاری ادراری نیز می گردد و اثرش بلند مدت است.
منبع : متخصص اورولوژی تهران و کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار
