پروستات
پروستات(prostate)، واژه ای است یونانی به معنی« آنچه که قبل از هرچیز دیگری ایستاده یا قرار گرفته است». پروستات، غده ای است که در جنس مذکر، گردن مثانه را احاطه می کند و در عمیق ترین بخش پیشابراه(لوله خارجکننده ادرار از مثانه)قرار دارد و مایعی ترشح می کند که به قسمتی از مایع منی تبدیل می شود. غده پروستات به اندازه بلوط و تاحدودی مخروطی است و ساختاری سخت دارد و در حفره لگن، زیر بخش تحتانی ارتفاع عانه(سمفیزپوبیس، مفصل به وجود آمده از به هم پیوستن جسم های استخوان های عانه در وسط و توده ای ضخیم ازغضروف لیفی)، در جلوی راست رروده(رکتوم) واقع است و از همین قسمت(راست روده) است که به وسیله انگشت فرد معاینه کننده لمس می شود(به ویژه در صورتی که بزرگ شده باشد).
پروستات بافتی غده ای و عضلانی دارد و در هنگام خارج کردن مایع منی منقبض می شود. بافت عضلانی، به جلو رانده شدن مایع پروستات و اسپرم تولید شده به وسیله بیضه کمک می کند.* مایع ترشح شده از پروستات حاوینفسفاتاز قلیایی»(فسفاتازآلکالن) اسید سیتریک، آنتی ژن اختصاصی پروستات(PSA ) و آنزیم های پروتئولیتیک مختلف است.* پروستات از قاعده، نوک، رأس، سطح قدامی(پیشین)، دوسطح خلفی(پشتی) و دو سطح جانبی تشکیل می شود.
علائم بزرگشدن پروستات
پروستاتی كه بزرگ شدهاست میتواند به قسمت خروجی مثانه و به ابتدای پیشابراه فشار وارد كند. این اتفاق منجر به ایجاد مشكلاتی در ادرار كردن میشود. جریان ادرار آهستهشده و تكرر ادرار ایجاد میشود كه به خصوص بیشتر در شبها رخ میدهد. ممكن است احتباس ادراری روی دهد. مشكلات جدیتری مانند عفونت مجاری ادراری و یا انسداد كامل پیشابراه و آسیب به كلیهها نیز در مواردی ممكن است ایجاد شود.
این بیماری بسیار شایع است. نیمیاز مردانی كه بالای 50 سال دارند علائمیاز بزرگی پروستات را نشان میدهند اما 10% آنان به مداخلات دارویی و جراحی نیاز پیدا میكنند. بزرگی پروستات با معایناتی كه پزشك انجام میدهد تشخیص داده میشود.
این بیماری كاملا خوشخیم است و ارتباطی با سرطان پروستات ندارد.
بیماری پروستات
از علائم بیماری پروستات میتوان به مشكل در ادرار كردن، احساس فوریت و یا تكرر ادرار، سفتی و درد متناوب در پایین كمر، لگن یا بالای رانها و ….
علائم بیماری پروستات
* مشكل در ادرار كردن، احساس فوریت و یا تكرر ادرار.
* خون در ادرار و یا مایعات دستگاه تناسلی.
* سوزش ادرار یا ادرار دردناك.
* مشكل در فعالیت جنسی طبیعی.
* سفتی و درد متناوب در پایین كمر، لگن یا بالای رانها.
* بند آمدن ادرار یا قطره قطره آمدن ادرار.
چه بیماریهایی پروستات را درگیر میكند؟
سه گروه بیماری پروستات را تحت تاثیر قرار میدهد:
* بزرگ شدن خوش خیم پروستات
* التهاب پروستات یا پروستاتیت
* سرطان پروستات، كه یك سوم مردان را تهدید میكند.
علایم سرطان پروستات
علایم و نشانه ها: معمولاً سرطان پروستات در مراحل اولیه علامت و نشانه ای ندارد و به همین دلیل، غربالگری و معاینه و آزمایش های تشخیصی آن اهمیت زیادی دارند. معاینه فیزیکی، غربالگری و معاینه و آزمایش های تشخیصی آن اهمیت زیادی دارند. معاینه فیزیکی، اندازه گیری آنتی ژن اختصاصی پروستات(PSA ) و معاینه انگشتی رکتوم(DRE ) چنان چه مجموعاً هرسال یک بار( به ویژه پس از 50 سالگی) به وسیله پزشک انجام شوند بهترین امکان تشخیص سرطان پروستات را در اولین مراحل ایجاد آن فراهم می آورند.*
شایع ترین نشانه های سرطان پروستات عبارتند از:* ضعیف یا منقطع شدن جریان ادرار * تکرر ادرار( به ویژه در هنگام شب)* اشکال در ادرار کردن یا باقی ماندن ادرار درمثانه * ناتوانی در ادرار* احساس درد یا سوزش در زمان ادرارکردن* وجود خون در ادرار یا مایع منی * درد دایمی کمر، لگن یا مفصل ران*اشکال در نعوظ آلت.
سرطان پروستات در مراحل اولیه هیچ علامتی ایجاد نمیكند. در مراحل بعدی ممكن است علایم زیر مشاهده شود:
علائم بزرگی پروستات
سوزش ادرار.
مشکلدر ادرار کردن، تمایل به دفعات متعدد ادرار و ادرار قطره ای همراه با تأخیر.
نیاز مدام به ادرار کردن، جهش متناوب ادرار، جهش ضعیف، قطرات همراه با تأخیر و تمایل به ادرار در تمام طول شب.PSA (آنتی ژن مخصوص پروستات) باعث تشخیص یک آدنوم پروستاتی نمیشود.این آنتی ژن برای تشخیص سرطان مفید است اما برای تشخیص آدنوم هیچ کارایی ندارد.
با این حال، در عمل اگر کسی مشکوک به آدنوم باشد از PSA برای او استفاده میشود. این آزمایش برای تشخیص احتمالی سرطان پروستات انجام میشود. در واقع، برای اطمینان خاطر بیمار صورت میگیرد.
منبع : راهنمای پزشکی خانواده- پروستات و بیماری های آن