[sbu_post_image]
علایم نارسایی کلیه
علایم نارسایی مزمن کلیه به تدریج(طی چندهفته یا چندماه)ظاهر می شوند و غالباً مبهم هستند(یعنی علایمی مانند بی اشتهایی و ضعف در ابتدای بیماری وجود دارند). پس از این مدت علایمی مانند تکرر ادرار (به ویژه هنگام شب)، تنگی نفس، سکسکه های طولانی و مقاوم به درمان، گرفتگی عضلات ساق، تهوع و استفراغ، رنگ پریدگی، کبود شدن اسان پوست، خارش، پرش عضلات یا انقباض آنها، خواب رفتگی یا گزگز دسته ها یا پاها بروز می کنند.
علل نارسایی کلیه
علل نارسایی مزمن کلیه گاهی با تهیه شرح حال دقیق و انجام معاینات فیزیکی و تست های ازمایشگاهی، سونوگرافی و سی تی اسکن قابل تشخیص هستند ولی در اغلب موارد، تعیین علت بیماری دشوار یا حتی غیرممکن است. حتی انجام بیوپسی کلیه ممکن است کمکی به تشخیص علت نارسایی مزمن نکند زیرا تمام فرم های نارسایی کلیه سرانجام موجب ایجاد بافت جوشگاهی(اِسکار) منتشر و ظاهری مشابه در کلیه ها می شوند.
شایع ترین علل نارسایی مزمن کلیه عبارتند از دیابت و بالا بودن فشارخون.* نارسایی مزمن کلیه در بیماری مِلیوم متعدد(نوعی سرطان که از گلبول های سفید نوع پلاسماسِل آغاز می شود)، عملکرد ضعیف قلب، نارسایی مزمن کبد، تصلبّ شرایین(سختی سرخرگها)ی کلیوی، انسداد مجرای خروجی مثانه( مثلاً در اثر بزرگ شدگی پروستات یا سنگ مثانه)، مثانه نوروژنیک( اتساع بیش از حد مثانه در اثر اختلال رشته های عصبی ارتباط دهنده ی مثانه با نخاع)، وجود سنگ در هر دو حالب، انسداد لوله های کلیوی(مجاری انتهایی نفرون ها) ایجاد فیبروز( تشکیل بافت فیبرمانند) در پشت صفاق، بازگشت ادرار از مثانه به حالب، دیابت، افزایش فشارخون، گلومرولونفریت مزمن، نفریت بینابینی مزمن، ضایعات عروق بزرگ کلیه، التهاب عروق خونی کوچک کلیه، بیماری کلیه پُلی کیستیک و بیماری های ارثی کلیه(مثل نفریت ارثی) ممکن است ایجاد شود.
پیشگیری از آسیب کلیوی
برای پیشگیری از این مساله با هر روشی که امکان پذیر باشد باید فشارخون را کنترل کرد. پرفشاری مزمن خون یکی از شایعترین علل نارسایی کلیه در مردان و زنان است. اگر فردی سیگاری است، باید آن را ترک کند. مصرف سیگار علاوه بر خطرهای دیگری که برای سلامت دارد، خطر نارسایی کلیه را هم افزایش میدهد. با ترک سیگار، فشارخون هم کاهش خواهد یافت و این مساله خود عامل مهم دیگری در کاهش خطر نارسایی کلیه است. پرهیز از مصرف بیرویه داروها و نوشیدن آب به اندازه کافی، از عوامل دیگر موثر در کاهش آسیب به کلیهها هستند.
متاسفانه رعایت نکردن اصول تغذیه مناسب و عدم کنترل قند یا فشارخون یا توجهنکردن به علایم تغییر تعداد دفعات ادرار یا حجم ادرار و… به مرور زمان میتواند باعث نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه، مرحله نهایی بیماری کلیوی است و هنگامی اتفاق میافتد که کلیهها دیگر قادر به انجام کاری که به عهدهشان است، نیستند. این اتفاق موقعی میافتد که 85 تا 90 درصد بافت هردو کلیه از بین رفته باشد. در چنین وضعیتی باید دیالیز انجام شود. عملیات دیالیز جایگزینی برای بسیاری از وظایف و مسوولیتهای طبیعی کلیه است. این روش درمانی به فرد امکان میدهد با اینکه کلیههایش به خوبی کار نمیکند، بتواند به حیات خود ادامه دهد. یادمان باشد که دیالیز باعث بهبود بیماری کلیوی نمیشود و فقط جایگزینی برای کلیه از دست رفته است.
کیست های ساده کلیه
کیست های ساده کلیه، کیسه های غیر طبیعی حاوی مایع هستند و به طور شایع دیده می شوند. اگرچه علت ایجاد این کیست ها به خوبی مشخص نیست، ارثی نبودن آن ها به اثبات رسیده است.
کیست های ساده کلیه اغلب علایم و نشانه هایی ایجاد نمی کنند و به کلیه آسیب نمی رسانند. گاهی در اثر بزرگ شدن این کیست ها، درد ایجاد می شود. در بعضی موارد هم کیست ها عفونی می شوند یا به طور ناگهانی شروع به خونریزی می کنند.
به ندرت این کیست ها موجب اختلال عملکرد کلیه می شوند. ممکن است کیست های ساده کلیه باعث افزایش فشار خون شوند.* تشخیص کیست های ساده کلیه با سی تی اسکن یا سونوگرافی کلیه ها داده می شود.* چنان چه کیست های ساده عارضه ای ایجاد نکرده باشند، به درمان نیاز ندارند و در صورت بروز علایم ممکن است خارج کردن آنها با جراحی ضرورت یابد.
تشخیص سرطان کلیه
تشخیص سرطان کلیه به وسیله آزمایش کامل ادرار، عکس رنگی کلیه(IVP )، سونوگرافیف نفروتوموگرافی، آرتریوگرافی سرخرگ کلیوی و بررسی میکروسکوپی و سلول شناسی سلول های به دست آمده از لگنچه کلیه صورت می گیرد.*آدنوکارسینوم کلیه80 درصد تومورهای کلیه را تشکیل میدهد و در مردها 2 برابر شایع تر از زن هاست.* معمولاً برای درمان تومورهای پارانشیم کلیه، از خارج کردن کلیه(نِفرِکتومی کامل؛radical nephrectomy ) همراه با خارج کردن گره های لنفاوی ناحیه و برای درمان تومورهای لگنچه، از خارج کردن کلیه و حالب(نفرواورترکتومیnephrourectomy ) استفاده می شود. ممکن است قبل یا بعد از جراحی، از رادیو تراپی استفاده شود. رادیو تراپی همچنین در تومورهای غیرقابل جراحی به کار می رود. شیمی درمانی می تواند موجب تسکین موقت علایم بیماری شود.
منبع :کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار