سرطان مردانه
مردان به ویژه در سنین جوانی از آنجا كه بازوی مولد و فعال جامعه محسوب میشوند و تاثیر به سزایی بر چرخه اقتصادی و اجتماعی جامعه میگذارند اما به همان نسبت بیماریها و نیز از اهمیت و حساسیت برخوردار است. سرطان بیضه یكی از همین مشكلات جسمی مردانه است. شما درباره این بیماری چه میدانید؟
سرطان بیضه، شایعترین سرطان تشخیص داده شده در میان مردان جوان بین ۱۵ تا ۳۵ ساله است. سن شیوع این بدخیمی و به موازات آن میزان درمانپذیری بسیار زیاد این سرطان، لزوم افزایش دانش عمومی جامعه را در این مورد متذكر میشود.
حداكثر میزان بروز تومور بیضه در حدود ۳۰ سالگی است. در كشورهای اروپایی و آمریكای شمالی در هر یكصد هزار نفر جمعیت مردان، بین ۳ تا ۷ نفر به این بیماری مبتلا میشوند، در ایران در سال ۱۳۸۴، تعداد ۵۰۳ به ثبت رسیده است. میزان تشخیص سرطان بیضه در بیشتر مناطق جهان در طی ۲۵ سال اخیر افزایش یافته است، اما خوشبختانه با تشخیص زودتر و درمانهای مناسب جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی كاهش چشمگیری در میزان مرگ و میر حاصل از آن مشاهده میشود. به طوری كه درصد بهبود كامل فرد مبتلا در بیشتر مراكز در حدود ۹۰ درصد تخمین زده میشود. این درصد بالا و قابل توجه را میتوان یكی از موفقیتهای برجسته طب در سالهای اخیر ذكر كرد.
علايم سرطان بیضه
در ابتداي بيماري كه هنوز سرطان محدود به بيضه است و به اصطلاح متاستاز نداده (يعني به ساير نقاط بدن گسترش نيافته)، اغلب بزرگي بيضهها، وجود توده در بيضه و يا درد بيضه از علايم بيماري هستند ولي با پيشرفت بيماري و با توجه به محل متاستاز، ممكن است علايمي مثل كمردرد، درد زير شكم، درد بيضهها و احساس ناراحتي در آنها و ورم پاها ايجاد شود.
اغلب مردان خودشان با لمس توده و يا ساير علايم گفته شده، متوجه ابتلا به سرطان بيضه ميشوند. براي تشخيص سريع اين بيماري تمام مردان بايد پس از سن بلوغ ماهي يكبار بيضههاي خود را مورد معاينه قرار دهندو بهتر است كه اين كار بعد از يك دوش آب گرم انجام شود چون در اين زمان به علت اثر گرما، پوست اسكروتوم يا كيسه بيضه شلتر است و معاينه دقيقتر خواهد بود.
در هنگام معاينه بايد از هر دو دست كمك گرفته شود تا هر گونه تورم، توده و يا حتي تغيير درشكل يا اندازه بيضهها مشخص شود. در صورت وجود هر يك از موارد نامبرده شده، بايد سريع به پزشك مراجعه كرد. براي تا‡ييد تشخيص پزشك از آزمايشات و روشهاي مختلفي مثل اندازهگيري تومور ماركرها (موادي كه در صورت وجود سرطان در خون يافت ميشوند و يا مقدار آنها بالا ميرود) و يا انجام سونوگرافي از كيسه بيضه ميتوان كمك گرفت.
علت سرطان بیضه
علت تومورهاي بيضه دقيقا معلوم نيست ولي هم عوامل مادرزادي و هم عوامل محيطي در بروز آن تاثير دارند. از جمله مهمترين عوامل موِثر، كريپتوركيدسيم است كه به معني عدم نزول بيضه به محل طبيعي خود در كيسه اسكروتوم (يا كيسه بيضه) است. در حالت طبيعي بيضهها در دوره جنيني در داخل شكم تشكيل ميشوند و سپس مسير خود را به سمت كيسه بيضه طي كرده و داخل آن قرار ميگيرند، به طوريكه وقتي نوزاد به دنيا ميآيد، بيضهها در حين معاينه بايد داخل كيسه بيضه باشند.
اهميت اين موضوع به خاطر اين است كه درجه حرارت اسكروتوم يا كيسه بيضه حدود 1 درجه سانتيگراد سردتر از درجه حرارت بدن است و سلولهاي حساس اسپرمساز را در دماي خنكتر نگه ميدارد. اگر بيضهها داخل شكم باقي بمانند، به علت دماي بالاتر، سلولهاي اسپرمساز از بين رفته و علاوه بر ناباروري ميتوانند باعث ايجاد تغيير در سلولها و سرطان شوند! به همين علت براي جلوگيري از خطرات بدخيمي، اگر بيضهها تا سن 1 سالگي به داخل كيسه بيضه پايين نيايند، بايد اين كار با عمل جراحي انجام شود.
عوامل ديگري مثل نژاد هم در ابتلا به اين بيماري موِثرند و مردان سفيدپوست نسبت به مردان سياهپوست در معرض خطر بالاتري هستند. كساني كه پدر يا برادر آنها به اين بيماري مبتلا شدهاند و شغلهايي دارند كه درتماس با برخي مواد شيميايي هستند، افرادي كه در معادن كار ميكنند و آتشنشانها بايد بيشتر مراقب باشند، چون اين عوامل شانس ابتلا به سرطان بيضه را بالا ميبرند.
درمان سرطان بيضه
اگر سرطان بيضه زود تشخيص داده شود، در حدود 95درصد مبتلايان، تقريبا بهبود كامل پيدا ميكنند. اما در صورتيكه اين سرطان تشخيص داده نشود و طول بكشد، به سرعت رشد كرده و به گرههاي لنفاوي داخل شكم و سپس به ساير گرههاي لنفاوي گسترش پيدا ميكند. بيشتر مردان به كمك عمل جراحي و خارج ساختن بيضه، راديوتراپي يا پرتودرماني و در صورت لزوم شيمي درماني و يا تركيب دو درمان از سه درمان فوق، درمان ميشوند. در بيشتر موارد قدم اول برداشتن با جراحي است. بعد از آن بر اساس نوع تومور و درجه پيشرفت آن ممكن است علاوه بر جراحي از شيمي درماني براي از بين بردن متاستازهاي غيرقابل كشف استفاده شود.
پس به طور كلي براي اينكه سرطان بيضه قابل درمان باشد، بايد در مراحل اوليه تشخيص داده شود و براي اين تشخيص سريع بايد به نكات زير دقت كرد.
– تمامي نوزادان پسر حتما از لحاظ وجود بيضه داخل كيسه بيضه معاينه شوند و در صورت عدم وجود بيضه، به خاطر بالا بودن خطر سرطان، پيگيري دقيق جهت آنها انجام شود.
– افرادي كه در خانوادهشان فرد مبتلا وجود دارد، بيشتر مراقب باشند.
– و در نهايت همه مردان معاينه ماهيانه بيضه را براي خودشان انجام دهند
منبع : بیتوته