مثانه، عضوی کیسه مانند در ناحیه لگن است که کار ذخیره سازی ادرار را انجام میدهد. زمانی که حدود سه چهارم مثانه پر شود، با ارسال پیام به مغز، فرد احساس ادرار میکند و باید مثانهاش را تخلیه کند.
افتادگی مثانه که در اثر ضعف و شل شدن عضلات پشتیبان مثانه ایجاد میشود، در خانمها شیوع بیشتری داشته و بیشتر در دوران یائسگی خود را نشان میدهد. افتادگی مثانه با یائسگی ارتباط مستقیم دارد زیرا در دوران یائسگی با کاهش ترشح هورمون استروژن و شل شدن عضلات در اطراف واژن، این بیماری بروز میکند. علاوه بر یائسگی، زایمانهای طبیعی و وارد آوردن فشار بر مثانه (بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن به دلیل یبوست، سرفههای مزمن و طولانی مدت) نیز از عوامل ایجاد افتادگی مثانه به شمار میآیند. افتادگی مثانه بر اساس شدت آن طبقه بندی شده و بر اساس میزان افتادگی، مشکلات متفاوتی ایجاد میکند.
در نوع خفیف افتادگی، فقط قسمت کوچکی از مثانه به داخل واژن برآمده میشود. در نوع متوسط، مثانه وارد دهانه واژن میشود. اما در نوع شدید افتادگی، مثانه از دهانه واژن بیرون میزند و در نوع کامل، مثانه به طور کامل از واژن بیرون میزند. نوع کامل افتادگی مثانه، عموما با افتادگی سایر عناصر لگنی همراه است.
انواع افتادگی مثانه
افتادگی مثانه که به آن فتق مثانه هم می گویند، بر اساس میزان بر آمده شدن مثانه به درون واژن به چهار دسته تقسیم می شود:
درجه 1 (خفیف) : در این حالت تنها قسمت کوچکی از مثانه به درون واژن بر آمده می شود.
درجه 2 (متوسط) : مثانه به اندازه ای افتادگی دارد که وارد دهانه واژن می شود.
درجه 3 (شدید): مثانه از دهانه واژن خارج شده و بیرون می زند.
درجه 4 (کامل): کل مثانه به طور کامل از واژن خارج می شود که معمولا همراه با افتادگی سایر عناصر لگنی است، مانند افتادگی رحم، رکتوسل (بیرون زدگی بخشی از رکتوم به درون واژن) و انتروسل (نوعی فتق حاوی روده)
علل ایجاد افتادگی مثانه
– زایمان طبیعی: زایمان طبیعی یکی از مهم ترین علل افتادگی مثانه است. زایمان طبیعی سبب اعمال فشار زیاد به ماهیچه های واژن می شود. این ماهیچه ها مسئول نگهداری مثانه هستند. زایمان های طبیعی پشت سر هم بیشتر موثرند.
– یائسگی : استروژن هورمونی است که باعث محکم و سفت نگه داشتن ماهیچه های اطراف واژن می شود و کاهش ترشح استروژن در زمان یائسگی عاملی برای افتادگی مثانه است.
– اعمال فشار بر مثانه: عواملی مانند بلندکردن اجسام سنگین، زور زدن هنگام اجابت مزاج، داشتن یک بیماری طولانیمدت که با سرفه همراه بوده، ابتلا به یبوست مزمن همه از عواملی هستند که می توانند به عضلات لگن آسیب بزنند.
پیشگیری افتادگی مثانه
– از وارد آوردن فشار به کمر و لگن خودداری کنید.
– ورزش مرتب را در برنامه روزانه خود بگذارید.
– سرفههای خود را پیگیری و درمان کنید.
– چاقی خود را درمان کنید چرا که اضافه وزن به عضلات لگن فشار میآورد.
– یبوست خود را جدی بگیرید.
– تمرینات کژل که تقویت کننده عضلات لگن است را به صورت جدی، به خصوص بعد از زایمان انجام دهید.
علایم افتادگی مثانه
– مشاهده بافتی توپ مانند در ناحیه واژن
– کمر درد
– نزدیکی دردناک
– عفونتهای پی در پی مثانه
– بی اختیاری ادرار
– درد در ناحیه لگن
– بافت بیرون زده از واژن
– احساس عدم تخلیه کامل ادرار
منبع:همشهری آنلاین.تبیان
