غده پروستات ترشحاتی قلیایی و شیری رنگ را در خود ذخیره و ترشح میکند که معمولا 25 تا 30 درصد حجم منی را به همراه سلولهای اسپرم و مایع کیسههای منی تشکیل میدهد.
در یک مرد سالم پروستات اندکی بزرگتر از یک گردو است؛ در جلو و اندکی پایینتر از مثانه قرار دارد و پیشابراه را درست در زیر مثانه احاطه میکند و میتوان در حین معاینه مقعدی آن را لمس کرد. پیشابراه درون پروستات با نام «پیشابراه پروستاتی» با دو مجرای انزالی به هم میپیوندد.
اسپرم درون بیضهها تولید میشود و بعد وارد مجاری پیچدرپیچی روی بیضه به نام اپیدیدم میشود و در آنجا بالغ میشود. سپس از طریق دو مجرای کوچک عضلانی به نام «واز دفرانس» پس از پیچیدن به دور مثانه به کیسههای منی میرسد. در هنگام انزال عضلات جدار کیسههای منی و نیز پروستات منقبض میشوند و محتوای خود را به درون دو مجرای انزالی میریزند.
این دو مجرای انزالی با عبور از میان پروستات به پیشابراه پروستاتی میریزند و نهایتا این محتویات طریق آلت تناسلی از بدن خارج شود. مایع منی هم اسپرم را تغذیه میکند و هم خاصیت قلیایی آن اسپرم را در محیط اسیدی واژن زن حفاظت میکند.
پروستات از هزاران غده کوچک تولیدکننده مایع منی تشکیل شده است. به طور خاص پروستات یک غده برونریز است. از این لحاظ به آن یک غده برونریز میگویند که مواد ترشحی آن از راه مجاری به بیرون از بدن میریزد. غدههای عرقی نمونه دیگری از غدد برونریز هستند.
مایعی که پروستات تولید میکند یک سوم مایع منی را تشکیل میدهد. مایعی که اسپرم را حمل و آن را تغذیه میکند. این مایع تولید شده به همراه اسپرم در کیسههای منی ذخیره میشود. کیسههای منی (وزیکول سمینال) در میان راست روده و مثانه و چسبیده به مثانه قرار دارند و به مجاری انزالی باز میشوند.
ترشحات کیسه منی غنی از فروکتوز (یک قند به عنوان منبع انرژی اسپرم)، پروستاگلاندینها (شکلی از اسیدهای چرب) و پروتئینها هستند که باعث میشوند مایع منی در واژن زن منعقد شود. ترشحات پروستات غنی از کلسیم، روی، ویتامین C (اسید سیتریک)، اسید فسفاتاز، آلبومین و آنتیژن اختصاصی پروستات (PSA) هستند. ترشحات پروستات دارای بالاترین غلظت سیترات (ویتامین C) نسبت به هر بافت بدنی دیگر در انسان هستند. شاید این غلظت بالا نقشی در تولید مثل داشته باشد. روی (زینک) نیز در غلظتهای بالا در ترشحات پروستات یافت میشود. زینک یک ماده ضد عفونیکننده شناخته شده است و دانشمندان معتقدند نقشی در مقابله با عفونتهای باکتریایی پروستات داشته باشد.
علت بزرگی پروستات
اندازه پروستات در اوایل بلوغ در اثر تغییرات هورمونی، 2 برابر می شود و سپس در حوالی 25 سالگی دوباره روع به رشد می کند و این رشد تقریباً در تمام بقیه عمر فرد ادامه دارد.معمولاً این بزرگ شدگی تا سنین بالا مشکلی ایجاد نمیکند. به ندرت بزرگ شدگی خوش خیم پروستات(BPH) قبل از 40 سالگی موجب بروز علایم می شود.
در بیش از نیمی از مردان، از دهه ششم زندگی به بعد بعضی از نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات(BPH ) دیده می شود.* حدود 90 درصد از مردان در دهه هفتم و هشتم عمر دچار نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات می شوند.
علایم اولیه سرطان پروستات
این علایم شبیه علایم بزرگ شدن خوش خیم پروستات است.
– علایم مراحل پیشرفته این بیماری نیز پس از دستاندازی سرطان به سایر نقاط بدن ایجاد میشوند مانند دردهای استخوانی، بالا رفتن اوره خون، كم خونی و كاهش وزن شدید.
این غذاها خطر سرطان پروستات را افزایش می دهند
مصرف غذاهای سرخ شده خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد.
نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است که مصرف زیاد و مداوم غذاهای سرخ شده خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد.
اطلاعات به دست آمده از 1500 مردی که سابقه ابتلا به سرطان پروستات داشتهاند و 1500 مرد سالم را بررسی کردند. این مردان که از گروههای سنی 35 تا 74 ساله انتخاب شده بودند، درباره عادتهای تغذیهای خود اطلاعاتی را در اختیار متخصصان قرار دادند.
نتایج این آزمایشات مشخص کرد حداقل یک نوبت در هفته مصرف مرغ و ماهی سرخ شده و پیراشکیها و دوناتهایی که در روغن سرخ میشوند، خطر ابتلا به سرطان پروستات را 30 تا 37 درصد افزایش میدهد و احتمال ابتلا به این سرطان در مردانی که کمتر از یک نوبت در ماه غذای سرخ شده میخورند، بسیار کمتر است.
در بررسیهای قبلی نیز معلوم شد که خوردن غذاهای سرخ شده خطر ابتلا به سرطانهای پستان، ریه، لوزالمعده، مری و سرطانهای سر و گردن را افزایش میدهد.
علایم و نشانه ها: معمولاً سرطان پروستات در مراحل اولیه علامت و نشانه ای ندارد و به همین دلیل، غربالگری و معاینه و آزمایش های تشخیصی آن اهمیت زیادی دارند. معاینه فیزیکی، غربالگری و معاینه و آزمایش های تشخیصی آن اهمیت زیادی دارند. معاینه فیزیکی، اندازه گیری آنتی ژن اختصاصی پروستات(PSA ) و معاینه انگشتی رکتوم(DRE ) چنان چه مجموعاً هرسال یک بار( به ویژه پس از 50 سالگی) به وسیله پزشک انجام شوند بهترین امکان تشخیص سرطان پروستات را در اولین مراحل ایجاد آن فراهم می آورند.*
شایع ترین نشانه های سرطان پروستات عبارتند از:* ضعیف یا منقطع شدن جریان ادرار * تکرر ادرار( به ویژه در هنگام شب)* اشکال در ادرار کردن یا باقی ماندن ادرار درمثانه * ناتوانی در ادرار* احساس درد یا سوزش در زمان ادرارکردن* وجود خون در ادرار یا مایع منی * درد دایمی کمر، لگن یا مفصل ران*اشکال در نعوظ آلت.
سرطان پروستات در مراحل اولیه هیچ علامتی ایجاد نمیكند.
منبع : راهنمای پزشکی خانواده- پروستات و بیماری های آن