[sbu_post_image]
عوارض کلیه منفرد
در اکثر افرادی که دارای یک کلیه هستند مشکلی بروز نمی کند و فقط به آنها توصیه می شود احتیاط های لازم در زمینه محافظت از کلیه خود را فراموش نکنند.
ممکن است در فرد دارای کلیه منفرد تغییرات بسیار آهسته و خفیفی ایجاد شوند که جلب توجه نمایند، ولی در دراز مدت احتمال دارد این تغییرات به اقدامات یا درمان های خاصی نیاز پیدا کنند.
این تغییرات عبارتند از: افزایش خفیف فشارخون(که چند سال پس از اهدا یا از دست دادن کلیه ایجاد می شود)؛ وجود پروتئین در ادرار( معمولاً مقدار پروتئین ادرار افرادی که یک کلیه خود را از دست می دهند بالاتر از مقدار طبیعی است)؛کاهش سرعت تصفیه گلومرولی(GFR ).
تا زمانی که تغییرات مزبور تحت کنترل هستند بر سلامت و طول عمر فرد تأثیری نمیگذارند ولی باید برای پایش آنها با برنامه ی منظمی به پزشک مراجعه شود.
نکته: افراد دارای یک کلیه به رعایت رژیم غذایی خاص نیاز ندارند مگر آنکه دچار فشارخون بالا باشند که در این صورت باید رژیم کم نمک را رعایت نمایند. عدم استفاده از غذاهای پرپروتئین و نخوردن الکل و محدود نمودن مقدار کافئین مصرفی مفید است.
داشتن یک کلیه، مانع از انجام ورزش یا مسابقات ورزشی نمی شود. استفاده از لباس های محافظ مانند جلیقه های دارای بالشتک در بازی هایی مانند بسکتبال یا فوتبال موجب امنیت بیشتر می شوند.
علت بیماری مزمن کلیه
عوامل خطر بیماری مزمن کلیه عبارتند از:دیابت، پرفشاری خون و وجود سابقه فامیلی نارسایی کلیه.* تنها راه تشخیص زودرس بیماری مزمن کلیه ، اندازه گیری فشارخون، اندازه گیری ضریب تصفیه گلومرولیGFR که از طریق اندازه گیری کراتینین خون انجام می شود، اندازه گیری مقدار آلبومین ادرار و تعیین نسبت پروتئین ادرار به کراتینین(یا نسبت آلبومین ادرار به کراتینین) است.(کراتینین، محصول زایدی است که در اثر تجزیه ی طبیعی سلول های عضلانی در هنگام فعالیت ایجاد می شود و وقتی کلیه ها به درستی عمل نکنند این ماده دفع نمی شود و درخون تجمع می یابد).* برای آهسته کردن روندبیماری مزمن کلیه باید علت آن(مانند دیابت،فشارخون بالا) را تحت درمان قرار داد.* عوارض بیماری مزمن کلیه عبارتند از: کم خونی، مشکلات استخوانی، اسیدوز(پایین تر از حد بودنPH خون و بیماری قلبی عروقی. نکته: در صورت ابتلا به بیماری مزمن کلیه کنترل مرتب مقدار کراتینین و نیتروژن اوره خون(BUN)، پتاسیم، فسفر، هورمون پاراتیرویید، هموگلوبین و کلسترول خون ضرورت دارد.
درمان نارسایی حاد کلیه
درمان نارسایی حاد کلیه معمولاً در بخش مراقبت های ویژه(آی .سی .یو) انجام می شود. طبیعی نمودنفشارخون و برون ده قلبی، کلید اصلی درمان است. چنانچه نارسایی حاد کلیه به طور سریع و مناسب درمان شود، قابل برگشت است. اسیدوز متابولیک و ازدیاد پتاسیم خون باید تحت درمان قرار بگیرند. استفاده از داروهای مهارکنندهACE (مثل بِنزاپریل) می تواند در نارسایی پیشرفته کلیه از عملکرد کلیه ها محافظت نماید. نکته* عدم بهبود علی رغم برقراری صحیح مایعات بدن، وجود اسیدوزمتابولیک و ازدیاد پتاسیم خون مقاوم به درمان، استفاده از درمان هایی مانند دیالیز یا تصفیه خون را الزامی می سازد.
در تعدادی از بیماران، هرگز عملکرد کلیه ها به طور کامل بهبود نمی یابد که در این موارد مرحله ی انتهایی نارسایی کلیه روی داده است و باید تا پایان عمر از دیالیز استفاده نمود و یا باید از پیوند کلیه استفاده شود.
نقش اصلی کلیه ها
یکی از وظایف مهم و اصلی کلیه ها، تنظیم تعادل مایعات و املاح بدن است. برای آنکه عملکرد کلیهها به درستی انجام شود، باید خون کافی وارد آنها شود و به شبکه پیچیده مویرگیشان برسد. کلیهها علاوه بر تنظیم آب و املاح بدن، وظیفه تولید هورمون اصلی خونساز بدن را هم برعهده دارند. یکی دیگر از وظایف کلیه ها، دفع سموم بدن با آب به صورت ادرار است.
پیلونفریت (به انگلیسی: pyelonephritis) عفونت دستگاه توبولوانترستیشیال کلیه را معمولاً تحت عنوان پیلونفریت شناسایی میکنند.در این حالت التهاب باعث در گیری مجاری جمع کننده ادرار و پارانشیم کلیه میشود
تشخيص بیماری کلیه
درنگاه اول بيمار دچار رنال كوليك بيقرار است واز درد به خود مي پيچيد. تمايل بيمار به بيحركت بودن بايد شك به مشكلات اسكلتي عضلاني ويا پريتونيت را برانگيزد. از نظر علائم حياتي نكته بسيار حائز اهميت گرفتن درجه حرارت بدن بيمار است كه در صورت وجود تب به همراه سنگ وانسداد يك اورژانس اورولوژي مطرح است. پس از معاينه قلـب وريه ها، معاينه شكم داراي اهميت فوق العاده زيادي مي باشد.
در معاينه شكم بايستي در مشاهده وجود هرگونه اسكار جراحي، برجستگي يا غير قرينه بودن شكم مورد توجه قرار گيرد. سمع اپيگاستر از نظر وجود بروئي ناشي از مشكلات عروق كليـــوي و وجود صداهــاي روده اي بايد مد نظر باشد. در لمس، نرم بودن شكم، وجود تندرنس وريباند تندرينس، لمس توده به ويژه در نقطه مك بورني و ساير معاينات مربوط به بررسي پريتوان مي بايست انجام گردند. در صورت وجود هرگونه تندرنس يا ساير علائم تحريك پريتوان جهت رد مسائل مهمي نظر آپانديست يا پاتولوژيهاي تخمدان ( كه در قسمت تشخيص افتراقي ذكر شده اند ) مشاوره جراحي عمومي بايد مد نظر باشد.
بيماريهايي نظير آپانديسيت، آبسه آپانديكولار، كيست هاي بزرگ تخمدان، پارگي كيست تخمدان، تورشن كيست تخمدان، حاملگي خارج رحمي، تورشن بيضه، پريتونيت، آمبولي مزانتر ، ديورتيكوليت، ولولوس، سنگها ومشكلات كيسه صفرا و كبد ، دردهاي گوارشي با منشا معده و دئودنوم، پانكراتيت ، انسداد روده، هرني اينگوينال، اپيديديم اركيت، بيماريهاي ايسكميك قلب نظير MI ، پريكارديت، آمبولي ريه وساير پاتولوژيهاي مربوط به ديافراگم و پلور، مشكلات عروقي كليه وآئورت نظير دايسكشن، آمبولی، آنوريسم و… مي بايست در تشخيص اقتراقي مد نظر قرار گيرند.
آزمایش ادرار برای تشخیص باکتری به وجود گلبولهای سفید، وجود کست (cast) انجام میشود. در صورتی که عفونت کلیه به درمان مقاومت نشان داد عکسهای رادیولوژی و CT اسکن برای بررسی مشکلات کلیوی مثانه و حالب انجام میشود.
منبع : متخصص اورولوژی تهران