علت بی اختیاری ادرار ،درمان پرکاری مثانه

[sbu_post_image]

بی اختیاری ادرار سرریز

بی اختیاری ادرار ناشی از سرریز ادرار(overflow incontinence )، در مواردی ایجاد می شود که مثانه پرادرار شده است.

علت بی اختیاری ادرار سرریز

ضعف عضلات مثانه یا انسداد پیشابراه می توانند منجربه این نوع بی اختیاری ادراری شوند. آسیب عصبی ناشی از دیابت یا بیماری های دیگر باعث ضعف عضلات مثانه و تومورها و سنگ های ادراری موجب انسداد پیشابراه می شوند. این نوع بی اختیاری ادرار در خانم ها نادر است. معمولاً ادرار خارج شده در این نوع بی اختیاری، حجم کمی دارد. در خانم ها اغلب بی اختیاری استرس و فوریتی همراه با هم روی می دهند که به آن«بی اختیاری مختلط» گفته می شود.

بی اختیاری زودگذر

بی اختیاری زودگذر(transientincontinence)از انواع بی اختیاری موقت است و در اثر مصرف داروها، عفونت های دستگاه ادراری، اختلال روانی،کاهش تحرک، و تراکم مدفوع(یبوست شدید) ایجاد می شود.

بی اختیاری ادرار کامل

در بی اختیاری ادرار کامل(incontinencetotal) که در اثر اختلالات عصبی مانند بیماری الزایمر، صدمه نخاع یا آسیب اعصاب مثانه به دنبال جراحی لگن روی میدهد، هیچ نوع کنترلی بر مثانه وجود ندارد.

بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار(urinary incontinence ) ممکن است به طور ناگهانی و موقت یا دایمی و دراز مدت ایجاد شود.

بی اختیار ادرار عملکردی(functional incontinence)ممکن است در اثر اختلال در تفکر، حرکت یا برقراری ارتباط ایجاد شود.به عنوان مثال ممکن است فرد مبتلا به بیماری آلزایمربه اندازه کافی به تعیین زمان مشخص برای مراجعه به توالت نیاندیشد و یا فردی که از ویلچر استفاده می کند ممکن است در محلی باشد که نتواند ویلچر خود را به طرف توالت هدایت کند. این موارد میتوانند منجر به بی اختیاری ادراری نوع عملکردی شوند.

درمان پرکاری مثانه  

امروزه از رفتاردرمانی، درمان‌های دارویی و درمان‌های جراحی جهت درمان پرکاری مثانه استفاده می‌شود.
درمان رفتاری چندین جزء دارد و بیشتر از همه در افراد با انگیزه که تمایل به ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و رژیم غذایی دارند سودمند است.
اجزای درمان رفتاری شامل: آموزش، دفع ادرار زمان‌بندی شده، دفع ادرار تاخیری، تغییرات رژیم غذایی و انقباض عضلات کف لگن هستند.
لازم است بیماران در مورد عملکرد طبیعی مثانه و عادات طبیعی دفع ادرار آموزش ببینند.
دفع ادرار زمان بندی شده شامل دفع در فواصل تنظیم شده، بدون توجه به نیاز دفع است.
دفع ادرار تاخیری، یعنی تلاش برای نگه داشتن ادرار برای دوره‌های زمانی طولانی است.
در برخی افراد، موادغذایی کافئین‌دار، پرادویه، اسیدی و نوشیدنی‌ها علایم را تشدید می‌کنند، بنابراین محدودیت‌های غذایی ممکن است سبب بهبود علایم شود.
مصرف متعادل مایعات نیز سودمند است، به گونه‌ای که نوشیدن مقادیر بسیار زیاد یا حتی بسیار کم مایعات ممکن است سبب تشدید علایم شود، زیرا تغلیظ ادرار (در اثر نوشیدن کم مایعات) به عنوان عامل محرک مثانه عمل می‌کند
یادداشت برداری از عملکرد مثانه روش سودمندی در رفتاردرمانی است، زیرا به بیمار امکان ردیابی پاسخ‌های بدن و شناسایی عوامل احتمالی تشدیدکننده علایم پرکاری مثانه را می‌دهد.

تشخیص پرکاری مثانه  

– آزمایش ادرار جهت ارزیابی عفونت ادراری بیمار
– در صورت عدم وجود عفونت، جهت تشخیص قطعی بیماری باید نوار مثانه از بیمار انجام شود. با انجام نوار مثانه، حجم مثانه، قابلیت اتساع مثانه، حس مثانه، وجود پرش‌های انقباض عضلات مثانه و هماهنگی دریچه خروجی مثانه همه با دقت خاص تشخیص داده شده و با توجه به محل مشکل موجود، درمان‌های قطعی انجام می‌گیرد.

بی اختیاری ادرار در کودکان

بی اختیاری ادرار در کودکان در بسیاری از کودکان دیده می شود ولی باید به طور معمول با گذشت زمان برطرف شود. ادامه ی بیاختیاری ادرار به صورت بی اختیاری در طول روز یا شب ادراری(enuresis ) نیاز به بررسی و درمان دارد.* بی اختیاری ادرار به ندرت بعد از 5 سالگی ادامه می یابد. حدود 10 درصد از کودکان 5 ساله، 5 درصد از کودکان 10 ساله و یک درصد از افراد 18 ساله ممکن است دچار بی اختیاری ادرار باشند. بی اختیاری ادرار در پسرها دوبرابر شایع تر از دخترهاست.

پس از 5 سالگی، شب ادراری در پسرها شایع تر از دخترهاست و علت مشخصی ندارد. معمولاً کودکان و نوجوانانی که دچار شب ادراری هستند از نظر جسمی و روانی مشکلی ندارند. در بسیاری از این افراد، سابقه ی قوی فامیلیشب ادراری وجود دارد که احتمال وجود عامل ارثی را مطرح می کند. در 5 تا 10 سالگی ممکن است شب ادراری ناشی از کم بودن گنجایش مثانه، طولانی بودن زمان خواب شب و عدم تکامل کافی سیستم های هشداردهنده ی پر یا خالی بودن مثانه باشد. این نوع شب ادراری با رشد مثانه و فعال شدن سیستم های هشداردهنده طبیعی برطرف می شود.

به طور طبیعی بدن در هنگام شب مقدار بیشتری هورمون ضدادراری(antidiuretic hormone,,ADH) تولید می کند. این هورمون سرعت تولید ادرار را کاهش میدهد. چنانچه بدن، در هنگام شب به مقدارکافیADH تولید نکند، سرعت تولید ادرار کاهش نمی یابد و در نتیجه، ادرار زیادی در مثانه جمع می شود و در صورت بدار نشدن کودک، شب ادراری روی خواهد داد.

اضطراب، قطع تنفس(آپنه) انسدادی هنگام خواب و مشکلات فیزیکی دستگاه ادراری همگی می توانند موجب شب ادراری کودکان شوند.* بی اختیاری ادراری کودکان در طول روز نادرتر است و باعفونت ادراری یا ناهنجارهای آناتومیک دستگاه ادراری ارتباط ندارد.

منبع : متخصص اورولوژی تهران