علت سنگ ادراری ،سنگ شکنی درون اندامی

علت سنگ ادراری

با وجودی که سال هاست این بیماری شناخته شده و در زمینه ی تشخیص و درمان آن پیشرفت های زیادی حاصل شده است ولی هنوز علت تشکیل سنگ به طور دقیق معلوم نیست. همانگونه که در ابتدا گفته شد وظیفه ی اصلی کلیه از یک طرف تنظیم آب بدن و از طرف دیگر دفع مواد زاید از راه ادرار می باشد. اغلب مواد زائد حلالیت کمی در ادرار دارند و چنانچه مقدار آن ها بیشتر از حد معمول باشد یا میزان آب ادرار که حلال این مواد است، کم باشد و یا زمینه ای مستعد مثل هسته ی مرکزی در ادرار پدید آید، مواد زائد به صورت بلور یا کریستال رسوب کرده و با رشد و تجمع این کریستال ها سنگ تشکیل می شود. به عبارت دیگر زمانی که ادرار به علت بیش از حد بودن دفع آب بدن و یا نیاز شدید بدن به حفظ آب، از مواد نامحلول فوق اشباع شود، بلورها تشکیل می شوند و با رشد و تجمع بیشتر این بلورها، سنگ ها ساخته می شوند.

غذا و سنگ کلیه

سبوس سرشار از فیبر است و خوردن آن به دفع کلسیم موجود در ادرار و کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه می انجامد. مصرف روزانه یک کاسه سبوس، حدود 8 میلی گرم فیبر به بدن می رساند.

هندوانه به دلیل ترکیباتی از قبیل کلسیم، منیزیم، فسفات و کربوهیدرات، سنگ های کلیوی را درمان می کند. پتاسیمی که در هندوانه وجود دارد، با تنظیم و حفظ متعادل مقدار اسید موجود ادرار، در حفظ سلامت کلیه ها موثر است. علاوه بر مواد مغذی فراوانی که این میوه دارد، حاوی مقادیر زیادی آب است که باعث دفع سنگ کلیه می شود. مصرف مداوم هندوانه نه تنها باعث دفع سنگ، بلکه مانع از تشکیل آن در کلیه ها می شود.

با تمام روش های درمانی که اشاره کردیم، پزشکان متخصص ارولوژی توصیه می کنند در صورت مشاهده علائم سنگ کلیه یا دردهای مشابه، در اولین فرصت به پزشک متخصص ارولوژی مراجعه کنند. روش های خانگی در کنار شیوه های درمان پزشکی می توانند فرصت مغتنمی برای بهبود هر چه سریع تر بیماری بوده و به دفع سنگ های کلیوی کمک کنند.

سنگ هایی که در اثر عفونت دستگاه ادرای ایجاد می شوند، شیوع کمتری دارند. به این نوع سنگ های کلیه، سنگ های ناشی از عفونت گفته می شود.* سنگ های از جنس اسید اوریک ناشایع تر هستند.سنگ های سیستینی به ندرت دیده می شوند.

ممکن است سنگ ها در حالب قرار داشته باشند که در این صورت به آنها سنگ حالب(ureterolithiasis ) هم گفته می شود ولی در مجموع برای ساده تر شدن کار، سنگ های واقع در تمام قسمت های دستگاه ادراری را«سنگ کلیه» می نامند.

سنگ کلیه با سنگ کیسه صفرا ارتباطی ندارد و احتمال وجود سنگ کلیه در فرد مبتلا به سنگ کیسه صفرا افزایش نمی یابد.* احتمال ابتلا به سنگ کلیه در آقایان از 40 تا 70 سالگی افزایش می یابد و در خانم ها میزان احتمال ایجاد سنگ کلیه در سال های دهه پنجم زندگی به حداکثر می رسد.

با این که ممکن است خوردن بعضی از غذاها احتمال تشکیل سنگ کلیه در افراد مستعد را افزایش دهد ولی در افراد غیرمستعد غذاها باعث ایجاد سنگ نمی شوند.* در فرد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه، احتمال ایجاد سنگ بیشتر است. همچنین عفونت های دستگاه ادراری، اختلالات کلیوی( مانند بیماری های کیستی کلیه) و بعضی بیماری های متابولیک مانند پرکاری غده پاراتیرویید با تشکیل سنگ کلیه در ارتباط هستند.

نکته*بیش از 70% افراد مبتلا به بیماری ارثی نادر، اسیدوزتوبلرکلیوی»(اسیدوز لوله ای) دچار سنگ کلیه می شوند.

سیستینوری(اختلال ارثی دفع بیش از حد و دایمی اسید آمینه سیستین در ادرار، در اثر اختلال بازجذب لوله ای کلیه)و هیپراُگزالوری(دفع مقدار زیاد اُگزالات در ادرار)، دو اختلال نادر متابولیک ارثی هستند که اغلب موجب بروز سنگ کلیه می شوند.* ازدیاد کلسیم در ادرار(هیپرکلسیوری) اختلالی ارثی است و در بیش از نیمی از افرادمبتلا به سنگ کلیه، عامل ایجاد سنگ به شمار می آید. کلسیم جذب شده از غذاها از طریق ادرار دفع می شود.

بالابودن مقدار کلسیم در ادرار موجب کریستال های اگزالات کلسیم یا فسفات کلسیم در کلیه ها و دستگاه ادراری می شود.* سایر علل بروز سنگ کلیه عبارتند از:افزایش اسیداوریک ادرار که نوعی اختلال متابولیسم اسیداوریک است. نقرس، مصرف مقدار بیش از حد ویتامینD ، عفونت های مجاری ادرار و انسداد مجاری ادرار.* سنگ های اُگزالاتی ممکن است در افراد مبتلا به التهاب مزمن روده یا افرادی که تحت عمل جراحی بای پَس روده قرار گرفته اند نیز ایجاد شوند.

سنگ شکنی درون اندامی یا TUL

به سنگ شکنی درون اندامی سنگ هایی که در لوله حالب (رابط بین مثانه و کلیه ها) گیر می کنند گفته می شود. وقتی سنگ از کلیه حرکت کرده و به لوله حالب می افتد باعث انسداد و تخریب کلیه و درد وحشتناکی می گردد که به صورت ناگهانی به سراغ بیمار آمده و او را زمین گیر می کند. در صورت عدم دفع خودبه خودی سنگ برای درمان آن از TUL استفاده می شود.

در این روش با بی حسی نخاعی با استفاده از دوربین بسیار باریک به نام یورتروسکوپ و عبور آن به حالب محل دقیق سنگ را مشخص و با دید مستقیم با استفاده از لیزر یا لیتوکلاست سنگ را کاملاً خرد کرده و با پنس خارج می کنیم. در بعضی از مواقع جهت تسهیل در عبور سنگ های خرد شده یا انجام سنگ شکنی برون اندامی یک عدد سوند باریک دابل جی در داخل حالب گذاشته شده و پس از 4 هفته به صورت سرپایی خارج می شود.

در این روش بدون شکاف یک وجبی روی شکم بیمار سنگ به صورت آندوسکوپی و به صورت سرپایی و بدون بستری درمان می شود.

منبع : متخصص سنگ کلیه