علت سنگ کلیه،آزمایشات بیمار مبتلا به سنگ ادراری

[sbu_post_image]

علت سنگ کلیه

وظیفه کلیه ها تصفیه و دفع مایعات و مواد اضافی از بدن، تولید ادرار، تنظیم و برقراری تعادل الکترولیت ها و فشار خون بدن و تحریک تولید سلول های قرمز خونی است. این بیماری به گونه ای عمل می کند که اگر سنگ ایجاد شده داخل کلیه باقی بماند، درد خاصی ندارد و فرد زندگی طبیعی خود را ادامه می دهد؛ ولی زمانی که سنگ در مسیر مجاری ادراری شروع به حرکت می کند، جنبش آن در این مسیر گاه باعث بروز دردهای بسیار شدید می شود. برخی سنگ های کلیوی، دردهای شدید و ناگهانی در ناحیه پشت، کمر، پهلو، شکم، کشاله ران و اندام های تناسلی ایجاد می کنند و از سوی دیگر، فرد از دردهایی همچون درد معده، تهوع و استفراغ شکایت دارد. وجود خون بر ادرار که بر اثر باقی ماندن سنگ داخل کلیه یا حرکت سنگ در طول مجاری ادرار پدید می آید، یکی از بارزترین علامت های سنگ کلیه در افراد به شمار می رود. علاوه بر این، حالت تهوع و استفراغ، ادرار کردن به طور مکرر و درد شدید هنگام دفع ادرار که اغلب به دلیل نزدیکی سنگ به حالب یا خروج سنگ از مثانه و ورود آن به مجاری ادراری رخ می دهد، بسیار مشهود است.

آزمایشات بیمار مبتلا به سنگ ادراری

آزمایش ادرار- آزمایش ادرار باید بلافاصله بعد از جمع کردن ادرار انجام شود. بهتر است نمونه ی ادرار صبحگاهی باشد و طی شب گذشته بیمار مواد غذایی استفاده نکرده باشد. در آزمایش میکروسکوپی ادرار بیمار، خون و گلبول های قرمز دیده می شود. همچنین چرک و گلبول های سفید نیز دیده خواهد شد. ممکن است باکتری هم در ادرار دیده شود. سنگ باعث عفونت، التهاب، ایجاد چرک، و ورود آن به ادرار می شود و از طرف دیگر خود عفونت، به افزایش اندازه سنگ کمک می کند. در آزمایش ادرار وزن مخصوص ادرار نیز اندازه گیری می شود. همچنین انجام آزمایش ادرار به منظور پیگیری درمان به صورت پیاپی صورت می گیرد.

کشت ادرار- برای تعیین نوع میکروب مولد عفونت، ممکن است پزشک شما آزمایش کشت ادرار هم درخواست کند که در جهت انتخاب درمان صحیح تأثیر بسزایی دارد.

جمع آوری و آزمایش ادرار 24 ساعته و نمونه ی خون همراه آن – اکثر بیماران دارای سنگ دستگاه ادراری مبتلا به بیماری سوخت و ساز قابل اصلاح هستند. جمع آوری ادرار 24 ساعته و نمونه ی خود همراه آن جهت بررسی عیوب سوخت و ساز بدن انجام می شود. برای انجام این آزمایش، سه نمونه ی ادرار 24 ساعته همراه با نمونه ی خون همزمان برای هر کدام، از بیمار جمع آوری شده و تحت بررسی قرار می گیرند. میزان کلسیم، اسید اوریک و کراتینین سرم و ادرار، اگزالات و سیترات ادرار و نیز الکترولیت های سرم اندازه گیری می شود. حجم ادرار هم یک عامل مهم در بررسی است.

تعیین خصوصیت شیمیایی سنگ- چنانچه سنگ در اختیار باشد باید نوع عناصر تشکیل دهنده آن توسط آزمایشگاه معلوم شود چرا که اساس درمان به نوع سنگ نیز بستگی دارد. به همین دلیل به بیماری که دارای دردهای شدید مربوط به دفع سنگ است توصیه می شود که در ظرفی ادرار کند و چنانچه سنگ یا رسوباتی دفع شد، مواد دفع شده جهت تجزیه شیمیایی به آزمایشگاه فرستاده می شود.

عمل جراحی سنگ کلیه

خارج کردن سنگ کلیه با استفاده از عمل جراحی در موارد شکست سایر روش های درمانی ضرورت می یابد. در صورت بروز انسداد ادرار،عفونت ادراری، آسیب دیدگی کلیه، بزرگ تر شدن سنگ در رادیوگرافی و عدم دفع سنگ پس از مدت معمول و ایجاد درد دائمی می توان از عمل جراحی استفاده کرد. امروزه عمل جراحی کلیه بسیار پیشرفت کرده است و در بسیاری از موارد انجام جراحی بزرگ ضرورت پیدا نمی کند.* سنگ شکنی(لیتوتریپسیLithotripsy ) که اسم علمی آن(extracorporeal shockwave lithotripsy-ESL ) به معنی «سنگ شکنی با امواج شوک خارج بدنی» است رایج ترین روش درمان سنگ های کلیوی به شمار می آید.

در این روش، امواج شوک ایجاد شده در خارج از بدن از طریق پوست و بافت ها عبور میکنند و پس از برخورد با سنگ کلیه آن را خرد می نمایند و سنگ ها را به شکل شن هایی درمی آورند که به آسانی از طریق ادرار دفع می شوند. امروزه از انواع دستگاه سنگ شکن استفاده می شود. یکی از انواع سنگ شکنی با دستگاهی انجام می شود که در آن بیمار در یک وان آب می خوابد و امواج شوک تولیدشده به وسیله دستگاه از طریق آب به بدن بیمار انتقال می یابند.

نوع دیگر سنگ شکنی با دستگاهی صورت می گیرد که بالشتک نرمی دارد که بیمار بر روی آن دراز می کشد. در اکثر این دستگاه ها از اشعه X یا سونوگرافی برای کمک به تعیین محل دقیق سنگ استفاده می شود. اغلب موارد سنگ شکنی به بی حسی نیاز دارند. سنگ شکنی غالباً به صورت سرپایی انجام می شود و اکثر بیماران می توانند پس از چند روز به فعالیت های عادی خود بازگردند.* عوارض سنگ شکنی کلیه عبارتند از: خونی شدن ادرارکه تا چند روز پس از سنگ شکنی ادامه می یابد، کبودی و ناراحتی خفیف در ناحیه پشت یا شکم که در اثر امواج شوک ایجاد می شود، ناراحتی ناشی از عبور ذرات خردشده ی سنگ که در مورد اخیر ممکن است انجام درمان های اضافی ضرورت پیدا کند.

منبع: کتاب سنگ کلیه