علت سنگ کلیه،سنگ سازی کلیه ها

[sbu_post_image]

علت سنگ کلیه

یکی از عوامل زمینه ساز بروز سنگ کلیه کم تحرکی است.کم تحرکی که مثلاً در هنگام بیماری یا ناتوانی رخ می دهد، می تواند سبب برداشت کلسیم بیشتری از استخوان شده ، لذا غلظت کلسیم در ادرار افزایش می یابد.

پرکاری تیروئید اولیه، سبب افزایش دفع کلسیم می شود. حدود دوسوم افرادی که بیماری غد د درون ریز دارند، مبتلا به سنگ کلیه می شوند. در عین حال این اختلال تنها ۵% موارد سنگ های کلسیمی را در بر می گیرد.

اسیدوز توبولی کلیه یکی دیگر از عوامل زمینه ساز در بروز سنگ کلیه است.در اثر نقص در تولید آمونیاک به وسیله ی کلیه، افزایش دفع کلسیم (توسط کلیه) ایجاد می شود.

براساس مطالعات، مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم درادرار می شود.

برخی افراد حتی با مصرف رژیم غذایی کم کلسیم، به دلایل ناشناخته روزانه تا ۵۰۰ میلی گرم کلسیم دفع می کنند.

حدود نیمی از سنگ های کلسیمی به این ترکیب متصل می شوند. اگزالات به طور طبیعی تنها در چند ماده ی غذایی وجود دارد و دسترسی بدن به اگزالات به میزان جذب و دفع آن بستگی دارد، که در همه ی افراد این نسبت یکسان نیست.

رژیم غذایی پر پروتئین  همراه با افزایش دفع کلسیم، اگزالات و اورات است. در واقع مصرف زیاد پروتئین حیوانی با بار اسیدی آن (۱ میلی اکی والان هیدرژن در هر گرم پروتئین ) سبب افزایش دفع کلسیم می شود. لذا برخی محققان، رژیم های غذایی گیاهی را به افراد مستعد ابتلا به سنگ های کلیه توصیه می کنند.

افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.

اين درد معمولا” شب ها شروع می شود و فرد را از خواب بيدار می کند. در واقع درد سنگ کليه شديد و غيرقابل تحمل است. خانم هايی که تجربه زايمان را داشته اند و بيمار سنگ کليه هم هستند، می گويند، درد زايمان قابل مقايسه با درد سنگ کليه نيست. واقعا” اين بيماران هنگام درد خيلی زجر می کشند. يکی ديگر از علائم سنگ، تغيير رنگ ادرار به صورت خونی يا رنگ چای شدن است. بعضی از بيماران سنگ کليه، با علامت عفونت مراجعه می کنند. در اين موارد، سنگ کليه جزو اورژانس های پزشکی است و بايد فورا” به آن رسيدگی شود.

 خواب وبیداری درساختن سنگ موثرند،مثلا خواب در بین الطلوعین که هواسردومرطوب میباشد سنگ ساز است واز طرفی طبع خواب سرد است به جهت عدم تحرک به خصوص خوابی که شخص قبل از خواب ادرار نکرده باشد،گاهی از جهت ضعف در دافعه بدن رخ میدهد که غالبا این علت به خاطر مصرف مواد شیمیایی در خوراکیها مانند روغن های نباتی ، رنگهای حوراکی و .. رخ میدهد مصرف آبهایی که رسوبات زیادی دارند نیز در ساخته شدن سنگ تأثیر بسزایی دارند از این جهت برای تشخیص درست و ترکیب دقیق تر دارو باید شرایط بیمار هم از نظر شرایط جغرافیایی و هم  سن و عادات غذایی بررسی شود.

کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ببينيد ، ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين   بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند.

سنگ سازی کلیه ها در هوای گرم

افزایش گرمای هوا خطر تشکیل سنگ کلیه را تشدید می‌کند. هرچه دمای هوا بالاتر برود، احتمال تشکیل توده های کلسیم و سنگ کلیه افزایش می یابد.

گرمای شدید هوا موجب از دست رفتن مقدار زیادی از آب بدن می شود. این وضعیت به این مفهوم است که کلیه باید ادرار غلیظ تری تولید کند. بنابراین احتمال آنکه کلسیم و دیگر مواد معدنی بیشتر در کلیه رسوب کرده و سنگ کلیه تشکیل شود، افزایش می یابد.

متخصصان بیمارستان اطفال فیلادلفیا به بررسی اطلاعات پزشکی حدود 60 هزار فرد بزرگسال و کودک مبتلا به کلیه در سال های 2005 تا 2011 میلادی در آتلانتا، شیکاگو، دالاس، لس آنجلس و فیلادلفیا پرداختند.

مشاهده شد با افزایش دمای هوای روزانه احتمال آنکه فرد در مدت 20 روز پس از قرار گرفتن در معرض گرمای شدید به سنگ کلیه مبتلا شود، بیشتر است.

نرخ ابتلا به سنگ کلیه طی 30 سال گذشته رو به افزایش بوده و می توان پیش بینی کرد که با توجه به افزایش میانگین روزانه دمای هوا در نقاط مختلف جهان، این روند هم در تعداد بیشتری از افراد و هم در محدوده های جغرافیایی وسیع تری گسترش پیدا کند.

بر اساس این گزارش، محققان بر این باورند که با توجه به افزایش دمای نسبی زمین و تغییرات آب هوایی، بهتر است افراد مستعد به ابتلا به سنگ های کلیوی، نوشیدن مکرر آب را فراموش نکنند.

امروزه عمل باز برای سنگ‌های کلیه منسوخ شده است و لاپاراسکوپی و سنگ شکن از طریق پوست، تنها راه جراحی سنگ‌های کلیه است

«پزشکان در گذشته آب‌های سنگین را عامل سنگ ساز بودن کلیه ها می دانستند، اما امروزه اعتقاد بر این است که در مناطق با آب و هوای گرم و خشک که در آن تعریق زیاد و ادرار غلیظ است، افراد بیشتری به سنگ کلیه دچار می شوند.افراد این مناطق به دلیل فقدان آب کافی و خشک بودن منطقه، آب کمتری می نوشند.

کسانی که یک بار دچار سنگ کلیه شده اند، بیشتر از بقیه افراد در معرض ابتلای دوباره به این بیماری هستند. بنابراین رعایت و پیروی از رژیم های غذایی خاص در این افراد ضروری است.

سنگ‌های کلیه در کل به چهار نوع سنگ‌های کلسیمی، اوریکی، عفونی و سنگ‌های سیستئینی تقسیم می شوند.

شایع ترین نوع سنگ کلیه، سنگ‌های کلسیمی است که حدود 70 درصد سنگ‌های ایجاد شده را تشکیل می دهد. از علل تشکیل این نوع سنگ کلیه می توان به بالا بودن میزان کلسیم و اسید اوریک در ادرار اشاره کرد.

همچنین بعضی از بیماری های داخلی از جمله پرکاری غده پاراتیروئیدمی تواند علل سنگساز شدن کلیه ها باشد.

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار ،متخصص بیماری کلیه تهران