[sbu_post_image]
علت سنگ کلیه
یکی از عوامل زمینه ساز بروز سنگ کلیه کم تحرکی است.کم تحرکی که مثلاً در هنگام بیماری یا ناتوانی رخ می دهد، می تواند سبب برداشت کلسیم بیشتری از استخوان شده ، لذا غلظت کلسیم در ادرار افزایش می یابد.
پرکاری تیروئید اولیه، سبب افزایش دفع کلسیم می شود. حدود دوسوم افرادی که بیماری غد د درون ریز دارند، مبتلا به سنگ کلیه می شوند. در عین حال این اختلال تنها ۵% موارد سنگ های کلسیمی را در بر می گیرد.
اسیدوز توبولی کلیه یکی دیگر از عوامل زمینه ساز در بروز سنگ کلیه است.در اثر نقص در تولید آمونیاک به وسیله ی کلیه، افزایش دفع کلسیم (توسط کلیه) ایجاد می شود.
براساس مطالعات، مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم درادرار می شود.
برخی افراد حتی با مصرف رژیم غذایی کم کلسیم، به دلایل ناشناخته روزانه تا ۵۰۰ میلی گرم کلسیم دفع می کنند.
حدود نیمی از سنگ های کلسیمی به این ترکیب متصل می شوند. اگزالات به طور طبیعی تنها در چند ماده ی غذایی وجود دارد و دسترسی بدن به اگزالات به میزان جذب و دفع آن بستگی دارد، که در همه ی افراد این نسبت یکسان نیست.
رژیم غذایی پر پروتئین همراه با افزایش دفع کلسیم، اگزالات و اورات است. در واقع مصرف زیاد پروتئین حیوانی با بار اسیدی آن (۱ میلی اکی والان هیدرژن در هر گرم پروتئین ) سبب افزایش دفع کلسیم می شود. لذا برخی محققان، رژیم های غذایی گیاهی را به افراد مستعد ابتلا به سنگ های کلیه توصیه می کنند.
افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.
اين درد معمولا” شب ها شروع می شود و فرد را از خواب بيدار می کند. در واقع درد سنگ کليه شديد و غيرقابل تحمل است. خانم هايی که تجربه زايمان را داشته اند و بيمار سنگ کليه هم هستند، می گويند، درد زايمان قابل مقايسه با درد سنگ کليه نيست. واقعا” اين بيماران هنگام درد خيلی زجر می کشند. يکی ديگر از علائم سنگ، تغيير رنگ ادرار به صورت خونی يا رنگ چای شدن است. بعضی از بيماران سنگ کليه، با علامت عفونت مراجعه می کنند. در اين موارد، سنگ کليه جزو اورژانس های پزشکی است و بايد فورا” به آن رسيدگی شود.
سنگ کلیه در زنان ، مردان و کودکان
سنگ های کلیوی در مردان شایع تر از زنان است به طوری که خطر بروز این بیماری در دهه 40 زندگی در مردان شدت یافته و تا هفتاد سالگی ادامه می یابد. مردان سفیدپوست بیش از سایر نژادها در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند. اما از سوی دیگر، احتمال بروز این بیماری در زنان، در دهه 50 زندگی بیشتر است. سنگ کلیه در زنان جوان تر بیشتر طی مراحل انتهایی بارداری رخ می دهد. به دلیل مصرف بالای کلسیم در زنان باردار، کلیه، کار دفع این ماده را همانند قبل انجام نداده و احتمال ایجاد سنگ در کلیه ها افزایش می یابد ولی این حالت در دوران بارداری بندرت ایجاد شده و از هر 1500 بارداری، فقط یک مورد دچار سنگ کلیه می شود.
درمان سنگهای کلیه
کرفس غذای با ارزشی برای بیمارانی است که مستعد تشکیل سنگ کلیه یا کیسه صفرا هستند. مصرف مداوم آن از تشکیل سنگ پیشگیری میکند.
محققین همچنین موفقیتهایی را در اثزات درمانی ویتامین B6 یا پیریدوکسین در درمان سنگهای کلیه نشان دادند و استفاده از این ماده به دنبال درمان ذکرشده باعث درمان دایمی بیمار می شود.
بیماران باید یک رژیم کم پروتئین دریافت کنند، محدودیت پرونئین 1 گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می باشد. بیماران محدودیتی در استفاده از مایعات ندارند و باید روزانه سه لیتر یا بیشتر مایعت بنوشند و مصرف این مقدار برای جلوگیری از تشکیل ادرار غلیظ که سطح ته نشین نمک بالایی دارد ضروری و حیاتی است.
استفاده از کمپرس گرم در پشت ( ناحیه کلیه) به تسکین درد کمک خواهد کرد .
عمده مبتلایان به سنگهای کلیه را میتوان با یک رژیم غذایی مناسب با موفقیت درمان کرد. این دستورات تغذیه ای از بازگشت مجدد علائم جلوگیری می کنند. تنها تعداد کمی از موارد نیاز به جراحی دارند.
بیماران باید از مصرف غذاهایی که باعث تحریک کلیه ها می شود بپرهیزند تا حالت اسیدی یا قلیایی ادرار کنترل شود و جذب مایعات بصورت کافی صورت بگیرد و از غلیظ شدن ادرار پیشگیری شود.
غذاهای محرک کلیه ها شامل این مواد هستند : مشروبات الکلی ، ادویه جات ، ترشیجات سرکه ، بعضی از سبزیجات خاص مثل خیار ، تربچه ، گوجه فرنگی ، اسفناج ، ریواس ، شاهی و انواعی که دارای بوی زیاد هستند مثل مارچوبه ، پیاز ، باقلا ، کلم و گل کلم ، گوشت و آبگوشت ها و نوشیدنی هایی که دارای گاز دی اکسید کربن هستند.
در سنگهای فسفات کلسیمی ، ترشح زیاد هورمون پاراتیروئید باعث از دست رفتن کلسیم استخوانها می شود و در نتیجه سطح کلسیم در خون بالا می رود که این کلسیم اضافی از طریق ادرار دفع می شود. جذب بالا و غیر طبیعی شیر ، موادقلیایی یا ویتامین D نیز می تواند باعث تشکیل سنگهای فسفات کلسیمی شود.
برای کنترل تشکیل سنگهای فسفات کلیبمی ، باید میزان کلسیم و فسفر رژیم غذایی بطور متعادلی کاهش یابد. جذب کلسیم و فسفات باید به کمترین حد ممکن برسد. در حدی که فقط برای حفظ کفایت تغذیه ایی مورد استفاده قرار بگیرد.
سطح نگهدارنده کلسیم 680 میلی گرم است و سطح نگهدارنده فسفات 1000 میلی گرم است. در این رژیم غذایی شیر منبع اصلی کلسیم است و کشک ، پنیر ، عدس و بادام زمینی به عنوان منابع اصلی فسفات هستند. غذاها نباید شامل مواد غذایی زبر باشند : آرد گندم ، نخود ، نخودفرنگی ، لوبیا سویا ، اسفناج ، شلغم ، هویج ، بادام ، و نارگیل.
زمانیکه سنگهای کلیه ترکیبی از کلسبم ، فسفات و کربنات منیزیم هستند رژیم غذایی باید طوری تنظیم شودکه ادرار اسیدی شود. در این رژیم غذایی باید روزانه نیم لیتر شیر ، دو عدد از میوه ها و دو نوع از سبزیجاتی (بمیزان 200 گرم) که ذکر خواهد شد را مصرف کند. سبزیجات مورد استفاده شامل : مارچوبه ، نخود سبز تازه ، کدوی سبز، ، کدو تنبل ، شلغم ، گل کلم ، کلم و گوجه فرنگی می باشند . میوه جات مورد استفاده شامل : هندوانه ، هلو ، گلابی ، آناناس و عنبه.
از طرف دیگر در بیمارانیکه سنگهای اگزالات و اسید اوریکی تشکیل شده، ادرار باید قلیایی نگه داشته شود ، در این رژیم میوه جات و سبزی ها آزادانه مورد استفاده قرار میگیرند و غذاهایی که باعث تولید اسید میشوند باید در کمترین میزان مورد استفاده قرار بگیرند.
زمانیکه سنگها دارای اگزالات هستند ، باید از مصرف غذاهایی که محتوی اسید اگزالیک بالایی هستند اجتناب کرد. این غذاها شامل بادام ، چغندر ، بادنجان ، گیلاس ، نان قهوه ای، کلم ، شکلات ، لوبیا سبز ، سیب زمینی، تربچه ، اسفناج و لوبیا سویا می باشند .
سنگهای اوریکی در بیمارانی ایجاد میشود که سطح اسید اوریک در خونسان بالا رفته و میزان اسید اوریک ادرارشان افزایس یافته است . از آنجاییکه اسید اوریک آخرین محصول متبولیسم اسید آمینه پورین است ، غذاهایی که محتوی پورین بالایی هستند مثل نان شیرین ، جگر ، و قلوه نباید مصرف شود.
باقلای کلیه، همچنین بنام لوبیای سبز یا باقلای معمولی نیز معروف است، این ماده غذایی بعنوان یکی از موثزترین درمانهای مشکلات کلیه از جمله سنگهای کلیه می باشد. از این ماده برای درمان بیماران کلیه استفاده شده و روش تهیه آن را بدین صورت است لوبیاها را از غلاف خارج کرده، غافها را تکه تکه کنید و حدود 60 گرم از این غلافها را در 4 لیتر آب داغ بریزید و بمدت 4 ساعت به آهستگی بجوشانید.سپس این مایع را از پارچه ای با سوراخهای ریز عبور دهید و سپس اجازه دهید بمدت 8 ساعت مسکوت بماند تا کاملا سرد شود.بعد مجددا مایع از پارچه ای با منفذ ریز عبور دهید ، توجه کنید که این کار را باید خیلی آهسته انجام دهید .
باید بمدت 1 روز هر 2 ساعت 1 لیوان از این مایع را به بیمار بدهید و بعد از آن چندین نوبت در فته از این مایع استفاده کند. نکته اینکه : این مایع تهیه شده فقط تا 24 ساعت قابل استفاده است و بعد از 24 ساعت فاکتورهای درمانی در آن ناپدید می شوند و هر روز باید تازه تهیه شود.
ریحان اثر تقویت کننده ای برروی کلیه دارد. بیماران سنگ کلیه ای باید بمدت 6 ماه آب ریحان و عسل مصرف کنند
منبع : متخصص سنگ کلیه، کتاب سنگ کلیه
