در پاسخ باید گفت بروز عفونتهای ادراری، به سن و جنس افراد بستگی دارد. اگر بخواهیم از دیدگاه جنسی موضوع را بررسی کنیم باید بگویم عفونت ادراری در زنان شایع‌تر از مردان است، زیرا مجرای ادراری در زنان کوتاه‌تر بوده و باکتری راحت‌تر وارد پیشابراه می‌شود. این باکتریها اغلب از ناحیه دستگاه گوارش یعنی مقعد به دستگاه ادراری تحتانی ورود پیدا می‌کنند.
همچنین میزان شیوع در زنان متاهل بیش از زنان مجرد است، چون با ازدواج، فلور نرمال واژن زن تغییر کرده (واژن فاصله اندکی با پیشابراه دارد) و این نیز عاملی برای بروز عفونت در زنان است. اما اگر بخواهیم از نظر سنی بررسی کنیم، در صورتی که در کودک پسری یک بار عفونت ادراری دیده شود این علامت برای ما هشداردهنده خواهد بود، زیرا می‌تواند به دلیل نقص مادرزادی در مجرای ادراری او باشد.
اما در کودکان دختر که دچار دو یا چند بار عفونت شوند، گرچه پیگیری ضروری است و علت دقیق آن باید مشخص شود، ولی عفونت ادراری آنها به اندازه عفونت ادراری در کودکان پسر اهمیت ندارد. مورد بعدی شیوع عفونت ادراری در مردان میانسال است. غده پروستات در همه مردان به طور فیزیولوژیک شروع به رشد می‌کند و حجیم‌تر می‌شود. این افزایش حجم، اجازه تخلیه کامل مثانه را نمی‌دهد. ادرار احتباس یافته و محیط غیراستریل احتمال عفونت ادراری را بالا می‌برد. بنابراین در مردان میانسال نیز عفونت ادراری شیوع بیشتری دارد.
کلیه‌ها، میزنای و مثانه، دستگاه ادراری را تشکیل می‌دهند. محیط دستگاه ادراری باید استریل و فاقد باکتری باشد و وقتی باکتری وارد این محیط می‌شود علائمی در بدن فرد بیمار به وجود می‌آورد که ممکن است ابتدا مشکل چندانی پدید نیاورند، ولی با ازدیاد عامل بیماری زا بتدریج زندگی بیمار دچار اختلال می‌شود و بیمار از حضور در جمع و فعالیت روزانه خود باز خواهد ماند.
البته با پیشرفت عفونت ادراری، عوارضی جدی نیز دیده می‌شود که خطرناک است. نشانه‌های عفونت ادراری کدام است و چگونه عوامل بیماریزا وارد مثانه می‌شود و مهم‌تر این‌که چه کنیم به این بیماری مبتلا نشویم؟
عفونت ادراری بر اثر ورود باکتری به محیط مثانه رخ می‌دهد. این باکتریها با ورود به مجرای ادراری و مثانه، به جداره آن حمله می‌کنند و باعث قرمزی، التهاب و واکنش در دستگاه ادراری تحتانی می‌شوند. اولین واکنش التهابی، تکرر ادرار و سوزش است.
البته در دستگاه ادراری بعضی بیماران باکتری وجود دارد، ولی اصلا علائم واضحی ندارند و به طور اتفاقی و در آزمایش‌های کلینیکی شاهد بالا رفتن باکتری در اوره هستیم، اما علائم به تکرر ادرار و سوزش ختم نمی‌شود، بلکه با رشد سریع باکتریها، درد زیر شکم یا پهلوها، دفع قطره‌قطره ادرار، احساس پر بودن مثانه، بوی بد ادرار، خون در مثانه یا تیره‌شدن رنگ ادرار نیز به دیگر نشانه‌ها اضافه خواهد شد.
پیشگیری از عفونت ادراري
در استفاده از ديافراگم تجديد نظر كنيد. ثابت شده است كه ديافراگم، عامل اصلى كمك كننده در افرادى است كه دچار عفونت هاى مكرر و مزمن مثانه مى شوند. احتمالا دو مكانيسم در ايجاد اين حالت، دخالت دارند: باكترى ها روى ديافراگم كه در عمق واژن قرار دارد، جمع مى شوند و همچنين ديافراگم مانع تخليه كامل مثانه مى باشد.
از نوار بهداشتى به جاى تامپون استفاده كنيد. هيچ كس نمى داند كه چرا بعضى از زنان به عفونت هاى مكرر، دچار مى شوند؛ اما مسايل مربوط به واژن مانند ميزان فعاليت جنسى، كاربرد ديافراگم و استفاده از تامپون )پنبه اى كه داخل واژن مى گذارند( در ايجاد آن، نقش دارند.
بهداشت كافى را تمرين كنيد. منظور از رعايت بهداشت كافى پوشيدن لباس هاى زير پنبه اى است كه شما را خشك نگه مى دارد؛ پرهيز از پوشيدن شلوارهاى تنگ كه تهويه را مشكل مى كند و در يك كلام، تميز نگه داشتن است.
اگر نمى توانيد حمام برويد تا باكترى ها را از ناحيه پرى نئال )بين واژن و مخرج( تميز كنيد، به طور حتم، در معرض خطر عفونت مجدد قرار خواهيد گرفت. اما افراط هم مى تواند به اندازه ى تفريط زيان آور باشد. شستشو مى تواند به طور ثابت، باكترى ها را وارد واژن و باكترى هاى غير عفونى را با باكترى هاى عفونت زاى E.COLI )اى كولاى( جايگزين كند و باعث عفونت هاى مجارى ادرارى شبيه UTI شود. مصرف صابون هاى ضد باكتريال قوى مى تواند همين كار را بكند. يعنى تغيير فلور نرمال واژن )يعنى باكتريهايى كه بدون خطر در واژن حضور دارند( كافى است تا فرد به عفونت حساسيت پيدا كند.
نكته: تميز باشيد، ولى وسواس به خرج ندهيد.
پیش گیری از عفونت ادراری با آب
– روزانه مقدار زیادی آب بنوشید (8-6لیوان)
– مصرف ویتامینC باعث افزایش اسیدیته ادرار می گردد و در نتیجه محیط را برای رشد باکتریها نامناسب می سازد.
– هر زمان که احساس می کنید نیاز به دفع ادرار دارید از دستشویی رفتن امتناع نکنید و هر بار مثانه را کاملاً خالی کنید.
– پیش از مقاربت جنسی و بعد از آن ادرار نمایئد و دستگاه تناسلی را با آب و صابون ملایم بشوئید.
– بعد از اجابت مزاج موضع را از جلو به عقب تمیز کنید تا از ورود باکتری های مدفوع به مجاری ادرا ر جلوگیری شود .
– از لباس زیر نخی و مناسب ( تنگ نباشد) استفاده کنید تا جریان هوا نا حیه را خشک نگه دارد .
– خانمهایی که بطور مکرر دچار عفونتهای ادراری می شوند بهتر است روشهای جلوگیری از بارداری مانند دیافراگرام را بکار نبرند و ترجیحاً از کاندوم استفاده کنند.
– خانمهایی که مستعد عفونتهای ادراری هستند از دوش حمام بجای وان استفاده نمایند.
– از فراورده های بهداشتی مخصوص دستگاه تناسلی (اسپری یا پودر) و صابون های قوی که باعث تحریک دستگاه تناسلی می گردند خودداری نمایند.
– وجود هر گونه مورد غیر طبیعی درساختمان مجاری ادرار که منجر به انسداد جریان ادرار گردد.
– مردانی که پروستات بزرگی دارند.
– استفاده از سوند
– ابتلا به دیابت و سایر بیماریهایی که باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن می شوند.
حمام آب داغ باعث تسكين درد در بسيارى از اين زنان مى شود و احتمالا اين اثر به علت كاهش التهاب مى باشد.
آسپيرين با ايبوپروفن، مصرف كنيد.
اين دو دارو، ضد التهاب هستند و هر چه التهاب كمتر شود، درد نيز كمتر مى شود.
از ويتامين C استفاده كنيد.
بعضى از پزشكان اعتقاد دارند كه مصرف روزانه هزار ميلى گرم ويتامين C، براى اسيدى كردن ادرار، كافى است تا باعث اختلال در رشد باكترى شود.
احتياط: بعضى از آنتى بيوتيك هايى كه براى عفونت مثانه تجويز مى شوند، در ادرار اسيدى به خوبى اثر نمى كنند. بنابراين اگر ويتامين C مصرف مى كنيد، پزشك خود را در جريان بگذاريد.
از جلو به عقب پاك كنيد.
تميز كردن محل خروج ادرار از جلو به عقب، از عفونت مجدد جلوگيرى مى كند. تميز كردن در جهت عكس، شايع ترين علت عفونت و راه مناسبى براى عفونت هاى مكرر مى باشد.
منبع : متخصص عفونت ادراری تهران
