التهاب در غده پروستات را پروستاتیت میگویند. پروستاتیت انواع مختلفی از التهاب پروستات وجود دارد که هر یک علل و عواقب متفاوتی دارند. دو نوع کمتر شایع این بیماری، پروستاتیت حاد و مزمن باکتریایی با آنتیبیوتیک درمان میشوند.
پروستاتیت حاد که ناشی از باکتریهاست، ممکن است با این علایم بروز کند: احساس بیماری، تب و لرز، درد عضلانی، کمر درد، درد در ناحیه لگنی هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار، ناتوانی در تخلیه ادرار
عفونت پروستات
در این عارضه در ناحیه لگن، پروستات و آلت تناسلی درد حس میشود و ممکن است در هنگام ادرار کردن هم فرد دچار مشکل شود. علایمی از التهاب یا باکتری در فرد وجود ندارد. این عارضه با روشهای مختلف مانند فیزیوتراپی، رواندرمانی، داروهای آنتیهیستامین، داروهای ضداضطراب، داروهای مهارکننده گیرنده آلفای سمپاتیک و غیره مورد درمان قرار گرفته است.
علل پروستاتیت کاملا روشن نیست، نظریههای بسیاری در این مورد وجود ندارد. پروستاتیت باکتریایی ممکن است نتیجه برگشت به عقب ادرار به درون پروستات باشد. این ادرار عفونی ممکن است نتیجه عفونت اخیر مثانه، ناهنجاری مجاری ادراری یا سوند زدن یا وارد کردن وسیلههای دیگر به داخل مجرای ادرار باشد. از آن جایی که علل پروستاتیت چندان روشن نیست علایم انواع مختلف آن ممکن است بسیار مشابه باشد و هم بیمار و هم پزشک را با دردسر زیادی روبهرو کند.
بزرگی پروستات
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) در مردان بالاتر از 40 سال رخ میدهد که در آن پروستات اغلب تا حدی بزرگ میشود که ادرار کردن مشکل میشود. علت هیپرپلازی خوشخیم پروستات دقیقا معلوم نیست، گرچه این عارضه با غذاهای پرچربی، سابقه خانوادگی و هورمونها ارتباط دارد.
به هر حال این عارضه خوش خیم است و سرطانی نمیشود. علایم این بیماری شامل تکرر ادرار(نیاز مکرر به رفتن به توالت) یا دیر شروع شدن جریان ادرار است.
اگر پروستات بیش از حد بزرگ شود، ممکن است پیشابراه را ببندد و مانع جریان ادرار شود. بزرگی خوشخیم پروستات را میتوان با روشهای دارویی، انجام جراحیهایی با کمترین برش و در موارد شدید با جراحی برای برداشتن پروستات درمان کرد.
برای اینکه از یک آزمایش بتوان برای بیماریابی گسترده یا غربالگری استفاده کرد، این آزمایش باید:
1-حساسیت بالا داشته باشد، یعنی درصد بالایی از موارد بیماری را بتواند کشف کند و موارد معدودی بیماری را نتواند پیدا کند.
مهمتر از همه این آزمایش باید بتواند به درمانی منجر شود که کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد یا طول عمر او را افزایش دهد. به عبارت دیگر سودمندی این آزمایش باید بیشتر از ضررش باشد.
در حال حاضر روشهای آزمایشگاهی برای آزمایش PSA قابل اعتماد و قابلتکرار هستند. برای انجام این آزمایش تنها یک نمونه خون لازم است، بنابراین این آزمایش بیخطر است.این خصوصیات به همراه این عقیده کلی که تشخیص زودرس بیماری به درمان آن کمک میکند، باعث شده است، استفاده از آزمایش PSA برای بیماریابی سرطان پروستات این همه پرطرفدار شود اما در مورد حساسیت و اختصاصیت، این آزمایش به طور نسبی پایین است و هزینه کم و بیخطر بودن آزمایش در مورد قدم بعدی درمانی صدق نمیکند.
چرا که این در مرحله باید نمونهبرداری بافتی از پروستات انجام داد که عملی تهاجمی و گرانقیمت است و همچنین در مراحل بعدی باید به درمانهایی پرداخت که ممکن است سودمندیشان بیش از ضررشان باشد. این وضعیت به دلیل محدودیتهای خود آزمایش PSA و سیر غیرمعمول سرطان پروستات است.
رژیم غذایی و سرطان پروستات
رژیم غذایی غنی از فیبر می تواند پیشرفت سرطان پروستات را در افرادی که بیماری آنها در مراحل اولیه سرطان تشخیص داده شده، کنترل کند.
بررسی ها حاکی از این است که میزان شیوع سرطان پروستات در کشورهای آسیایی و جوامع غربی یکسان است، اما در کشورهای غربی پیشرفت این بیماری بیشتر مشاهده می شود. برای بررسی علت این تفاوت مطالعه ای در مرکز سرطان دانشگاه کلرادو انجام شد و نتایج آن در ابتدای ژانویه 2013 در مجله پیشگیری از سرطان به چاپ رسید. نتایج نشان داد که علت این تفاوت مربوط به رژیم غذایی سرشار از فیبر است.
برای انجام این تحقیق به رژیم غذایی گروهی از موش های آزمایشگاهی ترکیبی به نام اینوزیتول هگزافسفات (IP6) افزوده شد. IP6 یکی از اجزای عمده و اصلی در رژیم های غذایی غنی از فیبر است. گروه کنترل شامل موش هایی بود که از این ماده استفاده نمی کردند. سپس برای ارزیابی پیشرفت سرطان پروستات از MRI استفاده شد.
در پایان این مطالعه مشاهده شد که حجم تومور به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافته است و این به دلیل اثر ضد آنژیوژنز (ضد رگ زایی) IP6 است.
“آنژیوژنز یا رگ زایی به فرآیند تشکیل عروق خونی جدید از عروق پیشین گفته می شود. این فرآیند نقش مهمی در وقایع فیزیولوژیک مانند رشد و نمو، ترمیم زخم و تولید مثل دارد. علاوه بر این در پیشرفت پدیده های پاتولوژیک و بروز بیماری های مختلف به خصوص رشد و گسترش تومور (متاستاز) نیز حایز اهمیت است. در سال های اخیر مهار رگ زایی و خاصیت ضد آنژیوژنز به عنوان ایده ای نوین در کنترل و درمان بسیاری از اختلالات به ویژه رشد و متاستاز تومور مطرح شده است.” (مترجم)
مطالعه اخیرنشان داد که اجزای فعال موجود در رژیم غذایی سرشار از فیبر از تشکیل عروق خونی جدید در تومورهای پروستات جلوگیری می کنند. تومورها برای تامین انرژی خود نیاز به عروق خونی جدید دارند. بدون وجود انرژی، سرطان پروستات قادر به رشد و گسترش نیست.
IP6 سرعت متابولیسم گلوکز در تومور را کاهش می دهد. مکانیسم احتمالی اثر IP6 بر ضد متابولیسم، ناشی از کاهش پروتئینی به نام GLUT-4 است که در انتقال گلوکز نقش دارد.
محققان از مدت ها پیش به دنبال بررسی تفاوت های ژنتیکی بین جوامع آسیایی و کشورهای غربی بودند تا بتوانند تفاوت موجود در میزان گسترش سرطان پروستات در این دو نوع نژاد را توجیه کنند، اما مطالعه اخیر نشان داد که این تفاوت مربوط به ژنتیک نیست و از رژیم غذایی ناشی می شود. در رژیم غذایی آسیایی به دلیل مصرف زیاد فیبر، میزان دریافت IP6 بالاست اما در رژیم غذایی کشورهای غربی این ماده معمولا یافت نمی شود.
حبوبات، میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار منابع غذایی فیبر هستند.
منبع: متخصص ارولوژی تهران