علل‌ گلومرولونفریت چیست

 

[sbu_post_image]

گلومرونفریت

گلومرونفریت بیماری های گلومرولی کلیه به دو گروه گلومرونفریت-GN)golomeruloneghritisو گلومرولواسکلوروز(golomerulosclerosis)تقسیم می شوند.** گلومرواسکلروز عبارت است از ایجاد بافت جوشگاهی(اِسکار) یا  سخت شدگی رگ های کوچک داخل کلیه و این بیماری هم مانند گلومرونفریت ممکن است موجب مرحله انتهایی بیماری کلیه(end-stage renal disease-ESRD ) شود.

 گلومرولونفریت ممکن است حاد باشد و به صورت حمله ی ناگهانی التهاب کلیه بروز کند یا به  شکل مزمن و تدریجی تظاهر نماید. در گلومرولونفریت، گلومرول های کلیه دچار التهاب  می شوند و در نتیجه کلیه نمی تواند مواد زاید وآب اضافی بدن رادفع کند و گلبول ها و پروتئین ها از طریق گلومرول ها به داخل ادرار  نشت می کنند.* بیماریهای گلومرولی ممکن است بخشی از یک بیماری سیستمیک، مانند لوپوس یا دیابت  باشند و یا به  صورت اولیه( بدون وجود بیماری سیستمیک زمینه ای) بروز نمایند.

(به انگلیسی: Glomerulonephritis)‏ نوعی بیماری کلیوی(معمولا هردو کلیه باهم) است که مشخصهٔ آن التهاب گلومرولها، یا رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها می‌باشد. این حالت ممکن است همراه یا بدون هماچوری(وجود خون در ادرار) و پروتئینوری(وجود پروتئین در ادرار) بوده و یا به عنوان یک سندرم نفروتیک، سندرم نفریتیک، نارسایی حاد یا مزمن کلیوی عارض گردد. تشخیص الگوی گلومرونفریت(GN) مهم است، زیرا نتایج و درمان در انواع مختلف دارای تفاوت خواهدبود. علل اولیه آنهایی هستند که به خود کلیه مربوط هستند، در حالی که علل ثانویه با برخی عفونت‌ها (باکتریایی، ویروسی یا انگلی پاتوژن)، مواد مخدر، اختلالات سیستمیک یا دیابت در ارتباط است.

علل‌ بیماری گلومرولونفریت

لومرولونفریت‌ حاد به‌ دنبال‌ یك‌ عفونت‌ استرپتوككی‌ رخ‌ می‌دهد. شایع‌ترین‌ مكان‌های‌ عفونت‌ عبارتند از گلو و پوست‌. علایم‌ كلیوی‌ معمولاً 3-2 هفته‌ بعد از عفونت‌ استرپتوككی‌ رخ‌ می‌دهند. گلومرولونفریت‌ مزمن‌ نادر است‌ و امكان‌ دارد دلایلی‌ غیر از گلومرولونفریت‌ حاد داشته‌ باشد. سایر علل‌ شناخته‌ شده‌ عبارتند از لوپوس‌، عفونت‌های‌ ویروسی‌، آندوكاردیت‌ باكتریایی‌. گاهی‌ علت‌ آن‌ ناشناخته‌ است‌.

علل گلومرولونفریت عبارتند از:عفونا استرپتوکوکی حلق(آنژین چرکی) یا  به ندرت عفونت استرپتوکوکی پوست(زردزخم)، آندوکاردیت باکتریایی(التهاب بافت های دریچه های قلب  در اثر انتشار عفونت از طریق خون)، عفونت های ویروسی مانندHIV/ ایدز، هپاتیتB و هپاتیتC )، بیماری های سیستم ایمنی بدن (مثل لوپوس، سندرم گودپاسچِر، نفروپاتیIgA )، التهاب عروقی (مانند پُلی آرتریت و گرانولوماتوز و گِنِر)، بیماری  های ایجادکننده بافت جوشگاهی(اِسکار) در گلومرول ها( مثل فشارخون بالا، دیابت و گلومرولواسکلروز).

گاهی گلومرولونفریت مزمن پس از گلومرولونفریت حاد ایجاد می شود، ولی در بعضی موارد بدون وجود سابقه ی قبلی، گلومرونفریت به شکل نارسایی مزمن کلیه تظاهر می یابد. به ندرت گلومرولونفریت مزمن در بعضی افراد فامیل دیده می شود. که علت آن نامشخص است.

علایم گلومرونفریت

علایم و نشانه های گلومرونفریت عبارتند از: ادرار خونی (هماچوری؛ hematuria) که در آن ادرار به رنگ کولا یا چای در می آید؛ کف کردن ادرار به دلیل وجود پروتئین در آن (پروتئینوری؛ proteinuria)، بالا بودن فشار خون، احتباس مایع در بدن به شکل خیز (تورم یا اِدِم؛edema) به ویژه در صورت، دست ها، پاها و شکم تظاهر می یابد؛ خستگی ناشی از کم خونی یا نارسایی کلیه؛ کاهش حجم و دفعات ادرار، تنگی نفس، بی اشتهایی. تشخیص گلومرولونفریت با اندازه گیری کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN) و اندازه گیری مقدار پروتئین خون (که با کاهش همراه است)، رادیوگرافی کلیه (IVP)، سونوگرافی یا سی تی اسکن کلیه صورت می گیرد و معمولاً برای رسیدن به تشخیص قطعی باید از بیوپسی کلیه استفاده شود.

 علایم‌ شایع‌ گلومرولونفریت

گلومرلونفریت‌ خفیف‌ هیچ‌ علامتی‌ ایجاد نمی‌كند و تشخیص‌ آن‌ تنها با آزمایش‌ ادرار میسر می‌شود. گلومرولونفریت‌ شدید علایم‌ زیر را ایجاد می‌كند:

۱. ادرار تیره‌ یا كمی‌ قرمز

۲. احساس‌ كسالت‌

۳. خواب‌آلودگی‌

۴. تهوع‌ یا استفراغ‌

۵. سردرد

۶. گاهی‌ تب‌

۷. بی‌اشتهایی‌

۸. كاهش‌ ادرار

۹. تنگی‌ نفس‌

۱۰. بالارفتن‌ فشار خون‌

۱۱. وجود پروتئین‌ در ادرار

۱۲. اختلال‌ بینایی‌ (به‌ علت‌ بالا بودن‌ فشار خون‌)

۱۳. جمع‌شدن‌ مایع‌ در بدن‌، خصوصاً پف‌ كردن‌ چشم‌ها و ورم‌ مچ‌ پا

عوارض گلومرولونفریت

عوارض گلومرولونفریت عبارتند از: نارسایی حاد کلیه، نارسایی مزمن کلیه، افزایش فشار خون، سندرم نفروتیک. درمان گلومرولونفریت به حاد یا مزمن بودن آن، علت زمینه ای بیماری و نوع و شدت علایم بستگی دارد. بعضی از انواع گلومرولونفریت حاد به ویژه در صورتی که به دنبال عفونت استرپتوکوکی ایجاد شده باشند اغلب خود به خود و بدون نیاز به درمان، طی مدت 6 تا 8 هفته برطرف می شوند. برای کنترل افزایش فشار خون، استفاده از داروهای مُدر، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEI)، داروهای مسدود کننده ی کانال کلسیم و داروهای مسدود کننده ی بتا توصیه می شود. در مواردی که در اثر عفونت استرپتوکوکی یا باکتریایی، لوپوس یا التهاب عروقی (واسکولیت)، نفروپاتی IgA، و سندرم گودپاسپر ایجاد شده اند می توان با درمان آنها، گلومرونفریت را درمان نمود. در صورت بروز نارسایی حاد کلیه، دیالیز موقت موجب حذف مایع اضافی بدن و کنترل فشار خون می شود. در نارسایی مزمن کلیه باید از دیالیز دایمی یا پیوند کلیه استفاده نمود.

نکته: محدود کردن مقدار نمک طعام مصرفی، پروتئین و پتاسیم، و در صورت ابتلا به دیابت، کنترل وزن و کنترل فشار خون و مقدار قند خون، موجب آهسته شدن سرعت آسیب کلیوی در گلومرولونفریت می شود.

دیالیز صفاقی

دیالیز صفاقی یکی از شیوه‌های درمان جایگزینی کلیه‌است که تقریباً از دو دهه پیش رواج فزاینده‌ای یافته‌است که اساسا به دلیل سهولت و مناسب بودن و قیمت پایین آن است. در دیالیز صفاقی، انتقال آب و مواد حل شونده از خلال غشا که دو کمپارتمان حاوی مایع را از هم جدا می‌کند، انجام می‌شود. این دو کمپارتمان عبارت‌اند از: خون موجود در کاپیلرهای صفاقی که در نارسایی کلیه حاوی مقادیر بیشتری اوره، کراتینین، پتاسیم و… است و محلول دیالیز در حفره صفاقی که بطور معمول حاوی سدیم، کلر استات و لاکتات است که با غلظت بالای گلوکز هیپراسمولار شده‌است. غشای صفاق به عنوان یک صافی عمل می‌کند، واقعا یک غشا هتروژن، نیمه تراوا و حاوی سوراخها در اندازه‌های مختلف است که آناتومی و فیزیولوژی پیچیده‌ای دارد.

جریانهای انتقالی در انجام جایگزینی انتشار: مواد حل شونده اورمیک و پتاسیم بر اساس شیب غلظت از مویرگهای خون صفاق به محلول دیالیز صفاقی منتشر می‌شوند در حالیکه گلوکز، لاکتات در مقیاس کمتر، کلسیم در مسیری معکوس از محلول دیالیز وارد خون می‌شوند.

اولترا فیلتراسیون: بطور هم‌زمان هیپراسمولار بودن نسبی محلول دیالیز صفاقی موجب اولترافیلتراسیون آب و همراه آن مواد حل شونده در آب از غشا می‌شود.

جذب: بطور هم‌زمان، یک جذب ثابت آب و مواد حل شونده از حفره صفاقی بطور مستقیم و غیر مستقیم به سیستم لنفاتیک وجود دارد.

درمان نارسایی کلیه توسط دیالیز صفاقی

اکثر بیماران مبتلا به نارسایی کلیه می توانند با دیالیز صفاقی درمان شوند. موارد منع پزشکی خاص مانند سابقه جراحی بزرگ شکمی می تواند انجام دیالیز صفاقی را مشکل نماید.

تاثیر دیالیز صفاقی بر زندگی شما

اکثر افراد از قابلیت انعطاف و استقلال که با دیالیز صفاقی دارند، لذت می برند. افراد تحت دیالیز صفاقی میتوانند زندگی طبیعی داشته باشند. تطبیق برنامه درمانی با کار ،مدرسه یا برنامه سفر آسان است زیرا شما شما مسئول درمان خویش هستید.

درمان کلیه با همودیالیز

چون در همودیالیز ، ما با خون بیمار سر و کار داریم و در هر بار دیالیز ممکن است خون بیمارهایی ریخته شود یا در زمان برگشت خون از دستگاه به بدن لخته شود و آن مقدار از خون لخته شده را باید دور ریخت . این ها همه می توانند عامل ایجاد آنمی در بیمار دیالیزی شوند .

امکان انتقال بیماری ها در افرادی که در یک محیط دیالیز می کنند بالاست . اکثر این بیماری ها منتقله از خون هستند . مثل هپاتیت ها (C , B) . به طوری ویروس عامل هپاتیت B را می توان تا یک هفته در سطوح پیدا کرد و چقدر باید خدمه توجیح شده باشند که اگر یک قطره خون روی زمین افتاد ، خوب محل را با مواد ضدعفونی تمیز کنند و یا سطح خود دستگاه دیالیز را چقدر باید خوب تمیز کرد .

هر مریضی که می خواهد دیالیز شود باید از نظر HIV , HCV , HBV Ag بررسی شود . به طوری که بیمار HBV مثبت باید در اتاق ایزوله دیالیز شود و دستگاه ها دیالیز این بیماران باید جدا باشد . اما در مورد هپاتیت HIV , C ، لازم نیست بیمار را از بقیه مریض ها جدا کرد و اتاق ایزوله داشته باشند .

یکی دیگر از عوامل کاهش فشارخون مریض دیالیزی این است که در حین دیالیز و بلافاصله بعد از مواد خوراکی می خورند . خوردن زیر دیالیز ممنوع است زیرا می تواند شانس انتقال بعضی عفونت ها را افزایش دهد . خوردن بیمار زیر دیالیز ، با ضربان قلب پایین و هایپوتروفی قلب و کاهش بازده آن و هم چنین آنمی در فرد ، باعث می شود همان میزان خون کم فرد نیز ،‌جذب دستگاه گوارش شود و بیمار دچار هایپوتنشن شدید شود .

منبع: درمان بیماری کلیه