علل عفونت مثانه
مثانه میتواند به وسیله باکتریها، ویروسها، قارچها و یا انگلها عفونی شود زمانی که فرد به خاطر درمان بیماریهای دیگر از سوند استفاده کند، ممکن است دچار عفونت ادراری شود. در واقع یکی از شایعترین راههای ابتلا به عفونت مثانه آن است که میکروارگانیسمها از از بیرون بدن وارد پیشابراه شود. این عفونت در زنان بسیار شایع است زیرا مدخل پیشابراخه با مخرج فاصله کمی دارد و عفونت به سادگی از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال مییابد. همچنین به علت این که در زنان طول پیشابراه کوتاهتر است، عفونت به سادگی این مسافت کم را تا مثانه طی میکند. از سویی دیگر، عفونتها میتوانند از طریق جریان خون از نقطهای به نقطه دیگر رفته و بدین ترتیب مثانه را نیز درگیر کند. عفونتهای کلیه میتواند پخش شود و مثانه را نیز مبتلا کند.
در مردان،عفونت باکتریال حاد پروستاتمیتواند علت عفونت مثانه به حساب آید. غده پروستاتدرست زیر مثانه واقع شده. عفونت میتواند در طول پیشابراه به راه خود ادامه دهد. ویروسهای همچون هرپس (Herpes) که ممکن است دستگاه تناسلی را درگیر کند نیز میتواند در مثانه پخش، و باعث ایجاد عفونت مثانه گردد. در بیماریهایی مثل دیابت، لوپوس، یا در صورت شیمی درمانی، به دلیل مختل شدن عملکرد سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به عفونتهای قارچی مانند کاندیدا در مثانه بیشتر میشود. اگر به هنگام ادرار کردن، مثانه بطور کامل تخلیه نشود. احتمال عفونت مثانه بالا میرود. این زمانی رخ میدهد که علت مثانه ضعیف میشوند و یا اعصاب مثانه عملکرد صحیح خود را از دست میدهند.
در مردانی که پروستات آنها بزرگ شده است، احتمال تخلیه نشدن کامل ادرار وجود دارد. در بیماریهای زمینه ای مثل دیابت و MS احتمال آسیب عصبی به عصبهای مثانه بیشتر است. ممکن است آسیب وارد شده به عصبهای مثانه بیشتر است. ممکن است آسیب وارد شده به عصبهای مثانه در طی جراحی به وجود آمده باشد. باد توجه داشت که عفونت ناشی از اشرشیاکولی (E.Coli) در عفونت مثانه شایعتر است. التهاب مثانه یا سیستیت (Cystitis) حتی میتواند در مواردی که عفونتی در کار نباشد، به وجود بیاید. مثلا اگر فرد در معرض اشعه بوده باشد (مثل رادیوتراپی) و یا آلرژی شدید داشته باشد ممکن است دچار التهاب مثانه شود.
درمان سيستيت حاد مثانه
اين بيماران را مي توان با يکي از راهکارهاي زير درمان کرد:
-درمان پيشگيري که در اصطلاح پزشکي به آن «پروفيلاکسي»مي گويند؛ يعني بيمار به طور مداوم و هر روز مقدار کمي دارو بخورد تا عفونت دوباره عود نکند.
-بيمار پس از هر بار رابطه جنسي دارو بخورد.
-هر بار که بيمار دوباره علائم را پيدا کرد، خودش درمان را شروع کند.
عوارض عفونت مثانه
ناکافی بودن درمان میتواند موجب عفونت مزمن مجاری ادراری شود، و نهایتاً به نارسایی کلیه بیانجامد.
ادرار سبز یا آبی
میتواند در نتیجه غذا و دارو باشد. مثلا مارچوبه رنگ ادرار را مایل به سبز میکند و بوی مخصوصی به ادرار میدهد که کاملا قابلتشخیص است. داروهایی که میتوانند رنگ ادرار را آبی تا سبز کنند، آمی تریپتیلین، ایندومتاسین، سایمتدین و داروهای ضدتهوع و چند مولتیویتامین هستند. در برخی داروها رنگی مورداستفاده قرار میگیرد که علاوه بر آبیکردن رنگ ادرار باعث درد در هنگام دفع ادرار نیز میشوند. برخی بیماریهای ارثی نادر مثل هیپوکلسمی، رنگ ادرار را آبی میکنند. این بیماری ارثی گاهی به نام «نشانگان پوشک آبی» نیز نامیده میشود که به دلیل رنگ آبی ادرار کودکان مبتلاست.
قهوهای تیره یا ادرار به رنگ چای
خوردن مقدار زیاد موادغذایی مثل باقلا، ریواس و آلو ادرار را قهوهای تیره میکند. داروها و برخی موادمخدر نیز رنگ ادرار را به قهوهای تیره تغییر میدهند. از داروها میتوان به کلروکلین و آنتیبیوتیکهای مترونیدازول و نیترونورانتونین که در عفونتهای ادراری تجویز میشوند، اشاره کرد. مسهلهای حاوی برگ سنا و کاسکارا و شلکننده عضلانی متوکاربامول ادرار را قهوهای تیره میکنند. برخی بیماریها به خصوص ناراحتیهای کبدی مثل هپاتیت و سیروز و بیماری ارثی نادر به اسمtyrosinemiaکه التهاب گلرومرولهای کلیوی است، با توانایی کلیه در جذب مایع و مواد زائد تداخل میکند.
ادرار تیره و کدر
عفونتهای دستگاه ادراری و سنگ کلیه میتوانند شکل ظاهری ادرار را کدر و تیره کنند.
درمان عفونتهای ادراری
درمان عفونتهای ادراری به صورت دارویی است. بیشتر مواقع با یک دوره کوتاه درمانی مشکل بیمار برطرف میشود. ولی در موارد عودکننده که دلیل مشخصی هم برای عود پیدا نمیکنیم، به درمان آنتیبیوتیک طولانیمدت نیاز است. گاه لازم میشود تا یک ماه،شش ماه یا حتی دو سال درمان ادامه یابد. حتی گاهی نیز درمان آنتیبیوتیک آنقدر ادامه مییابد که بیماری به درمان مقاوم میشود. در این حالت لازم است داروها تغییر کند.
عفونتهای ادراری به درمان نیاز دارد، ولی هر بیمار باید مواردی را رعایت کند؛ یعنی مصرف مایعات روزانه را بالا ببرد. بهتر است این مقدار شش تا هشت لیوان باشد. عصاره زغال اخته مانع پیوستن باکتریها به دیواره مثانه میشود و اگر به طور مکرر مصرف شود، احتمال عود را کاهش خواهد داد.
البته این عصارهها به صورت قرصهای خوراکی در داروخانهها وجود دارند. بسیاری از بیماران برای رهایی از عود مکرر ممکن است با مواد ضدعفونیکننده مجاری را شستوشو دهند که این کار به هیچ وجه توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث تحریک بشود. بنابراین توصیه میکنیم همه کسانی که مبتلا به هر نوع عفونت ادراری هستند چه ساده و چه عودکننده به پزشک مراجعه کنند تا درمان مناسبی برایشان اتخاذ شود.
منبع : متخصص عفونت کلیه