علل عفونت مثانه
مثانه می‌تواند به وسیله باکتریها، ویروسها، قارچها و یا انگلها عفونی شود زمانی که فرد به خاطر درمان بیماریهای دیگر از سوند استفاده کند، ممکن است دچار عفونت ادراری شود. در واقع یکی از شایعترین راههای ابتلا به عفونت مثانه آن است که میکروارگانیسم‌ها از از بیرون بدن وارد پیشابراه شود. این عفونت در زنان بسیار شایع است زیرا مدخل پیشابراخه با مخرج فاصله کمی دارد و عفونت به سادگی از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال می‌یابد. همچنین به علت این که در زنان طول پیشابراه کوتاهتر است، عفونت به سادگی این مسافت کم را تا مثانه طی می‌کند. از سویی دیگر، عفونتها می‌توانند از طریق جریان خون از نقطه‌ای به نقطه دیگر رفته و بدین ترتیب مثانه را نیز درگیر کند. عفونتهای کلیه می‌تواند پخش شود و مثانه را نیز مبتلا کند.
در مردان،عفونت باکتریال حاد پروستاتمی‌تواند علت عفونت مثانه به حساب آید. غده پروستاتدرست زیر مثانه واقع شده. عفونت می‌تواند در طول پیشابراه به راه خود ادامه دهد. ویروسهای همچون هرپس (Herpes) که ممکن است دستگاه تناسلی را درگیر کند نیز می‌تواند در مثانه پخش، و باعث ایجاد عفونت مثانه گردد. در بیماریهایی مثل دیابت، لوپوس، یا در صورت شیمی درمانی، به دلیل مختل شدن عملکرد سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به عفونتهای قارچی مانند کاندیدا در مثانه بیشتر می‌شود. اگر به هنگام ادرار کردن، مثانه بطور کامل تخلیه نشود. احتمال عفونت مثانه بالا می‌رود. این زمانی رخ می‌دهد که علت مثانه ضعیف می‌شوند و یا اعصاب مثانه عملکرد صحیح خود را از دست می‌دهند.
در مردانی که پروستات آنها بزرگ شده است، احتمال تخلیه نشدن کامل ادرار وجود دارد. در بیماریهای زمینه ای مثل دیابت و MS احتمال آسیب عصبی به عصبهای مثانه بیشتر است. ممکن است آسیب وارد شده به عصبهای مثانه بیشتر است. ممکن است آسیب وارد شده به عصبهای مثانه در طی جراحی به وجود آمده باشد. باد توجه داشت که عفونت ناشی از اشرشیاکولی (E.Coli) در عفونت مثانه شایعتر است. التهاب مثانه یا سیستیت (Cystitis) حتی می‌تواند در مواردی که عفونتی در کار نباشد، به وجود بیاید. مثلا اگر فرد در معرض اشعه بوده باشد (مثل رادیوتراپی) و یا آلرژی شدید داشته باشد ممکن است دچار التهاب مثانه شود.
علایم عفونت مثانه
– وجود خون در ادرار
– درد كمر و درد پهلو
– تهوع و استفراغ
علایم عفونت مثانه به شدت عفونت بستگی دارد. درد، سوزش و یا تیر کشیدن هنگام خروج ادرار ممکن است رخ دهد. همچنین تکرر ادرار ممکن است رخ دهد. ولی در هر از ادرار کردن تنها مقدار کمی ادرار خارج شود. رنگ ادرار ممکن است تغییر کرده و کدر شود و گاها با خون نیز همراه باشد. امکان درد در زیر شکم و یا پایین کمر نیز وجود دارد. در کودکان علایم دیگر همچون ضعف، کج خلقی، کاهش اشتها و گریه کردن زیاد وجود دارد.
تشخیصهای افتراقی هماچوری
اگر هیچ علت خاصی پیدا نشد، می توان سنگهای کلیه و سنگهای مثانه ، سرطانها و سایر علل خطرناک و تهدید کننده حیات را رد کرد. تنها عللی که باقی می مانند همان عللی هستند، که خود بخود بهبودی یافته یا اینکه ناشناخته هستند. مردان بالای ۵۰ سال که علت خاصی برای آنها پیدا نشده است، باید حتماً جهت بررسی وجود سرطان پروستات، آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSAرا انجام دهند .
در نهایت هماچوری خصوصا در بزرگسالان باید علامت بیماریهای بدخیم در نظر گرفته شود مگر اینکه با بررسی های انجام شده و معاینات انجام شده چیز دیگری ثابت شده باشد.
شایعترین علت خونریزی واضح از دستگاه ادراری در افراد بالای پنجاه سال سرطان مثانه میباشد .
حداقل 30 دقيقه فعاليت بدني به مدت 5 روز در هفته داشته باشيد.
برخي کمبودهاي تغذيه اي نيز ممکن است زمينه ساز ايجاد عفونت مجاري ادراري باشند، به همين دليل، دريافت اين ريزمغذي ها به مقدار مورد نياز و حتي به صورت مکمل مي تواند کمک زيادي به بهبود بيماري نمايد. اين مکمل هاي پيشنهادي شامل موارد زير هستند:
مصرف روزانه مولتي ويتامين ( شامل آنتي اکسيدان هايي چون ويتامين هاي C,A و B,E- کمپلکس و ريز مغذي هايي چون منيزيم، کلسيم، روي و سلنيوم)، مصرف روزانه ويتامين C يا منابع غذايي آن به عنوان يک آنتي اکسيدان و تقويت کننده سيستم ايمني ( ويتامين C رشد باکتري اشريشياکلي را که مهم ترين عامل ايجاد عفونت مجاري ادراري است، مهار مي کند. به علاوه مکمل ياري با ويتامين C، منجر به افزايش اسيديته ادرار مي گردد که محيطي ناامن براي رشد باکتري است. به طوري که تحقيقي در ميان زنان بارداري که مکمل ويتامين C دريافت مي کردند، نشان داد که ابتلا به عفونت مجاري ادراري در آنها 56 درصد کمتر از گروهي است که مکمل دريافت نکرده اند).
مصرف اسيدهاي چرب امگا-3 مثل روغن ماهي و يا کپسول امگا-3 که به کاهش التهاب کمک مي کنند و سلامت عمومي را بهبود مي بخشند هم مفيد است. ماهي هاي آب سرد و سالمون يا ماهي هاليبوت نيز منابع خوبي هستند.
مصرف روزانه اينوزيتول -6- فسفات به صورت مکمل يا از طريق منابع آن توصيه مي شود. اين ترکيب که همان اسيد فيتيک نام دارد، در بسياري از دانه ها و غلات و سبوس برنج يافت مي شود و براي سلامت کليه در اين بيماري مفيد است.
مکمل پروبيوتيک ( حاوي لاکتوباسيلوس اسيدوفيلوس) به صورت روزانه براي حفظ سلامت معدي- روده اي و سيستم ايمني توصيه مي شود. شواهد علمي زيادي مبني بر مصرف پروبيوتيک ها براي درمان مشکلات ادراري وجود دارد.
عصاره گريپ فروت به دليل خاصيت ضد باکتري، ضد قارچ و فعاليت ضد ويروسي مفيد است.
مصرف چاي سبز به علت خاصيت آنتي اکسيداني، ضد سرطاني و اثرات ايمني توصيه مي شود.
کاهش دريافت چربي در رژيم غذايي، سيستم ايمني را تحريک مي کند و به همين دليل نيز در زمان عفونت حاد، کاهش دريافت چربي پيشنهاد مي شود.
به طور کلي مصرف مواد غذايي عني از آنتي اکسيدان ها، ويتامين ها و فيبر رژيمي به علت توانايي آنها در پيشگيري از عفونت مجاري ادراري، در زناني که مستعد ابتلا به عفونت هستند توصيه مي شود.
منبع : متخصص اورولوژی تهران
