عمل جراحی سنگ کلیه چیست

[sbu_post_image]

عمل جراحی سنگ کلیه

خارج کردن  سنگ کلیه با استفاده از عمل جراحی در موارد شکست سایر روش های درمانی ضرورت می یابد. در صورت  بروز انسداد ادرار،عفونت ادراری، آسیب دیدگی کلیه، بزرگ تر شدن سنگ در رادیوگرافی و عدم دفع سنگ پس  از مدت معمول و ایجاد درد دائمی می توان از عمل جراحی استفاده کرد. امروزه  عمل  جراحی کلیه بسیار پیشرفت کرده است و در بسیاری از موارد انجام جراحی بزرگ ضرورت پیدا نمی کند.* سنگ شکنی(لیتوتریپسیLithotripsy ) که اسم علمی آن(extracorporeal shockwave lithotripsy-ESL ) به معنی «سنگ شکنی با امواج شوک خارج بدنی» است رایج ترین روش درمان سنگ های کلیوی به  شمار می آید.

در این روش، امواج شوک ایجاد شده در خارج از بدن از طریق پوست و بافت ها عبور  میکنند و پس  از برخورد با  سنگ کلیه آن را خرد می نمایند و سنگ ها را به  شکل شن هایی درمی آورند که به آسانی از طریق ادرار دفع می شوند. امروزه از انواع دستگاه سنگ شکن استفاده می شود. یکی از انواع سنگ شکنی با دستگاهی انجام می شود که در آن بیمار در یک وان آب  می خوابد و امواج شوک تولیدشده به وسیله دستگاه از طریق آب به  بدن بیمار انتقال می یابند.

نوع دیگر سنگ شکنی با دستگاهی صورت می گیرد که بالشتک نرمی دارد که بیمار بر روی آن دراز  می کشد. در اکثر این دستگاه ها از اشعه X یا سونوگرافی برای کمک به تعیین محل دقیق سنگ استفاده می شود. اغلب موارد سنگ شکنی به  بی حسی نیاز دارند. سنگ شکنی غالباً به صورت سرپایی انجام می شود و اکثر بیماران می توانند پس  از چند روز به فعالیت های عادی خود بازگردند.* عوارض سنگ شکنی کلیه عبارتند از: خونی شدن ادرارکه تا چند روز پس از سنگ شکنی ادامه می یابد، کبودی و ناراحتی خفیف در ناحیه پشت  یا  شکم که در اثر امواج شوک ایجاد می شود، ناراحتی ناشی  از عبور ذرات خردشده ی سنگ که در مورد اخیر ممکن است انجام درمان های اضافی ضرورت پیدا کند.

نکته* سنگ شکنی در سنگ های خیلی بزرگ کلیه، روش ایده آل به شمار نمی آید.

*در صورت وجود سنگ های خیلی بزرگ یا در مواردی که سنگ در محلی قرار دارد که  دستگاه سنگ شکن بر آن اثر  نمی کند از« نفرولیتومی از راه  پوست»استفاده می شود که  در آن جراح پس  از ایجاد برش کوچکی در ناحیه ی پشت  بیمار، مستقیماً تونل باریکی به داخل کلیه به وجود می آورد و با استفاده از وسیله ای به نام نفروسکوپ(nephroscope )، محل سنگ را مشخص و آن را خارج می کند. برای خارج کردن سنگ های بزرگ از انرژی اولتراسونیک(ماوراءصوت) یا الکترو هیدرولیک استفاده می شود.* اگرچه بعضی از سنگ های واقع در حالب را می توان با سنگ شکن درمان کرد ممکن است در سنگ های قسمت میانی یا تحتانی حالب، استفاده از اورِتِروسکوپ(ureteroscope ) ضرورت یابد. در این روش، جراح بدون استفاده از برش، وسیله فیبرواپتیک کوچکی موسوم به اورِتِروسکوپ را از طریق پیشابراه و مثانه، وارد حالب می کند و پس  از تعیین محل سنگ، به وسیله یک ابزار قفس مانند آن را خارج می کند و یا با استفاده از دستگاه مخصوص ایجادکننده موج شوک سنگ را خرد می نماید. ممکن است یک لوله یا استنت(stent ) کوچک برای مدت چند روز در حالب گذاشته شود تا به ترمیم لایه مفروش کننده حالب کمک نماید.

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار