عوارض سنگ کلیه و علل نارسایی کلیه

علت سنگ کليه

سنگ کليه در مردان بيشتر شايع است، به علت اينکه مردان بيشتر در کارهاي سخت آب بدن شان را از دست مي دهند و بيشتر در گرما و خارج از محيط هاي مسقف کار مي کنند و اين امر باعث افزايش سنگ سازي در بدن آنها مي شود. همچنين خانم ها به علت وجود هورمون زنانه، راحت تر مي توانند سنگ هاي کوچک را از حالب عبور دهند.

خوردن غذای داغ در ظروف پلاستیکی خطر تشکیل سنگ کلیه را تشدید می‌کند

هرچند این روزها ظروف و بشقاب‌های پلاستیکی در میان والدین و افرادی که زیاد به پیک نیک می‌روند، طرفداران بسیاری پیدا کرده‌اند اما نتایج یک بررسی جدید نشان می‌دهد که خوردن غذای داغ در ظروف پلاستیکی و ملامینی می‌تواند واقعا برای سلامتی مضر باشد.

متخصصان علوم بهداشتی تایوان در این آزمایشات دریافته‌اند که اگر این ظرف‌ها زیاد حرارت ببینند مواد شیمیایی ملامینی آنها وارد غذا می‌شود و خوردن غذا در این شرایط می‌تواند خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهد.

متخصصان روی دو گروه از داوطلبان مطالعه کرده‌اند که قرار شد هر کدام سوپ رشته داغ را در کاسه‌های ملامینی و چینی بخورند.

متخصصان قبل از خوردن سوپ و تا 12 ساعت بعد از صرف غذا هر دو ساعت یکبار از این افراد آزمایش ادرار گرفتند. سه هفته بعد این آزمایشات با تغییر جنس کاسه‌ها تکرار شد. نتایج آزمایشات تایید کرد که وقتی غذاهای داغ یا اسیدی در ظروف پلاستیکی و ملامینی مصرف شوند ترکیبات شیمیایی این ظروف وارد غذا می‌شوند و غذا را آلوده می‌کنند بویژه اگر جنس این ظروف مرغوب نباشد این خطر تشدید می‌شود. وارد شدن این ترکیبات در خون به نوبه خود خطر تشکیل سنگ کلیه را تشدید می‌کند.

عوارض سنگ کلیه

سنگ های بزرگ معمولاً در کلیه مانده و بدون علامتند، هرچند که می توانند به کلیه آسیب بزنند. سنگ های کوچک به آسانی همراه ادرار از طریق حالب دفع می گردند. سنگ های بین این دو اندازه که از طرفی قابلیت ورود به حالب را داشته و از طرف دیگر به اندازه کافی کوچک نیستند تا عبور آنها از حالب به آسانی صورت گیرد باعث ایجاد درد شدید می گردند. این سنگ ها معمولاً در طی چند روز دفع می گردند. چنانچه حرکت سنگ متوقف شده و باعث انسداد ادراری گردد، برای پیشگیری از آسیب بیشتر کلیه باید خارج گردد.

سنگ کلیه-سنگ کلیه ذرات کوچک و سخت که در یک یا هر دو کلیه تشکیل شده و گاهی به داخل حالب ها (لوله های عضلانی باریکی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند) انتقال یابند. سنگ کلیه از نظر اندازه از یک دانه شن تا حدود یک توپ گلف متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد.

سنگ کلیه معمولاً بزرگسالان بالای ۳۰ سال از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در مردان شایع تر است.

زمانیکه سنگهای کلیه ترکیبی از کلسبم ، فسفات و کربنات منیزیم هستند رژیم غذایی باید طوری تنظیم شودکه ادرار اسیدی شود. در این رژیم غذایی باید روزانه نیم لیتر شیر ، دو عدد از میوه ها و دو نوع از سبزیجاتی (بمیزان 200 گرم) که ذکر خواهد شد را مصرف کند. سبزیجات مورد استفاده شامل : مارچوبه ، نخود سبز تازه ، کدوی سبز، ، کدو تنبل ، شلغم ، گل کلم ، کلم و گوجه فرنگی می باشند . میوه جات مورد استفاده شامل : هندوانه ، هلو ، گلابی ، آناناس و عنبه.

از طرف دیگر در بیمارانیکه سنگهای اگزالات و اسید اوریکی تشکیل شده، ادرار باید قلیایی نگه داشته شود ، در این رژیم میوه جات و سبزی ها آزادانه مورد استفاده قرار میگیرند و غذاهایی که باعث تولید اسید میشوند باید در کمترین میزان مورد استفاده قرار بگیرند.

زمانیکه سنگها دارای اگزالات هستند ، باید از مصرف غذاهایی که محتوی اسید اگزالیک بالایی هستند اجتناب کرد. این غذاها شامل بادام ، چغندر ، بادنجان ، گیلاس ، نان قهوه ای، کلم ، شکلات ، لوبیا سبز ، سیب زمینی، تربچه ، اسفناج و لوبیا سویا می باشند .

سنگهای اوریکی در بیمارانی ایجاد میشود که سطح اسید اوریک در خونسان بالا رفته و میزان اسید اوریک ادرارشان افزایس یافته است . از آنجاییکه اسید اوریک آخرین محصول متبولیسم اسید آمینه پورین است ، غذاهایی که محتوی پورین بالایی هستند مثل نان شیرین ، جگر ، و قلوه نباید مصرف شود.

باقلای کلیه، همچنین بنام لوبیای سبز یا باقلای معمولی نیز معروف است، این ماده غذایی بعنوان یکی از موثزترین درمانهای مشکلات کلیه از جمله سنگهای کلیه می باشد. از این ماده برای درمان بیماران کلیه استفاده شده و روش تهیه آن را بدین صورت است لوبیاها را از غلاف خارج کرده، غافها را تکه تکه کنید و حدود 60 گرم از این غلافها را در 4 لیتر آب داغ بریزید و بمدت 4 ساعت به آهستگی بجوشانید.سپس این مایع را از پارچه ای با سوراخهای ریز عبور دهید و سپس اجازه دهید بمدت 8 ساعت مسکوت بماند تا کاملا سرد شود.بعد مجددا مایع از پارچه ای با منفذ ریز عبور دهید ، توجه کنید که این کار را باید خیلی آهسته انجام دهید .

باید بمدت 1 روز هر 2 ساعت 1 لیوان از این مایع را به بیمار بدهید و بعد از آن چندین نوبت در فته از این مایع استفاده کند. نکته اینکه : این مایع تهیه شده فقط تا 24 ساعت قابل استفاده است و بعد از 24 ساعت فاکتورهای درمانی در آن ناپدید می شوند و هر روز باید تازه تهیه شود.

ریحان اثر تقویت کننده ای برروی کلیه دارد. بیماران سنگ کلیه ای باید بمدت 6 ماه آب ریحان و عسل مصرف کنند

علل نارسایی مزمن کلیه

علل نارسایی مزمن کلیه گاهی با تهیه شرح حال دقیق و انجام معاینات فیزیکی و تست های ازمایشگاهی، سونوگرافی و سی تی اسکن قابل تشخیص هستند ولی در اغلب موارد، تعیین علت بیماری دشوار یا حتی غیرممکن است. حتی انجام بیوپسی کلیه ممکن است کمکی به تشخیص علت نارسایی مزمن نکند زیرا تمام فرم های نارسایی کلیه سرانجام موجب ایجاد بافت جوشگاهی(اِسکار) منتشر و ظاهری مشابه در کلیه ها می شوند.

شایع ترین علل نارسایی مزمن کلیه عبارتند از دیابت و بالا بودن فشارخون.* نارسایی مزمن کلیه در بیماری مِلیوم متعدد(نوعی سرطان که از گلبول های سفید نوع پلاسماسِل آغاز می شود)، عملکرد ضعیف قلب، نارسایی مزمن کبد، تصلبّ شرایین(سختی سرخرگها)ی کلیوی، انسداد مجرای خروجی مثانه( مثلاً در اثر بزرگ شدگی پروستات یا سنگ مثانه)، مثانه نوروژنیک( اتساع بیش از حد مثانه در اثر اختلال رشته های عصبی ارتباط دهنده ی مثانه با نخاع)، وجود سنگ در هر دو حالب، انسداد لوله های کلیوی(مجاری انتهایی نفرون ها) ایجاد فیبروز( تشکیل بافت فیبرمانند) در پشت صفاق، بازگشت ادرار از مثانه به حالب، دیابت، افزایش فشارخون، گلومرولونفریت مزمن، نفریت بینابینی مزمن، ضایعات عروق بزرگ کلیه، التهاب عروق خونی کوچک کلیه، بیماری کلیه پُلی کیستیک و بیماری های ارثی کلیه(مثل نفریت ارثی) ممکن است ایجاد شود.

علایم نارسایی مزمن کلیه

علایم نارسایی مزمن کلیه به تدریج(طی چندهفته یا چندماه)ظاهر می شوند و غالباً مبهم هستند(یعنی علایمی مانند بی اشتهایی و ضعف در ابتدای بیماری وجود دارند). پس از این مدت علایمی مانند تکرر ادرار (به ویژه هنگام شب)، تنگی نفس، سکسکه های طولانی و مقاوم به درمان، گرفتگی عضلات ساق، تهوع و استفراغ، رنگ پریدگی، کبود شدن اسان پوست، خارش، پرش عضلات یا انقباض آنها، خواب رفتگی یا گزگز دسته ها یا پاها بروز می کنند.

منبع : متخصص مجاری ادراری