عوامل بيماریو علت واريکوسل

بيماری واريکوسل

واريکوسل يا واريسی شدن عروق بيضه شايعترين بيماری مردان پس از بلوغ میباشد و 10درصد مردان بالغ به آن مبتلا می باشند. واريکوسل شايعترين عاملناباروری مردان می باشد. سن شروع بيماری معمولا در زمان بلوغ و يا بلافاصلهپس از بلوغ می باشد ولی در سن کمتر يا سن بالا نيز ممکن است ايجاد گردد.

عوامل بيماری واريکوسل

بيمار ممکن است با شکايت بزرگی، يا عدم تقارن بيضه ها، يا درد بيضه، و ياپس از ازدواج، با ناباروری مراجعه کند. ولی شايعترين فرم آن، بدون علامت، وبطور اتفاقی، حين معاينه، متوجه آن می گردند. درمعاينه، بزرگی و تورمعروقبيضه، بخصوص در سمت چپ مشهود است و درحالت ايستاده، و يا افزايش فشارشکمیتشديد می يابد و در حالت خوابيده از بين می رود (درصورتيکه تورمعروقدرحالت خوابيده از بين نرفت، بايستی به نوع ثانويه آن شک کرد.)

عامل ايجاد بيماری واريکوسل

بيماری واريکوسل با واريسی شدن و گشادشدن عروق وريدی (سياهرگهای) بيضهظاهر می گردد که در دو گروه اوليه و ثانويه تقسيم بندی می گردد. در نوعاوليه، هيچ عامل ايجادکننده مشخصی وجود ندارد، گرچه تئوری اشکال در دريچههای لانه کبوتری وريدهای بيضه، طولانی بودن مسير اين وريدها و احتمال اثرفشاری ساير عروق و احشاء شکمی مطرح می باشد ولی هنوز علت مشخصی برای آنثابت نشده است. اين نوع عامل عمده واريکوسل است و 90درصد در سمت چپ میباشد. نوع ثانويه که بدنبال وجود عامل مشخص ايجادکننده انسداد در عروق داخلشکم ايجاد مي گردد درصد کمی از واريکوسل ها را شامل میشود و علتايجادکننده آن غالبا توده های شکمی، بخصوص تومورهای بدخيم می باشد که تشخيصآن مهم و حياتی است.

عوارض واريکوسل

تحليل رفتن (آتروفي) بيضه: توده بيضه از لوله‌هاي سازنده اسپرم تشکيل شده است. هنگامي که اين لوله‌ها در اثر عاملي مانند واريکوسل آسيب مي‌بينند، ممکن است بيضه‌ها نرم شوند و تحليل روند. روشن نيست که چه عاملي باعث تحليل رفتن بيضه ها مي‌شود،‌ اما اختلال در کارکرد دريچه‌هاي وريدها باعث تجمع خون در بيضه‌ها مي‌شود و افزايش فشار وريدها و قرارگيري در معرض سموم درون خون ممکن است باعث آسيب شود.

عوارض واريکوسل شامل ايجاد درد، آتروفي (کوچک شدن سايز و نرم شدن قوام بيضه) و ناباروري است. درد ناشي از واريکوسل دردي با کيفيت احساس سنگيني است، که با فعاليت و ايستادن تشديد يافته و با استراحت بهبود مي يابد.
اگر واريکوسل عارضه يي ايجاد نکند. احتياج به درمان نيست، ولي لازم است بيمار به صورت ماهانه خود را معاينه کند. در صورت کوچک شدن سايز بيضه، يا تغيير در قوام آن، لازم است به پزشک مراجعه کرد. همچنين اگر بيمار مبتلا به واريکوسل ازدواج نکرده يا خواستار داشتن فرزند ديگري در آينده است، بايد هر شش ماه با آزمايش اسپرم، از نظر باروري بررسي شود و در صورت شروع تغييرات و ضعيف شدن نطفه احتياج به درمان دارد.

برخلاف تصور رايج، عمل واريکوسلکتومي جهت درمان يا جلوگيري از ناباروري انجام مي شود و خود منجر به ناباروري نمي شود و پس از جراحي نيز فرد مي تواند به فعاليت هاي عادي و روزمره ورزش و کار خود بازگردد.

بهترین درمان واریکوسل

همانطور که در قسمتهای قبل گفته شد واریکوسل نوعی بیماری مربوط به مردان است که برای درمان آن در مواقع ضروری نیاز به انجام عمل جراحی می‌باشد.

درمان دارويی واريکوسل

درمان واريکوسل فقط اقدامات مداخله گرانه (غيردرمان خوراکی يا دريافت دارو ازطريق تزريق) می باشد. در ساده ترين روش تزريق مواد ايجادکننده انسداد عروق از طريق پوست بداخل وريدهای بيضه مبتلاست که اين روش درصد موفقيت کمتر و عارضه درد مزمن و يا هيدروسل بيشتری می باشد.

بهترین عمل واریکوسل

عوارض واریکوسلکتومی

هر اقدام پزشکی احتمال عارضه دارد همانگونه که عدم درمان واریکوسل نیز احتمال بروز عارضه دارد.

1- احتمال عود واریکوسل که در روش معمولی و سنتی واریکوسلکتومی‌25% – 5% ذکر شده و در روش میکروسرجری نیم درصد می‌باشد.

2- ایجاد هیدروسل ( آب آوردگی بیضه ) که احتمال آن در روش معمولی جراحی واریکوسلکتومی‌15- 5 درصد و در روش میکروسرجری بسیار نادر گزارش شده است.

3- عارضه سوم احتمال آتروفی بیضه که در روش جراحی معمولی کمتر از 3% و در روش میکروسرجری بسیار نادر گزارش شده است

عمل واریکوسلکتومی‌جهت درمان یا جلوگیری از ناباروری انجام می‌گردد و خود منجر به ناباروری نمی‌گردد و پس از جراحی نیز فرد می‌تواند به فعالیتهای عادی روزمره و انجام ورزش و کار بطور معمول و قبل از جراحی بازگردد. لذا معلولیتی ایجاد نمیکند.

مزیت میکروسرجری واریکوسلکتومی‌

در روش میکروسرجری با توجه به استفاده از میکروسکوپ حین جراحی و بزرگنمایی جراح، قادر است با دقت بیشتر وریدها را از شریان ( سرخرگ ) و عروق لنفاتیک ( عروق برنده آب ) جدا کند و فقط وریدها را مسدود نماید.

همچنین وریدهای با سایز کوچک را که استعداد واریسی شدن در آینده دارد و منشاء عود واریکوسل درآینده خواهد بود. در روش جراحی معمولی قابل تشخیص نمی‌باشد درحالیکه در روش میکرسرجری بدلیل بزرگنمایی 6-4 برابر توسط میکروسکوپ، جراح قادر است این وریدهای کوچک را نیز مشاهده کند و از عروق لنفاتیک و شریان مجزا نماید و مسدود کند.

در نتیجه شانس عود واریکوسل در این روش بسیار کمتر و حدود نیم درصد ( یعنی موفقیت 5/99 درصد ) می‌باشد همچنین بدلیل قابلیت بهتر در تمایز شریان و لنفاتیک و حفظ آنها احتمال آتروفی بیضه بدنبال جراح و یا ایجاد هیدروسل ( آب آوردگی بیضه ) بسیار نادر می‌باشد.

جراحی واريکوسلکتومی

روشهای جديد واريکوسلکتومی يکی انسداد عروق از طريق کاتتريزاسيون وريدی و انسداد عروق مبتلا است. که هزينه آن بالاست و درصد موفقيت آن بالا نيست ولی بصورت سرپايي و با کمترين درد انجام می گردد.

روش لاپاروسکوپی(laparoscopic varicocelectomy) که امتياز آن برش کوچکتر و بزرگنمايی حين جراحی، ولی بدليل عدم دسترسی جراح به وريدهای فرعی، احتمال عود واريکوسل بيشتر است و همچنين سه برش بر روی پوست بجای يک برش انجام می گيرد.

روش ميکروسرجری(microsurgical varicocelectomy) که به عقيده بسياری بهترين روش جراحی واريکوسلکتومی می باشد. امتيازات آن بزرگنمايی حين جراحی و دسترسی به تمامی وريدهای فرعی می باشد ولی مدت زمان جراحی طولانی تر می گردد و ازنظر تکنيکی نيز مشکل می باشد.

ميکروسرجری واريکوسلکتومی‌

در روش ميکروسرجری با توجه به استفاده از ميکروسکوپ حين جراحی و بزرگنمايی جراح، قادر است با دقت بيشتر وريدها را از شريان ( سرخرگ ) و عروق لنفاتيک ( عروق برنده آب ) جدا کند و فقط وريدها را مسدود نمايد.

همچنين وريدهای با سايز کوچک را که استعداد واريسی شدن در آينده دارد و منشاء عود واريکوسل درآينده خواهد بود. در روش جراحی معمولی قابل تشخيص نمی‌باشد درحاليکه در روش ميکرسرجری بدليل بزرگنمايی 6-4 برابر توسط ميکروسکوپ، جراح قادر است اين وريدهای کوچک را نيز مشاهده کند و از عروق لنفاتيک و شريان مجزا نمايد و مسدود کند.

در نتيجه شانس عود واريکوسل در اين روش بسيار کمتر و حدود نيم درصد ( يعنی موفقيت 5/99 درصد ) می‌باشد همچنين بدليل قابليت بهتر در تمايز شريان و لنفاتيک و حفظ آنها احتمال آتروفی بيضه بدنبال جراح و يا ايجاد هيدروسل ( آب آوردگی بيضه ) بسيار نادر می‌باشد.

ناباروري

روشن نيست که واريکوسل چگونه باعث ناباروري مي‌شود. وريدهاي بيضه، خون را در شريان بيضه سرد مي‌کنند، و به اين ترتيب به حفظ درجه حرارت مناسب براي توليد مناسب اسپرم کمک مي‌کنند. واريکوسل با مسدود کردن جريان عادي خون، ممکن است باعث شود درجه جرارت بيضه‌ها بيش از حد بالا رود، و به اين ترتيب بر توليد اسپرم و حرکت آن اثر بگذارد.

منبع : پزشک واريکوسل تهران