[sbu_post_image]
مثانه عصبی
مثانه عصبی یکی از اختلالات عملکرد مثانه می‌باشد که بدنبال آسیب سیستم عصبی ایجاد میشود. براساس محل درگیری و نوع درگیری عصبی به دو نوع تقسیم می‌گردد:
– مثانه بیش فعال یا انقباضی
– مثانه شل
کسانی که مثانه بیش فعال مبتلا هستند، بسیار کم یا اصلاً کنترلی به عملکرد مثانه ندارند. مثانه بطور خودبه خود و مکرر تخلیه می‌گردد و تخلیه بطور کامل انجام نمی‌گیرد. به همین دلیل خطر ابتلا به عفونتهای ادراری در این افراد افزایش می‌یابد.
مثانه شل خصوصیات متفاوتی دارد. در این افراد قسمتی از سیستم عصبی که وظیفه خبررسانی به مغز هنگام پرشدن مثانه، را دارد، دچار اختلال شده‌است در نتیجه با افزایش اندازه و ظرفیت مثانه روبرو خواهیم شد. زمانی که فشار ادرار در مثانه به اندازه‌ای برسد که ماهیچه‌های دریچه خروجی ادرار توانایی غلبه بر آن را نداشته باشد، ادرار شروع به ریزش می‌کند. در این نوع اختلال مثانه نیز مانند مثانه انقباضی، مثانه بطور کامل تخلیه نمی‌گردد.
مثانه بیش فعال (Overactive bladder)
اگر روزانه 8 بار یا بیشتر یا در هنگام شب بیشتر از دو بار جهت دفع ادرار به توالت می‌‌روید احتمالاً به مثانه بیش فعال مبتلا هستید.
مثانه عصبی در هر سنی می‌تواند بروز کند ولی بیشتر در افراد مسن اتفاق می‌افتد.
علائم مثانه عصبی
* شایعترین علامت عدم توانایی در کنترل ادرار می‌باشد.
– بی‌اختیاری ادرار
– تکرر ادرار (احساس نیاز به دفع ادرار به میزان 8 بار یا بیشتر در روز)
– احساس عدم تخلیه مثانه علیرغم ادرار کردن
– سوزش و درد هنگام دفع ادرار
– از دست دادن قدرت نعوظ در مردان
علل مثانه عصبی
– آسیب به طناب نخاعی که منجر به فلج شود.
– تومورهای سیستم عصبی مرکزی
– بیماریهایی مانند سیفلیس- دیابت- سکته مغزی- پارگی یا فتق دیسک بین مهره‌ای
– بیماریهای عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیز
– بیماریهای مادرزادی مانند spina bifida
– جراحیهای طنای نخاعی
– مسمومیت با فلزات سنگین
– اثرات طولانی مدت ناشی از مصرف الکل
درمان مثانه عصبی
– رفتار درمانی
– تحریک الکتریکی
– درمان عفونتها
– دارو درمانی
– جراحی
– طب سوزنی
– قطع ریشه‌های عصبی
– سونداژ متناوب تمیز
– کاتاتریزاسیون مداوم و موقت
التهاب و یا عفونت مثانه یکی از انواع عفونت‌هایی است که منشا آن اغلب باکتریایی است. دردناکی مجاری ادرار و احساس عدم‌تخلیه مثانه از شایعترین علامت‌های عفونت مثانه است. درمان پزشکی این بیماری که زنان نیز به آن دچار می‌شوند به وسیله آنتی‌بیوتیک‌ها صورت می‌گیرد اما پیشنهاد‌های گیاه‌درمانگران نیز در این زمینه خالی از لطف نیست.
مثانه های عصبی
مثانه نوروژنيک يعني مثانه عصبي. احتمالا مي‌دانيد که سيستم عصبي خودکار در بدن ما مثانه و مجاري ادراري را عصب‌دهي مي‌کند و اين اعصاب در احساس پر شدن مثانه، احساس نياز به دفع ادرار و کمک به تخليه ادرار نقش اصلي دارند؛ اما شايد ندانيد که به مرور زمان، بيماري ديابت مي‌تواند روي سيستم عصبي خودکار تاثير بگذارد و کار اين سيستم را مختل کند.
در اوايل با به وجود آمدن اختلال در کار اين سيستم، فرد احساس مي‌کند ادرار کمتري دارد، يعني با اينکه مثانه‌اش پر است چون اين حس او کمتر شده براي تخليه ادرار ديرتر مي‌رود. کم‌کم با پيشرفت اختلال در کار اعصاب، تخليه مثانه هم دچار مشکل مي‌شود، يعني عضلات مثانه به خوبي نمي‌توانند منقبض شوند و ادرار را خالي کنند، در نتيجه مقداري از ادرار در مثانه باقي مي‌ماند.
باقي‌مانده ادرار در مثانه به افزايش احتمال عفونت ادراري منجر مي‌شود. ديابت با مختل کردن کار اعصاب مثانه باعث مي‌شود تخليه ادرار مختل شود و به تدريج ادرار زيادتري در مثانه بماند و حجم مثانه افزايش يابد. فرد ديابتي در اين حالت دچار بي‌اختياري ادرار مي‌شود چون مثانه پر شده به‌صورت سرريز ادرار را نشت مي‌دهد، بدون آنکه فرد احساس کند مثانه‌اش پر است و يا براي تخليه ادرار مراجعه کند. براي پيشگيري از مختل شدن سيستم عصبي اين منطقه توصيه مي‌شود افراد ديابتي قند خون‌شان را تحت کنترل دقيق بگيرند.
اگر شما از نظر فشارخون، افزايش چربي‌هاي خون و قند کنترل‌هاي لازم را داشته باشيد، انتظار نداريم عوارض جدي روي سيستم ادراري و قسمت اعصاب خودکار ايجاد شود. وقتي سيستم عصبي خودکار مثانه خراب شود، مثانه سلامت خود را از دست مي‌دهد و عملا ماهيچه آن قدرت انقباضي براي تخليه ادرار ندارد، حتي وقتي پر شده و منبسط مي‌شود به دليل خرابي اعصاب آن منطقه، پيام پر شدن را به مغز مخابره نمي‌کند و شما براي تخليه مثانه مراجعه نمي‌کنيد و لذا کمتر به دست‌شويي مي‌رويد، در حالي که مثانه‌تان پر است و بي‌اختيار ادرار مي‌کنيد. احتمال عفونت ادراري نيز در اين حالت افزايش مي‌يابد و انواع عفونت‌هاي ادراري، چه عفونت مثانه، چه کليه و چه آبسه‌هاي کليوي در فرد ديده مي‌شود.
در مراحل اوليه‌اي که فرد ديابتي با اختلال سيستم عصبي مثانه مواجه است با يک‌سري آموزش‌ها و برنامه خاص کمک‌اش مي‌کنند. براي مثال، مي‌گويند هر 3 يا 4 ساعت يکبار حتي اگر احساس ادرار نداريد، به دست‌شويي برويد و با تحريک قسمت‌هاي تحتاني شکم، مثانه را وادار به تخليه کنيد. به اين افراد يک‌سري دارو هم مي‌دهند تا انقباضات عضلاني مثانه‌اش را تقويت کند. دقت کنيد با پيشرفت مشکل، حتي به جايي مي‌رسيم که مثانه عملا کارايي ندارد و بيمار با سونداژ متناوب هر 4 تا 6 ساعت يکبار بايد ادرارش را تخليه کند. پيشگيري از اين مشکل و کنترل قند خون منطقي‌ترين و آسان‌ترين روش است.
این مثانه ها از نظر عملکرد مختل هستند . یعنی اینکه یا مثانه دارد خوبخود منقبض میشود یا مثانه هایی که فشارشان بالا است یا مثانه هایی که خوب حجم نمی گیرند و باز نمیشوند ما . به این ها مثانه های اسپاستیس یا مثانه ها با فشار بالا می گوییم . مثانه هایی که خوب منقبض نمیشوند .مثانه ی عصبی همیشه بدنبال یک بیماری زمینه ای هستند و در بیشتر مواقع هم علت آن مشخص نیست . مثانه های بیش فعال مثانه هایی هستند که انقباضات مهار نشده دارند و مثانه خودبخود منقبض میشود . مشخصات بالینی اینها تکرر های اداری مزمن و دفع ناگهانی ادرار است که بصورت اورژانس به کمک بیمار می آید و بیمار باید سریع خودش را به دستشویی برساند ، دفع ادرار با حجم کم و دفات زیاد است . فکر بیمار بیشتر روی دستشویی رفتن و تخلیه ی ادرار است . این افراد واقعا نمی توانند بیرون بروند و مسافرت های طولانی نمی توانند بروند زیرا احساس وابستگی به دستشویی دارند . هر کسی که اختلال تخلیه ی ادراری مزمن دارد ، از او نوار مثانه گرفته میشود و سرعت پرش ادرار ، ادرار باقی مانده ، سالم بودن حس مثانه ، سالم بودن حجم مثانه ، قابلیت کش آمدن مثانه و سالم بودن موتور مثانه با نوار مثانه بدست می آید . پزشک با این تنوار مشکل بیمار را تشخیص میدهد . خیلی از بیماران با دارهای متعددی که می خورند هنوز خوب نشده اند زیرا هنوز مشک شان مسخص نشده است . امروز تشخیص اختلالات ادراری مزمن با نوار مثانه یا تست اورودینامیک است .
منبع : متخصص مجاری ادراری
