تشخیص هیدروسل
از آنجا که مایع هیدروسل معمولا شفاف است، پزشک برای تشخیص آن از آزمایش عبور نور از میان کیسه بیضه استفاده میکند. گذر نور نشاندهنده وجود مایع شفاف است ولی تشخیص، قطعی نیست زیرا ممکن است حالتهای دیگر همچون فتق نیز وجود داشته باشد. در صورتی که پزشک به ایجاد هیدروسل به علت وجود التهاب مشکوک باشد، آزمایشهای خون و ادرار مشخص خواهند کرد که آیا علت هیدروسل التهاب اپیدیدیم است یا خیر؟در مواردی که مایع احاطهکننده بیضهها، مانع لمس آنها شود، از روشهای تشخیصی دیگر نظیر سونوگرافی استفاده خواهد شد. سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، برای ایجاد تصاویر اجزای داخل بدن انجام میشود و برای بررسی احتمال وجود توده یا علل دیگر تورم کیسه بیضه نیز به کار میرود. در پسر بچهها معمولا هیدروسل طی یک سال به طور خود بخود محو میشود اما اگر پس از یک سال از بین نرفت یا به بزرگ شدن ادامه داد، به جراحی نیاز خواهد داشت. البته کشیدن مایع هیدروسل در بچهها به دلیل خطر عفونت به هیچوجه نباید انجام شود. در بزرگسالان نیز اغلب هیدروسل خودبخود از بین میرود و زمانی به درمان نیاز پیدا میکند که آنقدر بزرگ شود که غیرقابل تحمل یا بد شکل باشد.
درمان هیدروسل
جراحی برداشتن هیدروسل، بدون نیاز به بستری طولانی و با بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام میشود. برای این کار جراح برشی روی کیسه بیضه یا پایین شکم ایجاد میکند و ضمن تخلیه مایع، اصلاحات لازم را انجام میدهد. اگر طی جراحی هیدروسل، فتق کشاله ران هم تشخیص داده شود، حتی اگر برای فرد هیچ مشکلی ایجاد نکرده باشد، پزشک آن را برمیدارد. حتی در مواردی ممکن است جراح به عدسی چشمی حین عمل جراحی نیاز داشته باشد، تا در حین عمل به اپیدیدیم و مجاری اسپرمبر آسیبی نرسد. در عین حال، بعد از عمل «جراحی برداشتن هیدروسل» لازم است لوله تخلیه و پانسمان حجیم روی ناحیه برش برای چند روز اول بعد از جراحی قرار گیرد. افزایش مصرف مایعات و استفاده از کیسه یخ روی موضع در 24 ساعت اول پس از جراحی، تورم را کاهش میدهد. فراموش نکنید جراحی هیدروسل در بچهها به جای ناحیه کیسه بیضه، باید با شکاف جراحی کشاله ران انجام شود.
روش دیگر درمان هیدروسل، تخلیه با سوزن است. این روش برای افرادی انجام میشود که به علت بیماریهای زمینهای، خطر انجام عمل جراحی در آنها زیاد است اما به طورکلی توصیه نمیشود زیرا احتمال عود مایع ایجاد عفونت یا درد کیسه بیضه زیاد است. البته باید توجه داشت که اصولا در بعضی مواقع احتمال عود هیدروسل وجود دارد.
علایم هیدروسل
هیدروسل معمولا دردناک نیست ولی اگر فرد دچار تورم کیسه بیضه شود، باید به پزشک مراجعه کند تا علل دیگر همچون سرطان بیضه و احتمالهای دیگر را بررسی کند، بنابراین تمام مردان مبتلا به هیدروسل باید تحت سونوگرافی بیضه قرار بگیرند. در بسیاری از موارد، هیدروسل با فتق کشاله ران همراه است. در این موارد به علت ضعف دیواره شکمی، قسمتی از روده به داخل کیسه میرود که به درمان نیاز دارد.
هیدروسل و ناباروری
سوالی که اغلب افراد در صورت ابتلا به هیدروسل از پزشک خود میپرسند این است که آیا هیدروسل باعث ناباروری میشود؟ هیدروسل به خودی خود عامل ناباروری نیست اما ممکن است همراه با عوامل زمینهای در بیضه مثل عفونت یا توده باشد که این عوامل، تولید یا عملکرد اسپرمها را دچار اختلال میکنند، هیدروسل را با واریکوسل اشتباه نگیرید، واریکوسل باعث ناباروری میشود که البته هنوز علت آن معلوم نیست. وریدهای بیضه، خون را در شریان بیضه سرد میکنند و به این ترتیب به حفظ درجه حرارت مناسب برای تولید مناسب اسپرم کمک میکنند. واریکوسل با مسدود کردن جریان عادی خون، ممکن است باعث شود درجه حرارت بیضهها بیش از حد بالا رود و به این ترتیب بر تولید اسپرم و حرکت آن اثر بگذارد.
به همه آقایان توصیه میشود در صورت بروز هرگونه مشکل در ناحیه تناسلی و ادراری، به سرعت به پزشک اورولوژی مراجعه کنند تا درمانهای لازم در موعد مقرر برایشان انجام شود. متاسفانه بسیاری از آقایان هنگام بروز مشکلات مردانه خجالت میکشند به پزشک مراجعه کنند و به همین دلیل روند درمان را به تعویق میاندازند و این موضوع گاهی به قیمت گزافی تمام میشود.
واریس بیضه
به طور طبيعي رگ هايي اطراف بيضه هستند که ممکن است کلفت و گشاد شده و در نتيجه به دليل گرماي خون، بيضه ها هم گرم و توليد اسپرم ها مختل شوند. خيلي از آقايان متوجه اين بيماري نمي شوند، چون دردي ندارند، در حالي که چهل درصد آقاياني که براي ناباروري به ما مراجعه مي کنند واري کوسل دارند. آقاياني که يک بار بچه دار شده اند و تلاش شان براي تولد بچه ي دوم به نتيجه نمي رسد، معمولاً گرفتار اين مشکل هستند. اين موضوع نشان مي دهد واريکوسل يک بيماري پيش رونده است و آسيب هايش با گذشت زمان بيشتر مي شود.
واریکوسل عبارت از اتساع وریدهایی (سیاهرگ) است که خون را از بیضهها خارج میکنند. این بیماری شبیه بیماری واریس در ساق پاهاست. برای اینکه بیضهها بتوانند به خوبی نطفه مردانه یا همان اسپرم را تولید کنند، باید درجه حرارت آنها نیم درجه کمتر از درجه حرارت بدن باشد، به همین دلیل بیضهها بیرون از بدن قرار دارند. وقتی سیاهرگهای اطراف بیضه، متورم و گشاد میشوند، درجه حرارت بیضهها بالا میرود و ممکن است تولید اسپرم آسیب ببیند. این بیماری با توجه به شدت آن درجهبندی میشود؛ نوع خفیف درجه 1، نوع متوسط درجه 2 و نوع شدید درجه 3 . در نوع درجه 3 تمام کیسه بیضه همان طرف پر از عروق متسع است که اصطلاحا گفته میشود کیسه بیضه پر از کرم خاکی است. اگر این بیماری در سنین قبل از بلوغ ایجاد شود، میتواند باعث کوچک ماندن بیضهها شود. البته در بسیاری از موارد این حالت در طول زمان ایجاد میشود.
این بیماری بین مردان بسیار شایع است و تقریبا حدود 15 درصد مردان 35-25 ساله به واریکوسل مبتلا هستند 40 درصد مردانی که نابارورند به این ناراحتی مبتلا هستند. معمولا در بیش از 90 درصد موارد، واریکوسل بیضه سمت چپ را گرفتار میکند. خوشبختانه میتوان این بیماری را به راحتی تشخیص داد.
منبع : راسخون